Του Ανδρέα Ξανθού*
Την ώρα που το σύστημα Υγείας οδηγείται σε κατάρρευση λόγω των περικοπών και των τραγικών ελλείψεων, έρχεται ο θιασώτης των ιδιωτικών συστημάτων Υγείας, κ. Γεωργιάδης, να εξαγγείλει μια μεταρρύθμιση που υποτίθεται ότι στοχεύει -σύμφωνα με δικές του δηλώσεις, γιατί συγκεκριμένο σχέδιο δεν έχουμε δει- σε ένα ενιαίο, δημόσιο, καθολικό, προσβάσιμο σε όλους και δωρεάν σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Ενώ δηλαδή με το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο και τα μνημονιακά μέτρα της τελευταίας 3ετίας διαλύεται το ΕΣΥ, ο υπουργός Υγείας «πουλά» ένα προοδευτικό σχέδιο για την ΠΦΥ με βάση τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και τη διακήρυξη της Άλμα Άτα το 1978, που έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη της ΠΦΥ, την εξάλειψη των ανισοτήτων στην περίθαλψη και τη στρατηγική «Υγεία για όλους».
Προφανώς, ο κ. Γεωργιάδης δεν έχει καταλάβει τίποτα για την ΠΦΥ. Δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι η ΠΦΥ δεν είναι ένα φθηνότερο οργανωτικό μοντέλο περίθαλψης, δεν είναι απλώς ένα «φίλτρο» προς το νοσοκομείο, αλλά είναι μια άλλη φιλοσοφία για την Υγεία και την ιατρική. Η ΠΦΥ είναι η ριζική αμφισβήτηση του «επιδιορθωτικού» μοντέλου της σύγχρονης ιατρικής που στηρίζεται στο υπερεξειδικευμένο νοσοκομείο, στην ακριβή τεχνολογία και στην κυριαρχία του ιατροβιομηχανικού συμπλέγματος διεθνώς, που έχει οδηγήσει στην πλήρη εμπορευματοποίηση της υγείας και του φαρμάκου. Η ΠΦΥ είναι ένα άλλο μετα-νεοφιλελεύθερο στρατηγικό όραμα που στηρίζεται στην πρόληψη, στην προαγωγή υγείας, στην οργανωμένη παρέμβαση στους νοσογόνους παράγοντες του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος που σήμερα επιδεινώνονται (ανεργία, φτωχοποίηση, εργασιακή ανασφάλεια, ανεπαρκής διατροφή και θέρμανση, διακοπή ηλεκτροδότησης και ύδρευσης, οικολογική καταστροφή κ.λπ.). Είναι ένα όραμα που αμφισβητεί τον «πυρήνα» της νεοφιλελεύθερης αντίληψης που λέει ότι η Υγεία είναι ατομική υπόθεση και όχι κοινωνικό ζήτημα. Η ΠΦΥ οδηγεί στην εξάλειψη της ιατροκεντρικής και νοσοκομειοκεντρικής οργάνωσης του Συστήματος, ενισχύει τη λογική της διεπιστημονικής συνεργασίας στο πλαίσιο της ομάδας Υγείας και της παρέμβασης στην κοινότητα, προϋποθέτει επένδυση σε ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και όχι απολύσεις ή διαθεσιμότητες.
Με άλλα λόγια, η δημόσια ΠΦΥ με καθολικότητα, ισοτιμία και ποιότητα υπηρεσιών σε όλους, ανεξάρτητα από εργασία, ασφάλιση, εισόδημα και νομιμότητα παραμονής στη χώρα, είναι ένα πολιτικό σχέδιο της Αριστεράς και δεν έχει καμία σχέση με την ακραία νεοφιλελεύθερη λογική της συρρίκνωσης του ΕΣΥ και του κοινωνικού κράτους τα οποία εκφράζει με απύθμενη υποκρισία, κυνισμό και πολιτικό τυχοδιωκτισμό ο κ. Γεωργιάδης.
Πότε «ανακάλυψαν» ο κ. Γεωργιάδης και η κυβέρνηση την ΠΦΥ; Όταν πείστηκαν ότι βρήκαν το βολικό πρόσχημα της αναγκαίας μεταρρύθμισης του στρεβλού μοντέλου ΠΦΥ που διαμορφώθηκε στη χώρα (αυτόνομη υγειονομική οργάνωση του ΙΚΑ, πλήρης απουσία δομών ΠΦΥ στα αστικά κέντρα), για να υλοποιήσουν το βασικό τους σχέδιο: αξιοποίηση της ΠΦΥ ως «δεξαμενής» διαθεσιμοτήτων και απολύσεων, συρρίκνωση των δημόσιων δομών (Μονάδες ΕΟΠΥΥ - Κέντρα Υγείας), πλήρης ιδιωτικοποίηση της ΠΦΥ, με κυριαρχία μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και ασφαλιστικών εταιρειών (ο ΕΟΠΥΥ - αποκλειστικός αγοραστής οδηγεί στους μεγάλους παρόχους), υιοθέτηση ενός «βασικού πακέτου» υπηρεσιών και μετακύλιση στους ασφαλισμένους του μεγαλύτερου μέρους του κόστους της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.


Ο υπουργός Υγείας παίζει για άλλη μια φορά επικοινωνιακά παιχνίδια και κοροϊδεύει ασύστολα τους πάντες. Είναι με την ιδιωτική Υγεία, με ένα ΕΣΥ μίζερο και απαξιωμένο, που θα ανταγωνίζεται άνισα τους ιδιώτες μεγαλοπαρόχους. Θέλει όμως να «κακοποιήσει» το όραμα μιας πραγματικά δημόσιας ΠΦΥ, δημιουργώντας την εικόνα ενός «ΕΣΥ-κάτεργου» στο οποίο θα «εξορίσει» τους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ, «τιμωρώντας» τους επειδή απεργούν με την «ποινή» της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης (ΠΑΑ) χωρίς καμιά προεργασία, χωρίς εργασιακή, μισθολογική και ασφαλιστική εξασφάλιση. Όλο αυτό το σχέδιο είναι στον αέρα. Δεν λέει ούτε πόσο κοστίζει, ούτε έχει εξασφαλίσει τις οργανωτικές και χρηματοδοτικές προϋποθέσεις. Στόχος του είναι να εξωθήσει τους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ σε έξοδο από το σύστημα για να μη χρεωθεί τις απολύσεις τους. Και κυρίως να μη χρεωθεί την πλήρη διάλυση της ΠΦΥ που θα προκύψει.


Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι απολύτως σαφής και δεν επιδέχεται καμιά διαστρέβλωση. Το πρόγραμμά του για την Υγεία εντάσσεται σε ένα σχέδιο άμεσης ανακούφισης της κοινωνίας, δραστικής αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και της υγειονομικής φτώχειας, με προτεραιότητα την κάλυψη των αναγκών περίθαλψης των ανασφάλιστων ανθρώπων. Προφανώς, εκτός μνημονιακού πλαισίου. Για να υλοποιηθεί αυτή η πρόταση, χρειάζεται η επιβίωση αλλά και η αναδιοργάνωση των σημερινών δομών και η μέγιστη αξιοποίηση όλου του ανθρώπινου δυναμικού του συστήματος.
* Ο Ανδρέας Ξανθός είναι βουλευτής Ρεθύμνου και ο επικεφαλής της Επιτροπής Ελέγχου Κοινοβουλευτικού Έργου (ΕΕΚΕ) Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ