Αποκάλυψη - σοκ για τους αγνοούμενους της Κύπρου.

Αποκάλυψη - σοκ για τους αγνοούμενους της Κύπρου.
Révélations choc sur les personnes portées disparues à Chypre.

Sener Levent, éditorialiste dans le quotidien chypriote turc Afrika, a publié dans l’édition du 15 novembre du journal, un article sur les personnes portées disparues à Chypre depuis l’invasion turque de 1974.

Sener Levent, citant un témoin resté anonyme pour des raisons évidentes, se réfère à la décision de la Turquie d’effacer les traces de l’existence de tombes collectives dans la partie occupée de Chypre, au lendemain de la décision d’établir le Comité de personnes portées disparues.

Plus spécifiquement, sur les résultats de l’invasion turque à Chypre, insistons sur le cas des Chypriotes grecs portés disparus. Rappelons-nous que plus de 1400 personnes, dont des militaires, des civils y compris des femmes et des enfants ont disparu lors de l'invasion turque de juillet-août 1974.

Depuis, la plupart de ces personnes sont toujours portées disparues. Les efforts du gouvernement chypriote et des familles des personnes portées disparues et les résolutions relatives des Nations unies ont abouti, en 1981, à la création de ce Comité pour les personnes disparues de Chypre. La mission humanitaire du Comité, qui fonctionne sous l'égide et avec la participation des Nations unies, est d'enquêter et connaître le sort des personnes portées disparues à Chypre.

Selon Levent, la création de ce Comité chargée d’élucider le sort des personnes portées disparues, a provoqué, en Turquie, la crainte de révélations sur le comportement de son armée à Chypre lors de l’invasion de 1974. La Turquie a voulu éradiquer toute trace des atrocités commises. Pour ce faire, elle a envoyé une équipe spécialisée dans la partie occupée de Chypre, qui a repéré des tombes collectives, a déterré les ossements et les a jetés dans la mer, selon Levent, qui cite différents endroits comme Afania, Tzaos, Assia et Bekoy, où il y avait des tombes collectives. Le journaliste se réfère aussi plus particulièrement au Monastère de l’Apôtre Barnabé (région de Famagouste), dont la cour a été retournée afin de déterrer les corps de Chypriotes grecs enterrés dans ce charnier. Toujours selon Levent, tous les ossements trouvés ont été jetés dans la mer. Levent relie le meurtre du journaliste chypriote turc Kutlu Adali, en 1996, à cette opération et dit que ce dernier connaissait l’existence de l’opération secrète, c’est pourquoi il a été éliminé.

Afin de compléter l’information concernant la question des Chypriotes grecs portés disparus depuis l’invasion turque, rappelons que la Cour européenne des droits de l'homme a examiné le cas de ces personnes et qu’elle a trouvé que la Turquie viole des articles fondamentaux de la Convention européenne des droits de l'homme concernant les disparus. Dans son arrêt sur l’affaire Chypre c. Turquie (25781/94) du 10 mai 2001, la Cour européenne a constaté qu'il y a violation continue par la Turquie des articles 2,3 et 5 de la Convention, lesquels se réfèrent au droit à la vie, au droit à la liberté et à la sûreté, et, à l'interdiction des traitements inhumains ou dégradants. La Turquie a été aussi trouvée responsable de ne pas avoir mené d'enquête effective sur le sort des Chypriotes grecs portés disparus. Egalement, le silence des autorités turques devant les inquiétudes réelles des familles des disparus a-t-il été qualifié de traitement inhumain.

Dans cette décision la Cour européenne des droits de l’homme a considéré qu’il y avait eu, en tout, 14 violations par la Turquie de la Convention européenne des droits de l’homme. Il ne s’agissait pas seulement des personnes portées disparues, mais de l’ensemble des sujets ayant trait à l’invasion de Chypre par la Turquie. Ces violations ont été regroupées par le Comité des ministres du Conseil de l’Europe en quatre catégories: 1) question des personnes disparues; 2) conditions de vie des Chypriotes grecs dans le nord de Chypre; 3) droits des Chypriotes turcs résidant dans le nord de Chypre; et 4) question du domicile et des biens des personnes déplacées.

Sur, spécifiquement, la question des personnes portées disparues, nous pouvons dire que la Turquie continue à entraver le travail du Comité des personnes portées disparues par son refus de permettre aux membres de Comité d’accéder dans certains camps militaires identifiés, où selon des informations crédibles il y a des ossements de personnes portées disparues enterrés.

C’est dans cette optique que le Comité des délégués des ministres du Conseil de l’Europe, chargé de contrôler l’exécution des arrêts de la Cour européenne des droits de l’homme, a examiné l’affaire Chypre c. Turquie à plusieurs reprises depuis 2001. Malgré ces efforts la Turquie refuse toujours de s’y conformer, rechignant à fournir des informations et tentant surtout de se décharger de sa responsabilité dans ce domaine invoquant le fonctionnement du Comité des personnes portées disparues pour justifier ses manœuvres dilatoires.

A titre d’exemple et afin d’illustrer notre propos, citons la décision Comité des délégués des ministres du Conseil de l’Europe qui, lors de sa 1128e réunion tenue du 29 novembre au 2 décembre 2011, disait :

« S’agissant de la question des personnes disparues, les délégués renouvellent avec insistance leur appel aux autorités turques afin qu’elles assurent l’accès du Comité des personnes disparues à toutes informations et tous lieux pertinents, sans entraver la confidentialité indispensable à l’exécution de son mandat, qu’elles informent le Comité des mesures concrètes envisagées dans le prolongement des travaux du Comité des personnes disparues en vue des enquêtes effectives exigées par l’arrêt et apportent des réponses aux questions posées par le Comité ».

Les délégués ont par ailleurs vivement regretté le refus de la Turquie de participer aux discussions et ont décidé de poursuivre l’examen de cette question dans une réunion ultérieure. C’est dans ce cadre que le Comité des délégués des ministres du Conseil de l’Europe se saisira de nouveau au début du mois de décembre 2013 du problème du refus de la Turquie d’exécuter la décision de la Cour européenne des droits de l’homme concernant les Chypriotes grecs disparus depuis 1974.
* Nous reviendrons sur la question du travail du Comité pour les personnes disparues dans un article ultérieur.
Sources: 1.cytoday, 2.Afrika, 3.Cyprus News Agency, 4. Conseil des droits de l’homme, Rapport annuel du Haut-Commissaire des Nations Unies aux droits de l’homme et rapports du Haut-Commissariat et du Secrétaire général (27 janvier 2012) 5. Conseil de l’Europe.

Charalambos Petinos ( pour la Diaspora Grecque )
Historien, écrivain


Tα λείψανα Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων από την τουρκική εισβολή, που βρίσκονταν σε ομαδικούς τάφους στα κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, ρίχτηκαν το 1996 στην θάλασσα, αποκαλύπτει ο εκδότης / αρθρογράφος της τουρκοκυπριακής εφημερίδα «Αφρίκα», Σενέρ Λεβέντ. Πρόκειται για άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα στις 15 Νοεμβρίου. Το άρθρο επαναφέρει στο προσκήνιο το ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων της Κύπρου.

Στο σημείο αυτό ας υπενθυμίσουμε ότι πέραν των 1400 Ελληνοκυπρίων ήταν αγνοούμενοι από την ημερομηνία της τουρκικής εισβολής. Οι προσπάθειες της Κυπριακής Κυβέρνησης και οι αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών οδήγησαν στη δημιουργία το 1981 της Επιτροπής Διερεύνησης της τύχης των Αγνοουμένων (ΔΕΑ), η οποία λειτουργεί υπό την αιγίδα και με τη συμμετοχή του ΟΗΕ.

Ο Λεβέντ αναφέρει στο άρθρο του ότι επρόκειτο για μια επιχείρηση καταστροφής ομαδικών τάφων Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων που έγινε από ειδική ομάδα από την Τουρκία που ήρθε στην Κύπρο. Υπογραμμίζει ότι ο ίδιος πληροφορήθηκε για το θέμα από αυτόπτη μάρτυρα, τον οποίο για ευνόητους λόγους δεν κατονομάζει. Συνδέει την επιχείρηση με τη δολοφονία το 1996 του Τουρκοκύπριου δημοσιογράφου Κουτλού Ανταλί, ο οποίος- σύμφωνα με την μαρτυρία που εξασφάλισε ο Σενέρ Λεβέντ- γνώριζε για την απόφαση που λήφθηκε στην Τουρκία και για την επιχείρηση. Ο Ανταλί πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε έξω από το σπίτι του. Η Τουρκία, αναφέρει ο Λεβέντ, φοβήθηκε όταν συστάθηκε η Επιτροπή Αγνοουμένων και θέλησε να εξαφανίσει τις αποδείξεις ύπαρξης μαζικών τάφων στα κατεχόμενα.

Ο αρθρογράφος αναφέρεται σε διάφορες περιοχές όπου έδρασε η ειδική ομάδα από την Τουρκία και σημειώνει ενδεικτικά το παράδειγμα της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα, στην Αμμόχωστο. Σύμφωνα με την μαρτυρία, που εξασφάλισε ο Λεβέντ, αναφέρεται στο άρθρο, υπήρχε εκεί ομαδικός τάφος, έγινε η εκταφή από την ειδική ομάδα που ήρθε από την Τουρκία και τα λείψανα που βρέθηκαν ρίχτηκαν στη θάλασσα.

Αναφορικά με το θέμα των αγνοουμένων αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε την Τουρκία υπεύθυνη για μαζική παραβίαση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων και σ΄ότι αφορά σους αγνοούμενους, στην απόφασή του με ημερομηνία 10 Μαΐου 2001.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, επιλήφθηκε του θέματος πολλές φορές από το 2001. Παρά όλες αυτές τις προσπάθειες, η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται να επιτρέψει την αποτελεσματική διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων μη επιτρέποντας στη ΔΕΑ να εισέλθει σε στρατόπεδα όπου σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες υπάρχουν θαμμένα λείψανα Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων. Η Τουρκία προσπαθεί να αποποιηθεί οποιασδήποτε ευθύνης στο θέμα αυτό.
Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που οδήγησε της Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης στην καταδίκη της Τουρκίας.

* Θα επανέλθουμε στην καθ΄αυτό εργασία της ΔΕΑ σε ξεχωριστό άρθρο.
Πηγές : 1. cytoday 2. Αφρίκα 3. Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων 4. Ετήσια έκθεση Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ – 27 Ιανουαρίου 2012 5. Συμβούλιο της Ευρώπης.

Χαράλαμπος Πετεινός ( για την Ελληνική Διασπορά Diaspora Grecque )
Ιστορικός, συγγραφέας

Read more »

Ευρωζώνη και Κύπρος ¨Το δεύτερο πείραμα"

St. Vitto

 

 

Ευρωζώνη και Κύπρος: Το δεύτερο πείραμα

 

Ημερομηνία δημοσίευσης ΑΥΓΗ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: 31/03/2013

ΤΗΣ ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗ

Στο 24σέλιδο «κείμενο συζήτησης» του 2010 αναπτύσσονται όλα τα πιθανά σενάρια για «διάσωση» τράπεζας με «κούρεμα» καταθέσεων για οποιαδήποτε χώρα της Ευρωζώνης

Η ειρωνεία της Ιστορίας αποφάσισε τελικά Ελλάδα και Κύπρος να αποτελέσουν τα πειραματικά εργαστήρια σε πραγματικές συνθήκες για την πραγματοποίηση των δύο βασικών νεοφιλελεύθερων πειραμάτων κοινωνικής μηχανικής στον χώρο της Ευρώπης στον «σύντομο» 21ο αιώνα.

Το πρώτο πείραμα και οι συνέπειές του
Με ευθύνη της κυβέρνησης Παπανδρέου, η οποία και το προσκάλεσε στην Ευρώπη, το ΔΝΤ εισήγαγε στη Γηραιά Ήπειρο, με όχημα την πρωτοσυγκροτούμενη τρόικα, την τεχνογνωσία των προγραμμάτων του για χώρες της Λατινικής Αμερικής -και, στη συνέχεια, επίσης της Αφρικής- σε κρίση χρέους, που είχαν περιβληθεί με το κύρος του νεοφιλελεύθερου μανιφέστου της «Συναίνεσης της Ουάσιγκτον» του 1989: Ως πολιτική εσωτερικής υποτίμησης λόγω της ύπαρξης, για πρώτη φορά, κοινού νομίσματος.
Τα συμπεράσματα απ' αυτό το, πλέον «πρώτο», πείραμα, βρήκαν εφαρμογή όχι μόνο στα Μνημόνια των χωρών που ακολούθησαν, αλλά πολύ ευρύτερα στη συντονισμένη πολιτική λιτότητας και περιορισμού του κοινωνικού κράτους πρακτικά στο σύνολο της Ευρώπης. Αυτό ενίσχυσε, εδώ και ενάμιση χρόνο, τη μετατροπή της Ευρωζώνης σε Ζώνη του Λυκόφωτος με έλλειψη ανάπτυξης και το δεύτερο κύμα ύφεσης μετά το 2008. Ενώ αναμένεται κορύφωση από την πλήρη εφαρμογή του Συμφώνου Δημοσιονομικής Πειθαρχίας το 2015, το οποίο σε περίπτωση κρίσης, λιμού, σεισμού, καταποντισμού, ακόμα και πόλεμου, θεωρητικά παραμερίζει ό,τι έχει απομείνει απʼ τον δημόσιο τομέα σε κάθε χώρα και καλεί το μεγάλο κεφάλαιο νʼ αναλάβει πρωτοβουλίες για «λύσεις δημοσίου συμφέροντος». «Θεωρητικά», επειδή «ο νεοφιλελευθερισμός χρειάζεται τρομακτική ποσότητα κρατικής παρέμβασης προκειμένου να λειτουργεί» (Σλαβόι Ζίζεκ).

Ένα «κείμενο εργασίας» για μια ιδέα του 2010
Χρειάστηκε η καταστροφική παρέμβαση του Eurogroup στην Κύπρο για νʼ αντιληφθούμε ότι η Ε.Ε. εδώ και δυόμισι χρόνια επεξεργαζόταν την ιδέα και βρισκόταν σε αναζήτηση χώρας, στην οποία θα μπορούσε να εφαρμόσει πειραματικά μια λύση εναλλακτική στις «ακριβές» διασώσεις τραπεζών, που δεν περιοριζόταν στην Ιρλανδία και σε τράπεζες του Νότου: Δημόσιο χρήμα διατέθηκε σε «πακέτα» διάσωσης τραπεζών στη Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο κ.α. μετά την «τραυματική» εμπειρία της Lehman Brothers, που απέδειξε πως ό,τι είναι too big to fail μπορεί να δημιουργήσει «συστημική» κρίση.
Αυτό αποδεικνύει το, απαρατήρητο μέχρι στιγμής, ντοκουμέντο με τίτλο «Κείμενο συζήτησης σχετικά με το εργαλείο διαγραφής χρέους - ένδον διάσωσης» (Discussion paper on the debt write-down tool - bail-in), που έδωσε στη δημοσιότητα η Ε.Ε. τον Απρίλιο 2012. Στον υπότιτλο του διασαφηνίζεται ότι δεν επιθυμείται ο «προκαθορισμός της επίσημης πρότασης της Κομισιόν» στις χώρες-μέλη, αλλά αποτελεί «κείμενο εργασίας» των υπηρεσιών της DG Eσωτερικής Αγοράς, μιας υπηρεσίας 500 εργαζομένων υπό τον επίτροπο Μισέλ Μπαρνιέ. Στο 24σέλιδο «κείμενο συζήτησης» αναπτύσσονται όλα τα πιθανά σενάρια για «διάσωση» τράπεζας με «κούρεμα» καταθέσεων - για οποιαδήποτε χώρα της Ευρωζώνης. Πράγμα που αποδεικνύει ότι δεν ήταν απλώς η «απειρία» ή ο ενθουσιασμός για την κατάληξη του δεύτερου Eurogroup για την Κύπρο τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου 2013, που οδήγησε στις γνωστές θριαμβευτικές δηλώσεις του προέδρου του Γερούν Ντέισελμπλουμ περί γενίκευσης του bail-in ως νέου «προτύπου διάσωσης» τραπεζών και χωρών. Πολύ περισσότερο που, μετά τις παλινωδίες του (επειδή βούλιαξαν τα χρηματιστήρια), ανέλαβε η εκπρόσωπος της Κομισιόν να βάλει τα πράγματα στη θέση τους: Προαναγγέλλοντας νομοθετική ρύθμιση...
Στο «κείμενο εργασίας», αφού πληροφορούμαστε ότι τέτοιες σκέψεις υπάρχουν από τον Οκτώβριο του 2010, προσδιορίζεται η «διάλυση» (resolution) ως «πλαίσιο διαχείρισης τραπεζών σε δύσκολη κατάσταση με τρόπο ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενη πρόκληση συστημικού συμβάντος». Επιπλέον ξεκαθαρίζεται ότι «ένα αποτελεσματικό καθεστώς 'διάλυσης' θα πρέπει να πετυχαίνει για τις τράπεζες παρόμοια αποτελέσματα με αυτά των ομαλών διαδικασιών εκκαθάρισης επιχειρήσεων, στις οποίες οι απώλειες βαρύνουν μετόχους και πιστωτές... να προστατεύει από οποιαδήποτε επίπτωση τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να περιορίζει την προσφυγή στα χρήματα των φορολογουμένων». Αλλά και να δημιουργεί τη «νομική βεβαιότητα» στους «επενδυτές» ότι είναι υποχρεωμένοι να κάνουν «ανάλυση κινδύνου κι εκτίμηση ρίσκου» πριν τοποθετήσουν τα χρήματα τους σε οποιαδήποτε τράπεζα. Όπου «επενδυτές» ή «πιστωτές» είναι οι καταθέτες, ακόμα και λογαριασμών ταμιευτηρίου, με βάση την εμπειρία της συμφωνίας του πρώτου Eurogroup, που έβαζε χέρι σε όλους ανεξαίρετα τους λογαριασμούς.

Στο ντοκουμέντο προσδιορίζονται επίσης οι τρεις, σωρευτικά συνυπάρχουσες, προϋποθέσεις προκειμένου να εφαρμοστεί το «πλαίσιο»:
* H αρμόδια για τη «διάλυση» αρχή αποφασίζει ότι η τράπεζα θα καταρρεύσει ή κινδυνεύει να καταρρεύσει.
* Ως προς τον χρόνο μιας τέτοιας παρέμβασης, θα πρέπει να έχει αποκλειστεί η προοπτική οποιασδήποτε εναλλακτικής δράσης από μεριάς ιδιωτικού τομέα ή εποπτικών αρχών, όπως η εξαγορά της τράπεζας ή η συμφωνία με τους πιστωτές νʼ αναλάβουν την αναδιάρθρωση ολόκληρου ή μέρους του χρέους της - «εντός λογικού χρονικού πλαισίου» (μιας εβδομάδας;).
* Η πράξη «διάλυσης» να «εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον».

Η επιλογή της Κύπρου ως "πειραματόζωου"
Το κείμενο «φωτίζει»: Τις «θεωρητικές» πηγές των δηλώσεων των κ.κ. Μέρκελ και Σόιμπλε περί «ρίσκου επενδυτών» στην κυπριακή κρίση. Την πηγή της επιμονής Σόιμπλε και Ντέισελμπλουμ, ενώ οι Κύπριοι επιχειρούσαν αγωνιωδώς να διαμορφώσουν ένα Plan B εντός τρόικας, ότι «δεν υπάρχει λύση χωρίς 'κούρεμα'». Αλλά και την «ενημέρωση» του κ. Στουρνάρα στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής ότι στο Plan B δεν μπορεί να περιέχεται: «...Οτιδήποτε χρειάζεται να επιστραφεί, άρα αποκλείονται δάνεια και ομόλογα, εσωτερικά και διεθνή. Επιτρέπεται μόνο αγορά τραπεζικών μετοχών. Και αυτό αφορά και τη Ρωσία» (γι' αυτό, όπως μάθαμε τελικά, ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών στη Μόσχα προσπαθούσε να πουλήσει τη «Λαϊκή»).
Με άλλα λόγια, το «δεύτερο πείραμα» έπρεπε να μπορέσει να εφαρμοστεί ανεμπόδιστα: Προφανώς εκτιμήθηκε ότι η Κύπρος λόγω του μεγέθους της -0,15% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης- δεν αποτελεί συστημικό κίνδυνο. Η ιδιαίτερη επιθετικότητα των Βορειοευρωπαίων -διαπραγματευτών, τραπεζιτών, δημοσιογράφων- φάνηκε να προκαλείται και να οξύνεται από την ίδια την αδυναμία των μεγεθών της, αλλά και την αδυναμία της νʼ αντιπαρατάξει συμμάχους. Είναι σίγουρο ότι εκτιμήθηκε η έλλειψη οποιασδήποτε πολιτικής στήριξης του νησιού: αυτό που εκδηλώθηκε, σύμφωνα με την ορολογία Κυπρίων υπουργών, ως «η αφωνία» των χωρών του Νότου στο Eurogroup.

Απέραντη μοναξιά στον «ενιαίο εθνικό χώρο»
Εξ ίσου προφανώς συνεκτιμήθηκε ότι η τρικομματική κυβέρνηση της Ελλάδας, όχι μόνο δεν θα ενίσχυε την κυβέρνηση της Κύπρου και δεν θα παρενέβαλλε οποιοδήποτε εμπόδιο, αλλά θα την πίεζε στο μέτρο των δυνατοτήτων της. Πράγμα που φαίνεται ότι έγινε με μεγαλύτερη καθαρότητα στην περίπτωση των ελληνικών παραρτημάτων των κυπριακών τραπεζών, διευκολύνοντας τα υπό εξέλιξη σχέδια.
Κι αν υπάρχει όντως μια ηθική διάσταση, αυτή δεν είναι βέβαια ο προτεσταντικός διαχωρισμός των κεφαλαιακών ροών σε «ηθικές» και «ανήθικες». Αλλά το γεγονός ότι το σμπαράλιασμα του τραπεζικού της συστήματος η Κύπρος το οφείλει πριν απʼ όλα στην απώλεια 4,5 δισ. από το PSI, προσαυξημένα από τις συνέπειες της ύφεσης στην Ελλάδα, εξαιτίας της σημαντικής έκθεσής της σε δάνεια σε ελληνικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Όχι τυχαία, από τα 9,2 δισ. της τεράστιας έκθεσης της «Λαϊκής» στην ακριβή χρηματοδότηση του ΕLΑ -που η τρόικα φόρτωσε στην «Κύπρου», προετοιμάζοντας και τη δική της κατάρρευση- τα 6 δισ. κάλυψαν ανάγκες ρευστότητας των υποκαταστημάτων της στην Ελλάδα...
Με την ελληνική κυβέρνηση οχυρωμένη πίσω απʼ τη θέση «Η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα στηρίζει», οι κυβερνητικοί βουλευτές δεν βρήκαν ούτε ένα καλό λόγο την ενδιάμεση εβδομάδα, ενώ σήμερα δύσκολα κρύβουν την ικανοποίησή τους για το -καταστροφικό- τελικό αποτέλεσμα από τη μετατροπή του ιστορικού «όχι» της κυπριακής Βουλής σε «ναι».

Έξτρα bonus στο πείραμα
Ως έξτρα bonus από την επιλογή της Κύπρου για το «δεύτερο πείραμα» θα πρέπει να υπολογίζονται:
- Αναστροφή των κεφαλαιακών ροών κατʼ αρχήν από την Κύπρο και στη συνέχεια ευρύτερα από τον Νότο προς τα «ασφαλέστερα» χρηματοοικονομικά καταφύγια του γερμανικού, αλλά και του γαλλικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και των στενότερων εταίρων τους. Δηλ. «αποκατάσταση» της «αντοχής» που επέδειξε η Κύπρος -αλλά και η Μάλτα και το Λουξεμβούργο- στον διπλό μηχανισμό που δημιουργεί το MIFID, από το 2004 ο βασικός σχετικός νόμος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που φροντίζει για τη συγκέντρωση των κεφαλαιακών ροών σε λίγες τεράστιες τράπεζες και μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα απογυμνώνοντας τις μικρές ευρωπαϊκές χρηματαγορές.
- Νίκη, τουλάχιστον προς το παρόν, Γερμανών και Αμερικανών έναντι των Ρώσων στο άγριο γεωπολιτικό παιχνίδι στην περιοχή. Επιπλέον η Γερμανία, μέσω ενός Μνημόνιου που δεν έχει ακόμα υπογραφεί, βάζει χέρι για πρώτη φορά στο φυσικό αέριο στα θαλάσσια «οικόπεδα».



Ποιος πληρώνει τον βαρκάρη;
Τον βασικό λογαριασμό από τη διάλυση του ρόλου της Κύπρου ως χρηματοοικονομικού κέντρου θα πληρώσουν οι εργαζόμενοι και ο λαός της. Το κυπριακό δημόσιο χρέος εκτινάζεται στο 140% και η προβλεπόμενη ύφεση στο 20%. Επιπλέον η Κύπρος έχει πολύ υψηλότερο από την Ελλάδα χρέος νοικοκυριών και επιχειρήσεων στις τράπεζες, 400% του ΑΕΠ της, που εξυπηρετούνταν μέχρι τώρα επειδή ο κόσμος είχε δουλειές και μισθούς. Στο δεύτερο πειραματικό εργαστήρι στην Ευρώπη όλα δείχνουν ότι η «προσαρμογή» στην καταστροφή θα είναι ακόμα βιαιότερη.
Ένα ολόκληρο ιδιαίτερο κεφάλαιο είναι οι επιπτώσεις στην Ελλάδα. Θα μπορούσε να έχει τίτλο: «Η καταστροφή πάνω στην καταστροφή». Και σίγουρα το κεφάλαιο που δεν έχει ακόμα γραφτεί είναι αυτό στο οποίο αναφέρθηκε ο Wolfgang Munchau στους FT: «Στην Κύπρο δεν θα θρυμματιστεί το ευρώ. Η Κύπρος είναι πολύ μικρή γι' αυτό. Αλλά η Κύπρος μάς δείχνει με τι τρόπο θα θρυμματιστεί».

Read more »

Η Μέρι Πόπινς, η Κύπρος και ο τραπεζικός πανικός

Super califragilis tic expialidocious.

 

Η Μέρι Πόπινς, η Κύπρος και ο τραπεζικός πανικός

 

INFOWAR

Του Αρη Χατζηστεφάνου

Κάποτε ζούσε ένας κύριος που λεγόταν Μπανκς (τράπεζα) και θέλησε να φέρει τον γιο του, τον μικρό Μάικλ, να δει πώς περνάει τις μέρες του στη δουλειά. Τα στελέχη της τράπεζας προσπάθησαν να πείσουν τον Μάικλ να καταθέσει το χαρτζιλίκι του σε ένα λογαριασμό και τελικά του το άρπαξαν από το χέρι. Ο μικρός όμως αντέδρασε γιατί ήθελε με τα χρήματα να αγοράσει σπόρους για να ταΐσει τα περιστέρια. «Δώσε μου τα λεφτά μου πίσω» φώναζε στον διευθυντή της τράπεζας. «Γιατί δεν δίνουν τα λεφτά του παιδιού;» αναρωτήθηκε τότε ένας άλλος πελάτης. «Θέλω κι εγώ τα λεφτά μου πίσω» είπε ένας τρίτος. Και τότε ο διευθυντής της τράπεζας φώναξε: «Σταματήστε τις πληρωμές». Η τράπεζα χρεοκόπησε καθώς είχε μόλις σημειωθεί αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν Bank Run – ένας τραπεζικός πανικός.

Η ιστορία μας, όπως ίσως θα θυμάστε, είναι βγαλμένη από μια σκηνή της ταινίας Μέρι Πόπινς, η οποία για δεκαετίες περνούσε απαρατήρητη από τους περισσότερους θεατές. Ισως γιατί η ταινία κυκλοφόρησε στη δεκαετία του ’60, όταν ο μεταπολεμικός καπιταλισμός γνώριζε ημέρες λαμπρής δόξας και το τραπεζικό σύστημα έμοιαζε ακλόνητο από κάθε εσωτερική ή εξωτερική απειλή. Το μυθιστόρημα, όμως, στο οποίο βασίστηκε η ταινία, γράφτηκε από την Πάμελα Λίντον Τράβερς στα μέσα της δεκαετίας του ’30, όταν ο πλανήτης ζούσε τη Μεγάλη Ύφεση, η οποία ακολούθησε το χρηματιστηριακό κραχ του 1929.

Εκτοτε οι τραπεζικοί πανικοί θα στοιχειώσουν το συλλογικό υποσυνείδητο του δυτικού κόσμου. Αποτελούν τη φωτογραφική απεικόνιση ενός συστήματος που καταρρέει και τα συντρίμμια του καταπλακώνουν πρώτα τους πιο αδύναμους.

Ο τραπεζικός πανικός είναι μια έννοια παλιά όσο και το τραπεζικό σύστημα. Απλουστεύοντας, υπερβολικά, τον μηχανισμό που τον προκαλεί, θα λέγαμε ότι όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν διατηρούν στα χρηματοκιβώτιά τους όλα τα χρήματα που τους δίνουν οι καταθέτες τους. Κάποια από αυτά τα χρήματα επενδύονται και κάποια γίνονται δάνεια προσφέροντας κέρδη στις τράπεζες. Παράλληλα, μέσα από αυτή τη διαδικασία αυξάνεται και η κυκλοφορία του χρήματος στην αγορά – ή όπως λέμε δημιουργείται χρήμα. Με βάση τη θεωρία των μεγάλων αριθμών ένας καλός τραπεζίτης γνωρίζει ότι οι καταθέτες -υπό φυσιολογικές συνθήκες- δεν πρόκειται να έρθουν όλοι μαζί να ζητήσουν τα χρήματά τους. Αν όμως κάτι τέτοιο συμβεί, επειδή οι καταθέτες πιστέψουν ότι η τράπεζα δεν θα έχει να τους δώσει το σύνολο των χρημάτων που έχουν καταθέσει, τα χρήματα πράγματι δεν επαρκούν και η τράπεζα καταρρέει. Τις περισσότερες φορές δηλαδή ο τραπεζικός πανικός αποτελεί μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Για την ιστορία, μάλιστα, ο κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Μέρτον που επινόησε τον όρο «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» χρησιμοποίησε το παράδειγμα ενός υποθετικού τραπεζικού πανικού για να εξηγήσει τη θεωρία του.

Τα τελευταία χρόνια δεκάδες οικονομολόγοι αλλά και ιστορικοί, όπως ο Νάιαλ Φέργκιουσον, έχουν χρησιμοποιήσει το παράδειγμα της Μέρι Πόπινς για να εξηγήσουν πώς ένα τυχαίο γεγονός, με το οποίο αμφισβητείται η δυνατότητα της τράπεζας να επιστρέψει τα χρήματα των καταθετών στο ακέραιο, μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση της τράπεζας. Προφανώς οι ίδιοι οικονομολόγοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι τέτοιου είδους «τυχαία» περιστατικά σημειώνονται μόνο σε περιόδους βαθιάς κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος.

Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι αν θα μπορούσε κάποιος να επιθυμεί την εκδήλωση ενός τραπεζικού πανικού ώστε να τον χρησιμοποιήσει σαν πολιτικό όπλο εναντίον μιας κυβέρνησης ή ενός ολόκληρου λαού.

Πριν από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα, το CNN είχε παρουσιάσει ένα σενάριο του ιδρύματος Peterson Institute for International Economics, το οποίο εμμέσως πλην σαφώς πρότεινε στους ηγέτες του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. να προκαλέσουν ένα μίνι τραπεζικό πανικό για να εκθέσουν, όπως έλεγαν, τον ΣΥΡΙΖΑ και να επαναφέρουν στην εξουσία άλλη μια κυβέρνηση τεχνοκρατών. Προφανώς το σενάριο αυτό, που παραπέμπει επικίνδυνα σε θεωρίες συνωμοσίας, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Και μόνο το γεγονός όμως ότι παρουσιάστηκε από το CNN θύμισε σε αρκετούς ότι ένας τραπεζικός πανικός μπορεί θεωρητικά να είναι και αποτέλεσμα προβοκάτσιας.

Φυσικά δεν χρειάζεται να φανταστεί κανείς σκηνές πανικού σαν αυτές από την ταινία Μέρι Πόπινς για να συνειδητοποιήσει πώς εκδηλώνεται μια τέτοια προβοκάτσια. Και μόνο η στιγμιαία αμφισβήτηση της ικανότητας των τραπεζών μιας χώρας να επιστρέψουν το σύνολο των χρημάτων των καταθετών τους αρκεί για να εξαφανίσει αυτή τη χώρα από τον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό χάρτη και να μεταφέρει τεράστιο όγκο κεφαλαίων σε άλλους οικονομικούς παραδείσους. Σε οικονομικούς παραδείσους που ανήκουν, λόγου χάρη, στην οικονομική σφαίρα επιρροής… του Βερολίνου. Και όταν η προβοκάτσια έχει ολοκληρωθεί, ο δράστης μπορεί να κοιμάται ήσυχος ότι καμία άλλη χώρα δεν θα αμφισβητήσει ξανά τις εντολές του.

Το πρόβλημα μερικές φορές με αυτές τις κινήσεις είναι ότι υπάρχουν και κάτι μπόμπιρες που, αν μη τι άλλο, αντιστέκονται. Ο μικρός Μάικλ, στη Μέρι Πόπινς, δεν άφησε τελικά τους καρχαρίες των τραπεζών να του πάρουν το χαρτζιλίκι. Και έζησε αυτός καλά και η Μέρι Πόπινς καλύτερα.

…………………………………………………..

ΙΝFO

Δείτε

American Madness (1932)
Η πρώτη απεικόνιση στη μεγάλη οθόνη ενός τραπεζικού πανικού από τον σκηνοθέτη Φρανκ Κάπρα

Marry Poppins (1964)
Τα ίχνη της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του ’30 ελαφρώς καλλωπισμένα από την Disney σε μιούζικαλ.

Marry Poppins & Financial History
Σειρά ομιλιών του διάσημου ιστορικού Νάιαλ Φέργκιουσον για τα αίτια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-2008 στη σχολή LSE του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (διαθέσιμο και στο Youtube).

Read more »

Για να ξέρετε τι λένε οι δανειστές, η Κύπρος και η Goldman Sachs

 PSI: Μια απάτη που ψάχνει νομιμοποίηση

13/01/2012

• του Γιάννη Βαρουφάκη

                        Σύντομο ιστορικό του PSI

Εν αρχή ην η Απόλυτη Άρνηση. Αργότερα, η Άρνηση άρχισε να υποχωρεί κάτω από το βάρος της Πραγματικότητας. Υποχωρούσε όμως βασανιστικά αργά με αποτέλεσμα, όσο πέρναγε ο χρόνος, η Ελλάδα να απολέσει την όποια δυνατότητα είχε να ανακάμψει προτού να καούν πολλά «χλωρά» μαζί με τα «ξερά». Οι αντοχές της Άρνησης της Πραγματικότητας οδήγησαν στην μεταλαμπάδευση της Κρίσης σε όλη την ευρωζώνη, μετατρέποντας προβλήματα ρευστότητας σε πτωχεύσεις αρχικά στην Ιρλανδία, αργότερα στην Πορτογαλία κ.ο.κ. Ακόμα και σήμερα, η Άρνηση καλά κρατεί. Ίσως όμως το ελληνικό PSI να αποτελέσει τον προάγγελο του τέλους της. Αν όχι, είναι πολύ δύσκολο να διακρίνει κανείς πως η ευρωζώνη θα επιβιώσει.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η Απόλυτη Άρνηση ξεκίνησε πριν δυο χρόνια με εκείνο το τριπλό Nein την εποχή που η ελληνική οικονομία μπήκε στην σκοτοδίνη του δημόσιου χρέους, της ύφεσης και της στάσης επενδύσεων: Nein στην διάσωση, nein σε σοβαρή μείωση επιτοκίων, nein στο κούρεμα (ή αναδιάρθρωση ή μερική στάση πληρωμών). [1] Μερικούς μήνες μετά, τον Μάη του 2010, όταν οι χρηματαγορές ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο με την ασφυξία, ένα από τα τρία nein απεσύρθη: Το ελληνικό Μνημόνιο και η δανειακή σύμβαση-βουνό (των €110 δις) ήταν γεγονός. Όμως τα άλλα δύο nein παρέμεναν: Τα επιτόκια παρέμειναν απαγορευτικά για το ελληνικό δημόσιο και, βέβαια, ούτε κουβέντα για κούρεμα του χρέους.

Μερικούς μήνες αργότερα, όταν έγινε πασιφανές ότι η ασθένεια είχε μεταφερθεί στο Σμαραγδένιο Νησί, καθ’ οδόν για την Ιβηρική Χερσόνησο, η Γερμανία αποφάσισε ότι ένα δεύτερο, από τα αρχικά τρία, nein έπρεπε να αποσυρθεί: Προβλέφθηκαν κουρέματα για το χρέος των «πεσόντων» κρατών –μελών που όμως αναβλήθηκαν μέχρι το προσωρινό ταμείο διάσωσης, το EFSF, να αντικατασταθεί από τον μόνιμο μηχανισμό, το ESM, το 2013. Πέρασαν άλλοι οκτώ μήνες έως ότου, τον Ιούλιο του 2011, φτάσαμε σε ένα νέο κομβικό σημείο: Το κούρεμα του ελληνικού χρέους ανακοινώθηκε, μόνο που του δόθηκε ένα νέο Οργουελιανό ακρώνυμο: PSI το ονόμασαν [2] ώστε να ακούγεται σαν κάτι που σκαρφίστηκαν οι ίδιοι οι ιδιώτες-δανειστές του ελληνικού κράτους.
Η κεντρική ιδέα ακουγόταν λογική: Γιατί να πρέπει να σηκώσουν το βάρος της διάσωσης του ελληνικού (και αργότερα του Ιρλανδικού, Πορτογαλικού κλπ δημοσίου) μόνον οι φορολογούμενοι των πλεονασματικών κρατών; Γιατί να μην αναλάβουν μέρος του βάρους και οι άπληστοι τραπεζίτες οι οποίοι τόσα χρόνια δάνειζαν με το αζημίωτο τα ανόητα κράτη (την ώρα που γνώριζαν καλά την επισφαλή κατάσταση των δημοσιονομικών τους); Πως αλλιώς θα τους δινόταν ένα μάθημα κι ένα κίνητρο την επόμενη φορά να προσέχουν σε ποιον δανείζουν; Αυτό το επιχείρημα ακουγόταν εύηχο στην Ομοσπονδιακή Βουλή του Βερολίνου, στο Παρίσι, στην Αθήνα ακόμα, οπουδήποτε υπήρχε ένα κοινό το οποίο με χαρά άκουγε λόγια που υπόσχονταν μια κάποια τιμωρία των τραπεζών οι οποίες με την αλόγιστη συμπεριφορά τους, τόσα χρόνια, διακινδύνευσαν το βιοτικό επίπεδο των αναπτυγμένων χωρών δανείζοντας με χρήμα τοξικό, χωρίς ειρμό και μέτρο, τόσο τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα.

Αλίμονο όμως, στην Εποχή της Τραπεζοκρατίας [3], ακόμα και ένα «βαθύ» κούρεμα των χρεών προς τις τράπεζες μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί επικερδές για τα πιο σκοτεινά και απεχθή μέρη του αχαλίνωτου τραπεζικού και παρατραπεζικού συστήματος. Πράγματι, μόλις ανακοινώθηκε το ελληνικό PSI τον Ιούλιο του 2011, το σκιώδες τραπεζικό σύστημα (τα hedge funds, τα λεγόμενα «οχήματα ειδικού σκοπού» ή special vehicles κλπ) έζησαν στιγμές μεγάλης δόξας. Πως; Αγόρασαν μαζικά ελληνικά ομόλογα, σε τιμές εξευτελιστικές, δηλαδή στο 30% της ονομαστικής τους αξίας, με σκοπό να τα ανταλλάξουν με νέα ελληνικά ομόλογα (του Αγγλικού δικαίου όμως) τα οποία, παρά την πολύ πιο μακρά διάρκειά τους, προβλεπόταν να έχουν (διαχρονική) αξία πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που κατέβαλαν για να αγοράσουν τα παλαιά. Επρόκειτο για ένα ιδιαίτερα επικερδές (για τους ιδιώτες)… κούρεμα! Να γιατί τελικά η Συμφωνία της 21ης Ιουλίου ήταν μια τρύπα στο νερό και το πρώτο PSI ναυάγησε: Από τη μία το ελληνικό δημόσιο δεν θα είχε κανένα κέρδος (και μόνο τα hedge funds θα έκαναν πάρτι) ενώ από την άλλη η ύφεση πήρε νέα τροπή πολύ γρήγορα και μάλιστα τόσο ειδεχθή που εντός του καλοκαιριού οι ηγέτες μας αναγκάστηκαν, εν μέσω των διακοπών τους, να παραδεχθούν ότι η «λύση» του Ιουλίου δεν ήταν παρά επιδείνωση του προβλήματος.
Το περασμένο φθινόπωρο, λοιπόν, οι πεφωτισμένοι ηγέτες μας αναγκάστηκαν να βρουν μια νέα «οριστική λύση». Έκατσαν και σκέφτηκαν ότι τελικά χρειάζεται ένα ακόμα βαθύτερο κούρεμα, έτσι ώστε και να μην ανταμειφθούν τα hedge funds και το ελληνικό δημόσιο να ανακουφιστεί από ένα σημαντικό μέρος του χρέους. Έτσι γεννήθηκε το δεύτερο PSI, το PSI Mk2. Πρώτο θύμα του PSI Mk2 ήταν, ως γνωστόν, ο Γιώργος Παπανδρέου ο οποίος φάνηκε ανίκανος να το προωθήσει, έχοντας ήδη σπαταλήσει την προηγούμενη διετία ό,τι πολιτικό κεφάλαιο είχε. Ο αντικαταστάτης του, που παρεμπιπτόντως έως και τρεις μέρες πριν την πρωθυπουργοποίησή του διερρήγνυε τα ιμάτιά του ότι το PSI δεν είναι «ούτε αναγκαίο ούτε και επιθυμητό», ανέλαβε την μετατροπή του PSI Mk2 ως τον νέο εθνικό στόχο, ως τον φάρο που θα οδηγήσει την χώρα από την πυκνή ομίχλη της Κρίσης, ως τον λόγο για τον οποίο πρέπει να τον εμπιστευτούμε, να τον στηρίξουμε, να τον δοξάσουμε.
Επί της ουσίας, το PSI Mk 2 προέβλεπε το εντυπωσιακό κούρεμα του 50% στην ονομαστική αξία των ομολόγων που κατέχουν οι τράπεζες και οι παρατράπεζες (όχι όμως και η ΕΚΤ). Προέβλεπε μάλιστα την αντικατάσταση των παλαιών ομολόγων με νέα ομόλογα μισής ονομαστικής αξίας και πολύ μακρύτερης διάρκειας. Αυτό σημαίνει ότι, δεδομένου ότι τα επιτόκια των νέων ομολόγων δεν θα ξεπερνούσαν το 5% με 6%, η διαχρονική αξία των νέων ομολόγων (που θα αντικαταστούσαν τα παλαιά) δεν θα ξεπερνούσε το 40% των παλαιών. Με απλά λόγια, οι ομολογιούχοι του ελληνικού δημοσίου θα αποδέχονταν, και μάλιστα εθελοντικά, να χάσουν 60 λεπτά για κάθε ένα ευρώ χρέους. Γιατί εθελοντικά; Από την μεριά της ΕΕ, η εθελοντική φύση του κουρέματος επιβλήθηκε ώστε να μην πυροδοτηθούν τα ασφάλιστρα CDS που έχουν εκδώσει άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες σε περίπτωση υποχρεωτικού κουρέματος (κάτι που θα έβαζε σε δύσκολη θέση τις τράπεζες-εκδότες των CDS). Από την μεριά των τραπεζιτών, αποδέχθηκαν τον χαρακτηρισμό του κουρέματος ως εθελοντικού γιατί απειλήθηκαν με πλήρη στάση πληρωμών. [Έτσι κι αλλιώς, οι πιο πολλοί εξ αυτών (με εξαίρεση της ελληνικές τράπεζες, οι οποίες όμως επιβιώνουν από την «γενναιοδωρία» της ΕΚΤ) είχαν αγοράσει αυτά τα ομόλογα κοψοτιμής…]

Η βασική αρχή της Πτωχοτραπεζοκρατίας είναι: Ουδέν κακόν αμιγές τεράστιων κερδών. Ακόμα και την στιγμή που αντιμετωπίζουν ένα βαθύ κούρεμα, οι επιτήδειοι βρίσκουν κάτι που τους κάνει να χαμογελούν πλατιά. Στην περίπτωση του PSI Mk 2, τα χαμόγελά τους εξηγούνται από δύο λόγους: Πρώτον, όπως είναι γνωστό, οι περισσότεροι των εναπομεινάντων ομολογιούχων τα αγόρασαν περίπου στο 30% της αξίας τους. Εάν το PSI Mk2 επιφέρει ένα κούρεμα μικρότερο του 70%, και πάλι κερδισμένοι είναι. Δεύτερον, οι διευθύνοντες των παρατραπεζών (των hedge funds και των ειδικών οχημάτων που έχουν ιδρύσει στο σκοτάδι οι μεγάλες τράπεζες) είχαν μια νέα φαεινή ιδέα: Δεδομένης της πρεμούρας της ΕΕ να αποτραπεί η πυροδότηση των CDS, και για αυτό να χαρακτηριστεί τα κούρεμα εθελοντικό, τι σταματά τα hedge funds να αγοράσουν κι άλλα ελληνικά ομόλογα και να πουν «Κύριοι εμείς δεν δεχόμαστε το κούρεμα εθελοντικά. Αν θέλετε να μας κουρέψετε, κάντε το. Όμως τότε, καθώς θα μας κουρέψετε υποχρεωτικά, θα καταφύγουμε στο ISDA, στα δικαστήρια αν χρειαστεί, ζητώντας την πυροδότηση των CDS”;
Ήδη, ένα μεγάλο hedge fund αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση δηλώνοντας ότι θα κάνει ακριβώς αυτό: Θα εκκινήσει δικαστική διαδικασία για να πάρει το 100% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων. Πρόκειται βέβαια για κίνηση τακτικής που στόχο έχει να εκβιάσει ένα πολύ μικρότερο κούρεμα που θα τους αποφέρει μεγάλα κέρδη (δεδομένου ότι έχουν αγοράσει πάμφθηνα τα ελληνικά ομόλογα). Ένα είναι σίγουρο: Όσο η ΕΕ επιμένει στο εθελοντικό κούρεμα, στο PSI, την διαπραγματευτική ισχύ την έχει το παρατραπεζικό, σκιώδες χρηματοπιστωτικό, σύστημα.
Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι δεν θα έχουμε σύντομα μια φανφαρόνικη ανακοίνωση κάποιας συμφωνίας ελληνικής κυβέρνησης και τραπεζιτών για το PSI Mk2. Είναι πολύ πιθανόν να έχουμε. Δεν θα σημαίνει όμως τίποτα αξιόλογο στην πράξη. Για να το πω απλά, το PSI Mk2 είναι ήδη, επί της ουσίας, νεκρό γράμμα – ακριβώς όπως ήταν και το PSI Mk1. Τα καμώματα των παρατραπεζών (πίσω από τις οποίες κρύβονται και πολλές μεγάλες τράπεζες), συν η προβλέψιμη χειροτέρευση της ελληνικής οικονομίας, έχουν εξασφαλίσει την αποτυχία του νέου «σταθεροποιητικού» προγράμματος το οποίο, όπως η κυβέρνηση παραδέχεται, στηρίχθηκε στο… PSI Mk 2.
Τις επόμενες μέρες, οι διαπραγματεύσεις μπορεί να συνεχιστούν κανονικά, η ανακοίνωση της συμφωνίας να γίνει με τυμπανοκρουσίες, όμως, στην πραγματικότητα, ο στόχος της μείωσης (μέσω του PSI Mk 2) του δημόσιου χρέους μας, έως το 2020, στο 120% του ΑΕΠ είναι απολύτως άπιαστος. Κι αν δεν με πιστεύετε, ότι η όλη ιστορία με το PSI απέτυχε παταγωδώς, θυμηθείτε πως την 9η Δεκεμβρίου η ΕΕ αποφάσισε ότι τέρμα τα PSI – ότι το δικό μας θα είναι το τελευταίο. Λάθος ήταν και πέρασε. Έλα όμως που εδώ, στην πιο δοκιμαζόμενη χώρα, ακόμα μας το παρουσιάζουν ως την βασική στρατηγική εξόδου από την Κρίση!

Και τώρα;
Η χρονιά ξεκίνησε με μια ενδιαφέρουσα και αξιοπρόσεκτη παρέμβαση από τον Αθανάσιο Ορφανίδη, τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και μέλους του Συμβουλίου της ΕΚΤ. Σε επιστολή που δημοσιεύτηκε στους Financial Times της 5ης Ιανουαρίου, ο κ. Ορφανίδης έγραψε: «Οι αγορές δημόσιου χρέους βασίζονται στην εμπιστοσύνη», ουσιαστικά ασκώντας κριτική στους πολιτικούς ηγέτες της ευρωζώνης αναφερόμενος σε μια «…συλλογική αποτυχία των διαμορφωτών της πολιτικής της ευρωζώνης.» Έως εδώ πολύ όμορφα. Όσο για το PSI, ο κ. Ορφανίδης επανέλαβε αυτό που πολλοί λένε: Σηματοδότησε στους επενδυτές, ιδίως στους εκτός Ευρώπης, ότι «το δημόσιο χρέος της ευρωζώνης δεν πρέπει πλέον να θεωρείται ασφαλές και πως δεν υπάρχει πλέον η σιγουριά πως θα αποπληρωθεί στο ακέραιο». Όπως έχω επανειλημμένα γράψει στο protagon.gr από τότε που ανακοινώθηκε τον περασμένο Ιούλιο το πρώτο PSI, έτσι και ο κ. Ορφανίδης θεωρεί πως το ελληνικό PSI αντί να τιμωρεί τους πιο «ένοχους» του τραπεζικού συστήματος, τις παρατράπεζες και τις τράπεζες που κρύβονται πίσω τους, τους έδωσε πάτημα να επιδοθούν σε νέες κερδοσκοπικές περιπέτειες. [Και εκείνος αναφέρει πως τα διάφορα funds αγόρασαν ελληνικά ομόλογα μεταξύ 35 και 40 λεπτών το ευρώ και τώρα επιμένουν να τηρηθούν συμφωνίες που θα τους αποφέρουν θεαματικά κέρδη.]
Βέβαια, οι κακεντρεχείς θα πουν, και ίσως να έχουν δίκιο, ότι ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου είναι λογικό να καταφέρεται εναντίον του PSI, του οποιουδήποτε κουρέματος του ελληνικού δημόσιου χρέους, καθώς οι κυπριακές ιδιωτικές τράπεζες κινδυνεύουν να βουλιάξουν από τα ελληνικά ομόλογα τα οποία, αν κουρευτούν βάναυσα, θα τις οδηγήσουν στα πρόθυρα της πτώχευσης. Παρόλο που έχει μια βάση το επιχείρημα αυτό, δεν είναι αυτός ο λόγος που η άποψη του κ. Ορφανίδη πάσχει. Πάσχει επειδή ο κ. Ορφανίδης κάνει το ίδιο λάθος που κάνουν τα τελευταία δύο χρόνια η κα Merkel, ο κ. Sarkozy και, βεβαίως, η ελληνική κυβέρνηση: Θεωρούν πως το πρόβλημα με το ελληνικό δημόσιο χρέος μπορεί να αντιμετωπιστεί ανεξάρτητα από (α) την βαθειά κρίση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, και (β) το πρόβλημα χρέους των υπόλοιπων χωρών της ευρωζώνης. Η αλήθεια όμως είναι ότι το ελληνικό πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εκτός μιας συνολικής λύσης στο πλαίσιο της οποίας να αντιμετωπίζονται τα (α) και (β) και που αντιμετωπίζει την ύφεση που πλήττει πλέον ολόκληρη της Ευρώπη.

Το βασικό αποδεικτικό στοιχείο του περιορισμένου οπτικού πεδίου του κ. Ορφανίδη, που εξ αιτίας του μειώνεται το ειδικό βάρος της (κατά τα άλλα εύλογης) κριτικής που ασκεί στο ελληνικό PSI, είναι η εναλλακτική λύση που προτείνει: Η Ελλάδα, λέει στην επιστολή του ο κ. Ορφανίδης, αντί για PSI χρειάζεται νέα 30ετή δάνεια με επιτόκιο 3%. Το πρόβλημα με την σκέψη αυτή είναι ότι, όπως έγραψα πιο πάνω, δεν λαμβάνει υπ’ όψη την συστημικότητα της Κρίσης. Π.χ. δεν είναι δυνατόν να πιστέψει κανείς πως θα μπορούσε η Ευρώπη να συναινέσει σε 30ετή δάνεια με 3% επιτόκιο για την Ελλάδα χωρίς παράλληλα να χορηγούνται αντίστοιχα δάνεια στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, ακόμα και στο Βέλγιο. Και δεν είναι δυνατόν να λείπει η πρόβλεψη επανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών που χρειάζονται τουλάχιστον μισό τρις ευρώ (όχι σε δάνεια από την ΕΚΤ αλλά σε νέα κεφάλαια). Οπότε το ερώτημα τίθεται; Που θα βρεθούν τα περίπου τρία τρις που χρειάζονται για αυτόν τον σκοπό; Ο κ. Ορφανίδης δεν απαντά αλλά, με την σιωπή του, αφήνει να εννοηθεί πως θα βρεθούν με την έκδοση ευρωομολόγου. Καθώς, από αυτές τις σελίδες, επιχειρηματολογώ υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγου πολύ, πολύ καιρό, δεν θα διαφωνήσω. Όμως το ερώτημα τίθεται εκ νέου: Τι είδους ευρωομόλογα θέλουμε;

Πώς η αποτυχία του PSI ξαναφέρνει στο προσκήνιο την πρότασή μας
Καταλήγουμε, λοιπόν, στο κοινό συμπέρασμα (τουλάχιστον ο κ. Ορφανίδης και ο υπογράφων) ότι αντί για PSI και πράσινα άλογα, η ευρωζώνη χρειάζεται ευρωομόλογα εδώ και τώρα. Τι είδους όμως; Σίγουρα δεν θέλουμε ευρωομόλογα που θα εκδίδουν από κοινού τα κράτη-μέλη (jointly and severally issued eurobonds, όπως αναφέρονται διεθνώς). Γιατί; Για τους λόγους που θα σας εξηγήσει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον η κα Merkel: επειδή τέτοιου είδους ευρωομόλογα, καθώς θα τα εγγυάται και η Γερμανία αλλά και η Ελλάδα, θα έχουν επιτόκια μεταξύ των γερμανικών και των ελληνικών – δηλαδή επιτόκια τα οποία θα είναι πολύ υψηλά για την Γερμανία και όχι αρκετά χαμηλά για την Ελλάδα.
Τι εναλλακτική υπάρχει; Μία εναλλακτική θα ήταν να είχαμε, όπως οι ΗΠΑ, ένα Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο θα εξέδιδε ευρωομόλογα εκ μέρους της ευρωζώνης και χωρίς εγγυήσεις από τα κράτη-μέλη. Τέτοιο υπουργείο ούτε έχουμε ούτε και μπορούμε να αποκτήσουμε στο χρονικό διάστημα που μένει πριν την τελική κατάρρευση της ευρωζώνης. Οπότε; Οπότε μένει η λύση που προτείνουμε σχεδόν δύο χρόνια με τον Stuart Holland: Έκδοση ευρωομολόγων από την ΕΚΤ, χωρίς την παραμικρή εγγύηση για αυτά από την Γερμανία ή οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος. (Βλ. εδώ για την παρουσίαση της (δεύτερης έκδοσης της) πρότασης αυτής στο protagon, εδώ για την αγγλική έκδοση και εδώ για μια αντιπαράθεση επ’ αυτής με τον κ. Α. Κούτρα.)
Εναλλακτικές προτάσεις υπάρχουν βέβαια και άλλες. [3] Όμως, σε τελική ανάλυση, η μόνη που μπορεί (κατά την γνώμη μου) να αποτελέσει συνολική λύση (όπως απαιτεί η συστημικότητα της Κρίσης) δεν μπορεί παρά να προβλέπει έκδοση ομολόγων, εκ μέρους της ευρωζώνης στο σύνολό της, από την ΕΚΤ, ομόλογα τις αποπληρωμές των οποίων βεβαίως θα αναλάβουν τα κράτη-μέλη αλλά με τα χαμηλά επιτόκια που μόνο η ΕΚΤ μπορεί να εξασφαλίσει.


Επίλογος
Το ελληνικό PSI εξ αρχής ήταν ένα λάθος σε αναζήτηση εκλογίκευσης και πολιτικής νομιμοποίησης. Έδωσε, από τον περασμένο Ιούλιο, πεδίο δράσης λαμπρό στο παρατραπεζικό σύστημα εις βάρος της Ελλάδας και της Ευρώπης, υποβοηθώντας την Κρίση να εξαπλωθεί πιο βίαια και σε μεγαλύτερο πλάτος και βάθος.
Το ερώτημα είναι: Τι εναλλακτική υπάρχει; Θεωρώ ότι η πρότασή μας για ομόλογα έκδοσης της ΕΚΤ εξακολουθεί να αποτελεί την βάση της μοναδικής ευκαιρίας που έχει τόσο η Ελλάδα όσο και η ευρωζώνη να ξεπεράσουμε όλοι μαζί την Κρίση.
Πρόσφατα, είχα μια συζήτηση με στέλεχος της Goldman Sachs. Ξαφνιάστηκα, και σας ομολογώ ότι ένιωσα άβολα, όταν τον άκουσα να μου λέει ότι συμφωνεί με την πρότασή μας. Με τον γνωστό κυνισμό που αποτελεί άλλωστε σήμα κατατεθέν της εταιρείας του, πρόσθεσε το εξής ενδιαφέρον επιχείρημα: «Σε τελική ανάλυση, η λύση που προτείνετε θα εφαρμοστεί θέλουν δεν θέλουν. Όταν η ΕΚΤ θα έχει επωμιστεί, λίγο-λίγο, πολλά ομόλογα-σκουπίδια [σημ. αναφερόταν στα ελληνικά, ιρλανδικά, ιταλικά κ.ο.κ. ομόλογα], για να πάρει κι άλλα θα αναγκαστεί να δανειστεί ώστε να συνεχίσει να τα αγοράζει [σημ. εδώ εννοούσε ότι η Γερμανία δεν θα την άφηνε να τυπώνει κι άλλο χρήμα]. Μόλις αυτός ο δανεισμός επισημοποιηθεί, τα ευρωομόλογα έκδοσης ΕΚΤ που προτείνετε θα είναι γεγονός και, σύντομα, η ΕΚΤ θα ζητήσει από τα κράτη-μέλη τα οποία βοηθά αγοράζοντας τα ομόλογά τους δεύτερο χέρι να αρχίσουν να τα εξυπηρετούν, να τα αποπληρώνουν.» Όπως έλεγε και ο Marlow, ο Μεφιστοφελής έχει τις καλύτερες μελωδίες…
[Για μια αγγλική έκδοση του πιο πάνω άρθρου πατήστε εδώ.]
Σημειώσεις
[1] Υπήρχε κι ένα τέταρτο nein το οποίο όμως ποτέ δεν αρθρώθηκε το 2010: Nein στην έξοδο από την ευρωζώνη.
[2] Private Sector Initiative/Participation/Involvement
[3] Εδώ αναφέρομαι στο ιδιόμορφο καθεστώς που γέννησε το Κραχ του 2008 στο οποίο την μέγιστη εξουσία επί των πλεονασμάτων που παράγονται την έχουν οι τραπεζίτες με τις μεγαλύτερες ζημίες. Βλ. το Λεξιλόγιο Κρίσης μου (Εκδόσεις Ποταμός) ή το βασικό επιχείρημα στο αγγλικό βιβλίο μου Global Minotaur.
[4] Μια πρόσφατη τέτοια πρόταση παρουσιάστηκε από τον κ. Γιώργο Ζεστό σε άρθρο του στην Καθημερινή: Η Ελλάδα θα μπορούσε να εκδίδει ομόλογα με εγγυήσεις της ΕΚΤ πληρώνοντας στην ΕΚΤ ένα μικρό ασφάλιστρο. Έχει ενδιαφέρον να προσέξουμε ότι η πρόταση Ζεστού έχει πολλά κοινά με την δική μας πρόταση. Η ιδέα του κ. Ζεστού είναι να εγγυάται στους επενδυτές η ΕΚΤ την αποπληρωμή των ομολόγων των κρατών-μελών. Η διαφορά είναι ότι η δική μας πρόταση (i) δίνει περισσότερες εγγυήσεις στην ΕΚΤ ότι τα κράτη-μέλη θα τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους (καθώς οι αποπληρωμές των κρατών γίνονται κατ’ ευθείαν προς την ΕΚΤ, με τα δάνεια αυτά να έχουν προτεραιότητα αποπληρωμής σε σχέση με όλα τα άλλα) και (ii) είναι ελκυστικότερη για τους ξένους (ιδίως τους εξ Ασίας) επενδυτές οι οποίοι σίγουρα προτιμούν να αγοράζουν ομόλογα έκδοσης της ΕΚΤ παρά του ελληνικού δημοσίου (κι ας τα εγγυάται η ΕΚΤ).

Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη "Κρίσης λεξιλόγιο" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.

Read more »

Κάτι ψήνεται στη Κύπρο....

Γράφει η Κουκίδα

Ποιος το πίστευε. Και ξαφνικά η Κύπρος έγινε μεγάλος παίχτης. Εν μια νυκτί. Η γερμανική πρεσβεία στη Λευκωσία, ενημέρωσε το προεδρικό ότι η Άγγελα Μέρκελ θέλει να επισκεφθεί το νησί.
Αυτό λίγες μόνο μέρες μετά την επίσκεψη του Ρώσου προέδρου Ντιμίτρι Μεντβέντεφ. Με το που κυκλοφόρησε το νέο, ο Σύριος πρόεδρος ειδοποίησε την δική του πρεσβεία να μεταφέρει στον πρόεδρο της Κύπρου, Δημήτρη Χριστόφια «ότι επιθυμεί να τον δει πριν την κυρία Μέρκελ».

Προχθές ολοκληρώθηκε και η «έκτακτη» επίσκεψη του Λιβάνιου πρωθυπουργού. Η πλειονότητα των Κυπρίων πολιτών διερωτούνται «τι έγινε και ξαφνικά όλοι αυτοί μας θυμήθηκαν;». Οι πιο υποψιασμένοι ήξεραν.

Το βράδυ της Παρασκευής έσκασε και η βόμβα: Ο κ. Χριστόφιας ειδοποίησε τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν «ότι δεν έχει χρόνο να μεταβεί στην Νέα Υόρκη γιατί πρέπει να παρευρεθεί στην σύνοδο κορυφής της ΕΕ και αμέσως μετά, θα υποδεχθεί τον Σύριο ομόλογο του, Μπασιάρ Αλ Ασσαντ». Προηγήθηκε επείγουσα πρόσκληση του Κι Μουν προς την κυπριακή κυβέρνηση και την τουρκοκυπριακή ηγεσία για τριμερή συνάντηση, με στόχο την επίλυση του Κυπριακού.

Τριάντα έξι χρόνια τώρα οι Κύπριοι χιλιοπαρακαλούσαν για μια τέτοια πρόσκληση. Και πανηγύριζαν όταν κάποιος έλληνας αξιωματούχος (ανεπίσημα πάντα για να μην. ενοχληθούν οι Τούρκοι) επισκεπτόταν την Λευκωσία. Σπανίως πήγαιναν στο νησί αξιωματούχοι από άλλες χώρες, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Και τώρα ο κ. Χριστόφιας δήλωσε ότι είναι πολύ busy για να δει τον γ.γ. του ΟΗΕ!! Τι μεσολάβησε;

Οι γεωτρήσεις έδειξαν πετρέλαιο. Πολύ πετρέλαιο. Στα ανοικτά της Κύπρου με την Συρία, τον Λίβανο και την Αίγυπτο. Μόνο που το μεγαλύτερο μέρος πέφτει εντός της κυπριακής υφαλοκρηπίδας. Ρώσοι, Γερμανοί και λοιποί συνωστίζονται για να εξασφαλίσουν συμφωνίες προς όφελος εταιριών της χώρας τους. Τα οικονομικά συμφέροντα ανέκαθεν υπαγόρευαν την εξωτερική πολιτική. Γι' αυτό και η κ. Μέρκελ δεν διστάζει να επισκεφθεί την «μικρή» Κύπρο. Ο Δ. Χριστόφιας κατάλαβε που πάει το πράγμα και άνοιξε το παιχνίδι. Θέλετε κομμάτι από την πίτα; Βάλτε πλάτες να κλείσει το Κυπριακό, είπε. Την πρώτη επίσημη πλάτη έβαλε η Ρωσία. Αμέσως τσίμπησε και το Βερολίνο. Η Ουάσινγκτον, που παρακολουθεί τις εξελίξεις με ιδιαίτερη αμηχανία, χτύπησε την πόρτα της Λευκωσίας μέσω του Μπαν Κι Μουν. Μόνο που η Λευκωσία είπε no thanks guys, δεν βιαζόμαστε και άρχισε να στρώνει το χαλί βάζοντας τους δικούς της όρους.

Τα βλέπει αυτά ο Γιώργος; Έτσι θα μπορούσε να παίζεται το παιχνίδι. Όχι να μοιράζεται το Αιγαίο στα δύο. Ας πάρει κανένα μάθημα από τους «μικρούς».

ΥΓ: Α, και George. Και η Κύπρος είναι υπό επιτήρηση λόγω υψηλού ελλείμματος. Η Κομισιόν έστειλε ραβασάκι ότι «μέσα σε 3 χρόνια πρέπει να μειώσετε το έλλειμμα στο 3%». Η Λευκωσία απάντησε «εμείς είμαστε αριστερή κυβέρνηση και κάνουμε κοινωνική πολιτική. Δεν υπάρχει περίπτωση να κόψουμε μισθούς και συντάξεις. Θα μειώσουμε το έλλειμμα, αλλά σε 5 χρόνια». Και αμέσως ανακοίνωσε έκτακτο επίδομα για όλους ύψους 300 ευρώ. Για να τους σπάσει τα νεύρα. Εκνευρίστηκαν οι Βρυξέλλες που πήγαν να απειλήσουν με κυρώσεις. Για να πάρουν την αποθεωτική απάντηση «εάν μας πιέσετε, θα βάζουμε βέτο σε όποια απόφαση πάει να περάσει η ΕΕ μέχρι την δευτέρα παρουσία». Φοβήθηκαν οι Βρυξέλλες ότι η «κομμουνιστική κυβέρνηση της Κύπρου» δεν το' χει και πολύ να αποφασίσει έξοδο από την ευρωζώνη και σιώπησαν. Βρε, τσαμπουκά οι μικροί!!!
Αλήθεια, με τις γεωτρήσεις στο Αιγαίο, τι γίνεται;
http://www.topontiki.gr/

Read more »

Διάγγελμα Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου για το Δημοψήφισμα της 24ης Απρίλη 2004.

ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΥΠΕΡ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ, ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΑΣΣΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ 24ΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2004

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,
Αυτές της εξαιρετικής ιστορικής σημασίας συνθήκες, νιώθω υποχρέωσή μου να απευθυνθώ σ΄ εσάς: στον Κυρίαρχο Κυπριακό Λαό. Κάθε λαός διαμορφώνει και γράφει τη δική του ιστορία. Άλλοτε με απελευθερωτικούς και κοινωνικούς αγώνες, άλλοτε με δημοκρατικές διαδικασίες διά της ψήφου του. Τώρα καλείται ο Κυπριακός Λαός, καλούμαστε ο καθένας χωριστά και συλλογικά, να γράψουμε την ιστορία του μέλλοντος της Κύπρου.
Η πατρίδα μας, διέρχεται τις πιο δραματικές ώρες της μακραίωνης ιστορίας της. Ώρες καθοριστικές όχι μόνο για το παρόν και τη δική μας γενεά, αλλά και για το μέλλον και τις γενεές που θα έρθουν. Οι αποφάσεις που θα πάρουμε εμείς σήμερα, διαμορφώνουν και καθορίζουν τις τύχες και τα πεπρωμένα και των επερχόμενων γενεών.
Είμαι πεπεισμένος ότι ολόκληρη η πολιτική ηγεσία του τόπου, αλλά και η κάθε μιά και ο καθένας από σας, έχει πλήρη επίγνωση της σοβαρότητας της απόφασης που καλούμαστε να πάρουμε στο Δημοψήφισμα της 24ης του Απρίλη, και ότι συμμερίζεστε το βάρος της ευθύνης που αναλαμβάνουμε με την ψήφο μας. Αυτή η απόφαση ανήκει αποκλειστικά και μόνο στον Κυπριακό Λαό. Ελπίζω οι ξένοι φίλοι μας να σεβαστούν το λαό και την Κυπριακή Δημοκρατία. Ελπίζω να κατανοήσουν ότι παρεμβάσεις και πιέσεις προσβάλλουν την αξιοπρέπεια του Κυπριακού λαού, είναι αντίθετες προς ρητή πρόνοια του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και, τελικά, καταλήγουν αντιπαραγωγικές.
Η κρισιμότητα των αποφάσεων που καλούμαστε να πάρουμε συλλογικά, αλλά και ατομικά, δεν μας επιτρέπει να αποδυθούμε σε συναγωνισμό για το ποιός είναι περισσότερο ή λιγότερο πατριώτης. Όλοι έχουμε τον ίδιο στόχο και όλοι έχουμε την ίδια έγνοια για το μέλλον της πατρίδας μας.
Υπάρχουν διαφορές στις εκτιμήσεις, στην ανάλυση των περίπλοκων και, εν πολλοίς, δυσνόητων προνοιών του Σχεδίου Ανάν και των βραχυπρόθεσμων και μακροχρόνιων αποτελεσμάτων του. Καλώ όλους να λειτουργήσουμε σε πνεύμα αλληλοσεβασμού, χωρίς φανατισμό και προπηλακισμούς.
Δεν πρόκειται για πολιτικές εκλογές όπου τα Κόμματα καταμετρούν τη δύναμή τους. Δεν θα αναμετρηθούν τα Κόμματα μεταξύ τους. Θα αναμετρηθούμε με την ιστορία.
Η διαφύλαξη λοιπόν της ενότητας μας είναι ύψιστο χρέος προς την πατρίδα μας. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, οφείλουμε να το σεβαστούμε και η επόμενη μέρα πρέπει να μας βρει μονιασμένους και δυνατούς. Η Κύπρος θα μας χρειαστεί όλους. Δεν περισσεύει κανένας.
Σέβομαι και εκτιμώ κάθε καλόβουλη και ειλικρινή άποψη και προσπαθώ να την κρίνω με αντικειμενικότητα και να την σταθμίσω, χωρίς προκαταλήψεις, και ανεπηρέαστος από δογματισμούς ή συναισθηματική φόρτιση.
Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και εκλεγμένος εκπρόσωπος της Ελληνοκυπριακής κοινότητας φέρω το αυξημένο βάρος της ευθύνης της διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων και το χρέος να δηλώσω δημόσια, με ειλικρίνεια και παρρησία τη δική μου αποτίμηση της κατάληξης και την δική μου απόφαση. Χωρίς καμιά προσπάθεια επιβολής της δικής μου επιλογής και θέλησης αλλά ως καθοδήγηση και συνεκτίμηση από σας. Η τελική απόφαση ήταν πάντα και παραμένει δική σας. Η ετυμηγορία σας θα εκφραστεί στο Δημοψήφισμα της 24ης του Απρίλη.
Από την ημέρα που επέστρεψα από τη Λουκέρνη, αφιέρωσα όλο μου το χρόνο για να μελετήσω με τους συνεργάτες μου και τους λειτουργούς του Κράτους το τελικό Σχέδιο Ανάν, σε όλες του τις πτυχές. Άκουσα απόψεις, εκτιμήσεις και αναλύσεις. Παρακολούθησα με προσοχή τον δημόσιο διάλογο που έχει αναπτυχθεί και τα επιχειρήματα που οι διάφορες πλευρές παρέθεσαν. Έχω ζητήσει και έλαβα γνωμοδοτήσεις ξένων διεθνολόγων και συνταγματολόγων πάνω σε συγκεκριμένες πτυχές και πρόνοιες του Σχεδίου. Αξιολόγησα τις δηλώσεις διεθνών παραγόντων με νηφαλιότητα, ψυχραιμία και αντικειμενικότητα. Αξιολόγησα τις εκτιμήσεις Ελλαδικών Κομμάτων και ξένων Κυβερνήσεων με τις οποίες επικοινώνησα. Αναμένω και θα μελετήσω με προσοχή τις τελικές αποφάσεις των πολιτικών Κομμάτων της Κύπρου, τα οποία σέβομαι και εκτιμώ για την προσφορά τους στον τόπο. Κριτήριο της αξιολόγησής μου ήταν ένα και μοναδικό: η εξυπηρέτηση των συμφερόντων και δικαιωμάτων του Κυπριακού Λαού στο σύνολό του, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Αυτό μου επιβάλλει η συνείδησή μου. Αυτό απαιτεί το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, στο οποίο με τη ψήφο σας με εκλέξατε.
Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ,
Όταν πριν από ένα χρόνο, ζήτησα τη ψήφο σου, ανέλαβα την δέσμευση ότι θα αγωνιστώ με όλες μου τις δυνάμεις, σε κάθε επίπεδο και από κάθε βήμα που προσφέρεται, για να πετύχω, βελτιώσεις στην, τότε, εκδοχή του Σχεδίου Ανάν, με στόχο να καταστεί λειτουργικό και, άρα, βιώσιμο. Δεσμεύτηκα ότι οι απαιτήσεις μας για βελτιώσεις θα ήσαν εντός των παραμέτρων του Σχεδίου και δεν θα ανέτρεπαν την γενική φιλοσοφία του Σχεδίου, ούτε θα ανέτρεπαν ουσιώδεις και βασικές πρόνοιές του ή συμβιβασμούς που είχαν συμφωνηθεί στις συνομιλίες που είχαν προηγηθεί της εκλογής μου.
Δεσμεύτηκα, ακόμη, ότι θα επεδίωκα λύση που θα διασφάλιζε τα συμφέροντα των Ελληνοκυπρίων αλλά και των Τουρκοκυπρίων, στα πλαίσια μιας επανενωμένης Κύπρου.
Συνεπής στην πάγια πολιτική του Εθνικού Συμβουλίου, ότι η δική μας πλευρά επιδίωκε δικοινοτικές διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και ανταποκρινόμενος σε συνεχείς παραινέσεις της πολιτικής ηγεσίας του τόπου, δεν έπαυσα να επιζητώ και να πιέζω για επανάληψη της πρωτοβουλίας του Γενικού Γραμματέα με βάση το Σχέδιο Ανάν και κάτω από τις προϋποθέσεις που είχαν συμφωνηθεί στο Εθνικό Συμβούλιο.
Τελικά, ο Γενικός Γραμματέας μας κάλεσε στη Νέα Υόρκη στις 10 Φεβρουαρίου του 2004, για να συμφωνήσουμε σε νέα διαδικασία διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων, θέτοντας ως όρο για την ανάληψη νέας πρωτοβουλίας, την αποδοχή διαιτητικού ρόλου του Γενικού Γραμματέα.
Αν δεν ανταποκρινόμουνα θετικά στην πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα θα ενεργούσα αντίθετα με την πάγια πολιτική του Εθνικού Συμβουλίου και θα ήμουνα ασυνεπής στην πάγια θέση μας ότι επιδιώκουμε λύση του προβλήματος με συνομιλίες υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.
Με τη σύμφωνη γνώμη των εκπροσώπων των, αριθμητικά, μεγαλύτερων πολιτικών δυνάμεων που με συνόδευσαν στη Νέα Υόρκη και με τη σύμφωνη γνώμη της, τότε, Κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης της Ελλάδας, δεχτήκαμε αυτή την αλλαγή της διαδικασίας. Προσωπικά, δέχτηκα αυτή τη νέα διαδικασία, εφόσον στη διαιτητική απόφαση του Γενικού Γραμματέα, ο λαός της Κύπρου με την άμεση και προσωπική ψήφο του καθενός σε Δημοψήφισμα, θα είχε τον τελευταίο λόγο.
Μετά από εκτίμηση της πλειοψηφίας του Εθνικού Συμβουλίου, ότι η από μέρους μας υποβολή μαξιμαλιστικών θέσεων θα οδηγούσε σε επικρίσεις κατά της πλευράς μας, υποβάλαμε συναινετικές προτάσεις που εξυπηρετούσαν και τις δύο Κοινότητες. Διατηρήσαμε το δικαίωμα να εγείρουμε πρόσθετα θέματα, σχετικά με το εδαφικό, τις περιουσίες και την επιστροφή των εκτοπισμένων, αν η Τουρκοκυπριακή πλευρά ήγειρε τέτοια θέματα. Όντως η Τουρκοκυπριακή πλευρά ήγειρε τέτοια θέματα και η δική μας πλευρά, με έγγραφα της, ήγειρε τις ανταπαιτήσεις της, τόσο στην εδαφική πτυχή όσο και για τα δικαιώματα εκτοπισμένων και περιουσιών.
Περιοριστήκαμε στον ελάχιστο αλλά πολύ σημαντικό στόχο: στην επανένωση της πατρίδας μας και του λαού μας. Επιδιώξαμε θεσμικές αλλαγές που, από τη μια, θα ενίσχυαν τη λειτουργικότητα της λύσης και από την άλλη θα δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις για επανένωση θεσμών και λειτουργιών.
Η αρνητική στάση και οι μαξιμαλιστικές θέσεις της Τουρκικής πλευράς, αλλά και η ανοχή που τα Ηνωμένα Έθνη επέδειξαν για απαιτήσεις της εκτός των παραμέτρων του Σχεδίου Ανάν, δεν επέτρεψαν τη διεξαγωγή ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, παρά τη δική μας καλή θέληση.
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, ασκώντας τη διαιτητική αρμοδιότητα του, κατάρτισε το Πέμπτο Σχέδιο Ανάν, χωρίς να προϋπάρξει συμφωνία των μερών σε οποιοδήποτε από τα θέματα που είχαν εγερθεί στις διαπραγματεύσεις, στη Λευκωσία και στην Ελβετία.
Στο Πέμπτο Σχέδιο Ανάν, περιέχονται βελτιώσεις σε σύγκριση με το Τρίτο και Τέταρτο Σχέδιο Ανάν. Αυτές οι βελτιώσεις δεν ικανοποιούν τις ελάχιστες απαιτήσεις που είχαμε υποβάλει. Ούτε όσο αφορά τη λειτουργικότητα του Σχεδίου, ούτε όσο αφορά την ετοιμότητα εφαρμογής του από την επόμενη των δημοψηφισμάτων, ούτε όσο αφορά την ουσιαστική επανένωση της πατρίδας μας στο οικονομικό, δημοσιονομικό και νομισματικό τομέα.
Αυτή δεν είναι η ώρα ούτε η ευκαιρία να προβώ σε λεπτομερή ανάλυση του Σχεδίου Ανάν. Αυτό θα γίνει στις επόμενες μέρες και μέχρι την διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων.
Νομίζω, όμως, ότι είναι χρήσιμο να αναφερθώ, εν είδει παραδειγμάτων, σε μερικές πτυχές που φαίνεται να σας προβληματίζουν. Δεν θα επιχειρήσω ούτε «δαιμονοποίηση» ούτε εξωραϊσμό του Σχεδίου Ανάν. Δεν δέχομαι, όμως, τον ισχυρισμό ότι όποιος επισημαίνει αδυναμίες του Σχεδίου, αναγκαστικά, επιδίδεται σε παραπληροφόρηση ή ότι αυτό δεν είναι αντικειμενική ενημέρωση του Λαού.
Οι προτάσεις μας για διασφάλιση της λειτουργικότητας, δεν περιορίζονταν και δεν εξαντλούνταν στη σύνθεση του Προεδρικού Συμβουλίου ή στην ίδρυση και λειτουργία Πρωτόδικου Δικαστηρίου ή στη Συμφωνία Συνεργασίας για θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντίθετα, επεκτείνοντο και κάλυπταν και τους επτά τομείς των προτάσεών μας, δηλαδή, τη νομοθεσία, την Κεντρική Τράπεζα, την κοινή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, τη σμίκρυνση των χρονικών περιόδων ανάκτησης περιουσίας, την σμίκρυνση των μεταβατικών περιόδων, τη διοικητική διάρθρωση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, την εκλογή των μελών των Κοινοβουλευτικών Οργάνων, τη νομοθεσία και τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων από διοικητικά όργανα, την εδαφική πτυχή, το θέμα των αγνοουμένων, το θέμα της Καρπασίας και άλλα. Θέλω να τονίσω εμφαντικά, ότι όλες οι απαιτήσεις μας, που υποβλήθηκαν με πλήρη τεκμηρίωση, ήσαν εντός των παραμέτρων του Σχεδίου Ανάν και δεν αφαιρούσαν δικαιώματα που το Σχέδιο Ανάν παρείχε στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας.
Αντίθετα, η Τουρκική πλευρά υπέβαλε 11 απαιτήσεις, που επηρεάζουν αρνητικά τα συμφέροντα των Ελληνοκυπρίων και οι οποίες υιοθετούνται, όλες, στο τελικό κείμενο του Σχεδίου Ανάν.
Τώρα καλούμαστε να κρίνουμε κατά πόσο το τελικό Σχέδιο Ανάν ικανοποιεί τους ελάχιστους στόχους που έχουμε θέσει. Με αντικειμενικότητα και με αίσθημα ευθύνης, καλούμαστε να κρίνουμε εάν επιτυγχάνεται η επανένωση της πατρίδας μας σε ένα ομόσπονδο κράτος που θάναι λειτουργικό, βιώσιμο, θα διασφαλίζει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και θα δημιουργεί συνθήκες ασφάλειας και οικονομικής ευημερίας τόσο για τους Ελληνοκύπριους, όσο και για τους Τουρκοκύπριους.
Κατά πόσο οι πρόνοιες του Σχεδίου Ανάν, όπως έχουν οριστικά διαμορφωθεί μας επιτρέπουν να μετέχουμε ενεργητικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να αξιοποιήσουμε τα οφέλη που θα προκύψουν.
Με πόνο ψυχής καταλήγω στη διαπίστωση ότι ακόμα και με την πιο ελαστική, την πιο επιεική κρίση, το τελικό Σχέδιο Ανάν δεν ικανοποιεί τους ελάχιστους στόχους που θέσαμε. Οι ουσιαστικότερες των προτάσεών μας δεν έγιναν αποδεκτές. Ακόμη και στις πρόνοιες που έχουν βελτιωθεί, διαπιστώνουμε λειτουργικές δυσκολίες, περίπλοκες διαδικασίες και επικίνδυνες ασάφειες.
Η πιο βασική και θεμελιώδης ανησυχία και αγωνία μου για το μέλλον της πατρίδας μας εστιάζεται στα εξής:-
Η Τουρκοκυπριακή κοινότητα αποκτά όλα τα βασικά αιτήματα που διεκδίκησε, από την πρώτη ημέρα εφαρμογής της λύσης. Για την ακρίβεια, 24 ώρες μετά την διεξαγωγή των Δημοψηφισμάτων.
Παραμένει, ακόμα, αβέβαιο και ασαφές αν θα υπάρξει επικύρωση της Συνθήκης από το Τουρκικό Κοινοβούλιο, πριν τεθεί σε εφαρμογή η Ιδρυτική Συμφωνία.
Αναγνωρίζεται η οντότητά της ως «νόμιμο συνιστών Κράτος». Διαγράφεται η εισβολή και η κατοχή. Οι κάτοχοι της Τουρκοκυπριακής υπηκοότητας, γίνονται αποδεκτοί ως νόμιμοι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Τουρκοκύπριοι εξασφαλίζουν ισότιμη συμμετοχή στη διοίκηση του νέου Ομοσπονδιακού Κράτους, με το καθεστώς των ισότιμων «συμπροέδρων» και ισότιμη και ισάριθμη συμμετοχή των εκπροσώπων του Τουρκοκυπριακού συνιστώντος Κράτους, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και σε όλες τις ειδικές Επιτροπές και Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αντίθετα, όλα και όσα προσδοκεί να αποκτήσει η Ελληνοκυπριακή κοινότητα, έστω και από μια κακή και οδυνηρή λύση, παραπέμπονται χωρίς εγγυήσεις στο μέλλον και εξαρτώνται από την καλή πίστη της Τουρκίας να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει. Υπόκεινται ακόμη, στην προϋπόθεση ότι όλα θα λειτουργήσουν ομαλά.
Με λίγα λόγια «αγοράζουμε ελπίδα», με μόνο αντάλλαγμα και διασφάλιση την καλή θέληση της Τουρκικής πλευράς να τηρήσει τη συμφωνία.
Η επιστροφή των κατεχόμενων δικών μας εδαφών, θα γίνει σε περίοδο μεταξύ τρεισήμισι μηνών και τρεισήμισι χρόνων, από την υπογραφή της λύσης, χωρίς καμία εγγύηση ότι αυτό θα εφαρμοστεί. Η πρότασή μας όπως υπαχθούν τα εδάφη αυτά υπό τον έλεγχο της Ειρηνευτικής Δύναμης και όχι του τουρκικού στρατού, έχει απορριφθεί.
Η απόκτηση περιουσιών ή αποζημιώσεων το συντομότερο που θα γίνει, είναι σε περίοδο 3 χρόνων μετά την υπογραφή της λύσης και 5 χρόνων ή, περισσότερων, κατά απόφαση του Συμβουλίου Περιουσιών, και μέσα από μια περίπλοκη διαδικασία με πολλές ασάφειες και δυσμενείς οικονομικές πρόνοιες για την πλευρά μας. Το κόστος των αποζημιώσεων θα κληθούν να καταβάλουν στο μεγαλύτερο του μέρος, οι Ελληνοκύπριοι. Εγείρονται σοβαρά ερωτήματα αν το Ομοσπονδιακό Κράτος που θα εγγυηθεί το ένα τρίτο των αποζημιώσεων, θα έχει το τεκμήριο έγκυρου εγγυητή για να μην σημειωθεί πτώση στην αξία των Ομολόγων, όπως έγινε με το Χρηματιστήριο. Το ίδιο ισχύει και για τον Οργανισμό δανειοδότησης με υποθήκη για απόκτηση των περιουσιών Ελληνοκυπρίων που δεν θα επιστραφούν από Τουρκοκύπριους.
Πρόσφατα έχει αναχθεί σε μεγάλο θέμα και παρουσιάζεται ως σημαντική παραχώρηση προς τους Ελληνοκυπρίους, η ευχέρεια απόκτησης δευτερεύουσας κατοικίας στο Τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος.
Ασφαλώς αυτό το δικαίωμα, θα είχε μεγάλη σημασία, αν ήταν αυτόματο και γενικό.
Δυστυχώς οι πρόνοιες του σχετικού Συνταγματικού Νόμου και της Πράξης Προσαρμογής που θα εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθορίζουν ότι αυτό το δικαίωμα δεν είναι αυτόματο.
Αντίθετα, το Τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος έχει δικαίωμα και ευχέρεια, με δικό του νόμο, να ρυθμίζει και να περιορίζει αυτό το δικαίωμα για μια δεκαπενταετία ή μέχρις ότου το ακαθάριστο εθνικό προϊόν του Τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους φθάσει στο 85% του κατά κεφαλή εισοδήματος του Ελληνοκυπριακού συνιστώντος κράτους.
Η επιστροφή των προσφύγων υπό Τουρκοκυπριακή διοίκηση προβλέπεται να γίνει με τέτοια χρονοδιαγράμματα και ποσοστώσεις που δεν δημιουργούν συνθήκες ασφάλειας, για να μπορέσουν με βεβαιότητα οι πρόσφυγες μας να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα, και να έχουν βεβαιότητα ότι θα έχουν ασφάλεια ή ότι θα έχουν σχολεία για τα 3, 10 ή 20 παιδιά τους. Και δυστυχώς δεν αποκτούν όλοι οι πρόσφυγές μας το αναφαίρετο δικαίωμα της επιστροφής. Επιπλέον, οι Ελληνοκύπριοι που θα ζουν στο Τουρκοκυπριακό συνιστών Κράτος θα στερούνται των πολιτικών τους δικαιωμάτων, και του δικαιώματος ψήφου για την Γερουσία, κατά παράβαση κάθε δημοκρατικής αρχής.
Με το τελικό Σχέδιο Ανάν δεν ικανοποιήθηκαν οι Κύπριοι αλλά ικανοποιήθηκε απόλυτα η επιδίωξη της Τουρκίας να ελέγχει και να κηδεμονεύει την Κύπρο. Παραμένουν στην ουσία όλοι οι έποικοι, ενώ μετά από 19 χρόνια, εμφανής είναι η πιθανότητα της κατάργησης της παρέκκλισης του 5% Ελλήνων και Τούρκων υπηκόων που θα μπορούν να εγκατασταθούν στην Κύπρο, με ορατό τον κίνδυνο για νόμιμο μαζικό εποικισμό της Κύπρου από την Τουρκία. Διότι η συνέχιση της διασφάλισης του 5%, μετά τα 19 χρόνια, θα εξαρτάται από την έγκριση νόμου από το Προεδρικό Συμβούλιο, τη Βουλή και τη Γερουσία, όπου χρειάζεται και η συναίνεση των αντίστοιχων Τουρκοκυπριακών μελών αυτών των οργάνων.
Η παραμονή έστω και μικρού αριθμού Τουρκικών στρατευμάτων μόνιμα στην Κύπρο, με διευρυμένα παρεμβατικά δικαιώματα στο Ελληνοκυπριακό κρατίδιο χωρίς εγγυητικούς μηχανισμούς, ενώ εμείς θα έχουμε διαλύσει την Εθνική Φρουρά, δημιουργεί συνθήκες ανασφάλειας για τους Ελληνοκυπρίους. Τόσο ο εποικισμός όσο και η συνεχής παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, δεν εξυπηρετεί βέβαια ούτε τους Ελληνοκύπριους ούτε τους Τουρκοκύπριους, παρά μόνο την Τουρκία.
Μέσα από προσεκτική μελέτη των οικονομικών πτυχών του Σχεδίου Ανάν, διαπιστώνουμε ότι είναι αμφίβολη η οικονομική βιωσιμότητά του. Η εφαρμογή των σχετικών προνοιών συνεπάγεται δυσβάστακτες οικονομικές επιπτώσεις για τους Ελληνοκύπριους, ενώ η όλη δομή του Σχεδίου θα οδηγήσει, αν όχι σε κατάρρευση της Κυπριακής οικονομίας, σίγουρα σε σοβαρή οικονομική κρίση και επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο των Ελληνοκυπρίων που με τόσες θυσίες οικοδομήσαμε.
Οι λειτουργικές αδυναμίες του Σχεδίου θέτουν, μεταξύ άλλων, σε κίνδυνο την ομαλή δραστηριότητα και συμμετοχή της Κύπρου, με μια φωνή, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενώ με πολλές θυσίες οι Ελληνοκύπριοι κατέκτησαν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πολύ εύκολα μπορεί να οδηγηθούμε σε «αδρανοποίηση» της ένταξης μέχρι την υιοθέτηση όλων των απαραίτητων ομοσπονδιακών και περιφερειακών νομοτυπικών μέτρων ή της απώλειας των ωφελημάτων της ένταξης ή της αντιμετώπισης εμποδίων στη συμμετοχή της Κύπρου στην ΟΝΕ και τους άλλους Ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Με άλλα λόγια, το Σχέδιο Ανάν δεν καταλύει την de facto διχοτόμηση, αλλά, αντίθετα τη νομιμοποιεί και την εμβαθύνει. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θέλουμε τη λύση και επανένωση της πατρίδας μας. Διότι σε αυτό το ερώτημα, η καθολική απάντηση είναι «ναι». Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν το Σχέδιο Ανάν επιφέρει την επανένωση ή αν διαιωνίζει τη διαίρεση και, μάλιστα, με τη συγκατάθεση και υπογραφή μας.
Το Σχέδιο Ανάν, δεν οδηγεί στην επανένωση των δύο Κοινοτήτων αλλά αντίθετα προωθεί το μόνιμο διαχωρισμό με περιορισμούς στη διακίνηση, εγκατάσταση, στο δικαίωμα κτήσεως περιουσίας, στην άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων και των άλλων χωριστικών στοιχείων του.
Ενώ η ενοποίηση της οικονομίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ενοποιητική δυναμική, με κοινούς οικονομικούς στόχους, κοινά οικονομικά προβλήματα, κοινούς αγώνες και ακόμη μελλοντικά οργάνωση των εργαζομένων σε κοινές συντεχνίες, κάτι που εξυπηρετούσε την Κύπρο, τελικά επιβλήθηκε χωριστή οικονομία. Δεν θα υπάρχει κοινή νομισματική, δημοσιονομική πολιτική και δεν θα επιτρέπονται επενδύσεις Ελληνοκυπριακών Επιχειρήσεων στο Τουρκοκυπριακό συνιστών Κράτος.
Ο στόχος της επανένωσης της πατρίδας μας και του λαού της, δεν επιτυγχάνεται. Με την μετατροπή των διαιρετικών προνοιών του Σχεδίου σε πρωτογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκλείπει ακόμη και η αμυδρή ελπίδα για εξέλιξη και βελτίωση μελλοντικά της λύσης. Ο στόχος της Τουρκοκυπριακής πλευράς για δύο λαούς, με δύο κράτη που θα ζουν χωριστά και απλά θα συνεργάζονται, επιτυγχάνεται απόλυτα.
Είναι σωστό ότι η διαδικασία διαπραγματεύσεων συνεπάγεται συμβιβασμούς. Μειώνοντας το χάσμα των διαφορετικών επιδιώξεων και των διαφορών. Μια διαδικασία «πάρε - δώσε».
Υπάρχουν πολλές πτυχές και πρόνοιες του Σχεδίου Ανάν, για τις οποίες δεν είμαι ικανοποιημένος από τους συμβιβασμούς που επιβλήθηκαν, χωρίς κάν να προηγηθεί διαπραγμάτευση και με πλήρη παραγνώριση των δικών μας τεκμηριωμένων απαιτήσεων.
Δεν είμαι ικανοποιημένος, για παράδειγμα, από την μείωση του αριθμού των εκτοπισμένων που θα επιστρέψουν.
Δεν είμαι ικανοποιημένος από τις ποιοτικές και ποσοστιαίες μειώσεις στα περιουσιακά δικαιώματα των νομίμων ιδιοκτητών περιουσιών στα κατεχόμενα.
Αυτά αποτελούν δυσμενέστερες πρόνοιες από αυτές που υπήρχαν στο Σχέδιο Ανάν Τρία ή στο Σχέδιο Ανάν Τέσσερα που το Εθνικό Συμβούλιο έκρινε ότι δεν ήταν αποδεκτό ως λύση, αλλά μόνο ως βάση για διαπραγμάτευση, με στόχο τη βελτίωση αυτών των προνοιών. Τώρα αυτές οι πρόνοιες έχουν γίνει δυσμενέστερες για τους Ελληνοκύπριους.
Μας ζητούν να δεχτούμε αυτές τις πιο δυσμενείς προσαρμογές, μέσα στο πνεύμα του συμβιβασμού. Μας λένε ότι δεν μπορεί να προκύψει λύση, αν δεν γίνουν τέτοιοι οδυνηροί συμβιβασμοί, και ότι πρέπει να βρεθεί η μέση λύση.
Όμως, υπάρχουν θέματα αρχών και ανθρώπινων δικαιωμάτων όπου η «μέση λύση» δεν συνιστά την σωστή απάντηση. Η ολοφάνερη και σωστή αρχή δεν είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης να μοιραστεί την περιουσία του με τον παράνομο εισβολέα ή να διεκδικήσει αποζημιώσεις για την αποστέρηση της περιουσίας του, που, μάλιστα, σε τελευταία ανάλυση, θα τις καταβάλει ο ίδιος, αφού το ένα τρίτο των αποζημιώσεων θα το εγγυηθεί το Ομοσπονδιακό Κράτος, οι πόροι του οποίου θα προέρχονται κατά τα εννέα δέκατα από Ελληνοκύπριους και μόνο το ένα δέκατο από τους Τουρκοκύπριους.
Το Σχέδιο Ανάν προνοεί ότι, μετά τα 19 χρόνια ή μέχρι την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όποιο συμβεί πρώτο, οι κατοικούντες αντίστοιχα, σε κάθε ένα από τα δυό συνιστώντα κράτη οι οποίοι δεν έχουν ως μητρική γλώσσα την επίσημη γλώσσα του άλλου συνιστώντος Κράτους, δεν μπορούν να υπερβαίνουν το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού εκείνου του συνιστώντος Κράτους. Δηλαδή οι ομιλούντες την ελληνική γλώσσα σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούν να υπερβαίνουν το 1/3 του συνολικού πληθυσμού του τουρκοκυπριακού κρατιδίου.
Αυτό αν και είναι θετικό, εν τούτοις αξίζει να αναφερθεί ότι στα προηγούμενα Σχέδια Ανάν δεν υπήρχε ούτε ο χρονικός ούτε ο ποσοστιαίος περιορισμός του ενός τρίτου, από την στιγμή που η Τουρκία θα καθίστατο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόσθετα, σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάν, τώρα στο ένα τρίτο της έκτασης γης που θα μπορούν να αποκτήσουν οι Ελληνοκύπριοι στο Τουρκοκυπριακό συνιστών Κράτος (και, αντίστοιχα, οι Τουρκοκύπριοι στο Ελληνοκυπριακό συνιστών Κράτος) προστίθεται και το κριτήριο «της αξίας» του ενός τρίτου και η προϋπόθεση ότι από αυτό το ένα τρίτο, εξαιρούνται οι περιουσίες στις οποίες δικαιούται ο σημερινός Τουρκοκύπριος χρήστης.
Οι πιο σοβαρές ανησυχίες και προβληματισμοί μου για το Σχέδιο Ανάν, δεν εστιάζονται στους συμβιβασμούς που προτάθηκαν ή επιβλήθηκαν, που πολλοί κρίνουν ως άδικους για την πλευρά μας.
Άλλωστε, εδώ και πολύ χρόνο, έχω πει ότι η οποιαδήποτε λύση που θα εξευρεθεί κάτω από τη σκιά και τα τετελεσμένα της εισβολής και της παρουσίας 35,000 Τουρκικού στρατού στην Κύπρο, δεν μπορούσε να είναι δίκαιη. Αυτό το τίμημα, είμαστε έτοιμοι να το καταβάλουμε προκειμένου να βρεθεί λύση στο Κυπριακό. Αν, όμως, δεν μπορούσε να είναι δίκαιη η λύση, έπρεπε, να επιδιώξουμε να είναι τουλάχιστο λειτουργική ώστε να είναι βιώσιμη.
Χωρίς λειτουργικότητα, χωρίς αποτελεσματική διαδικασία για επίλυση των αδιεξόδων σε ένα καθεστώς όπου οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με βάση ισοτιμίας, δηλαδή 50% με 50%, παρέχεται σε κάθε πλευρά η ευχέρεια και η δυνατότητα να δημιουργούν αδιέξοδα που θα οδηγούν σε παράλυση τις διοικητικές λειτουργίες του κράτους.
Μια παράλυση, που όταν συνεχίζεται, αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε διάλυση της κρατικής λειτουργίας, προτού κάν εφαρμοστεί η «νέα κατάσταση πραγμάτων», το νέο Κράτος.
Να θυμούμαστε πάντα, ότι εμείς δίνουμε από την επόμενη των δημοψηφισμάτων όλα και όσα επιδιώκει η Τουρκοκύπριοι, και το Κράτος μας καταλύεται, ενώ εμείς θα αναμένουμε να εξασφαλίσουμε τα δικά μας ανταλλάγματα, όπως, επιστροφή εδαφών, περιουσίες και εγκατάσταση, στο μέλλον.
Από τριάμισυ χρόνια για επιστροφή κατεχόμενων εδαφών, σε πέντε χρόνια για την επανάκτηση περιουσίας ή αποζημίωσης για περιουσία στο Τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος και από τρία μέχρι 19 χρόνια για σταδιακή επιστροφή στο Τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος. Στο μεταξύ η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει εξαφανιστεί 24 ώρες μετά τα Δημοψηφίσματα.
Οι σοβαρές ανησυχίες μου δεν είναι γι' αυτά τα άδικα και αβέβαια.
Οι ανησυχίες μου εστιάζονται και οφείλονται στην αβεβαιότητα για τη νέα Κύπρο που θα προκύψει από αυτό το Σχέδιο Ανάν.
Από την ευχέρεια και την δυνατότητα του νέου κράτους να εγκαθιδρυθεί και να λειτουργήσει. Από την ικανότητα του να διαδραματίσει τον σωστό ρόλο του μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως εποικοδομητικό μέλος και όχι ως ενοχλητικός συνεταίρος. Από την ανησυχία μου αν το νέο καθεστώς θα μπορεί, λόγω των αδιεξόδων στη λήψη αποφάσεων, να έχει ρόλο και λόγο στα Ηνωμένα Έθνη και άλλα διεθνή βήματα.
Από την αγωνία μου αν η Κυβέρνηση του Ομοσπονδιακού κράτους, θα μπορεί να διασφαλίσει στους πολίτες του την οικονομική δυνατότητα και τις ευκαιρίες για ευημερία, ευμάρεια, ειρήνη και ασφάλεια σε ένα κράτος δικαίου, δημοκρατίας, συναίνεσης, που θα σέβεται και θα προασπίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα του κάθε πολίτη.
Αντί αυτού, το Σχέδιο Ανάν, απαιτεί από μένα να απευθύνω επιστολή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την οποία να ζητώ να καταστεί η Ιδρυτική Συμφωνία πρωτογενές Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι που να εμποδίζεται ο κάθε Κύπριος πολίτης να διεκδικήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα του από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ακόμα, απαιτεί, να απευθύνω άλλη επιστολή στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με την οποία να απαιτώ, απόσυρση όλων των προσφυγών που πολίτες κατέθεσαν και εκκρεμούν σε αυτό το Δικαστήριο.
Δεν είναι δυνατό ούτε θεωρώ ότι μου είναι επιτρεπτό, ως θεματοφύλακας των ανθρώπινων δικαιωμάτων του κάθε πολίτη, να προβώ σε τέτοια ενέργεια που, στην ουσία, θα αφαιρεί από τον πολίτη το δικαίωμα να διεκδικήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα του που είναι κατοχυρωμένα με διεθνείς συνθήκες που έχει επικυρώσει η Κυπριακή Δημοκρατία.
Με την ίδια υπευθυνότητα που πρέπει να αξιολογήσουμε τους κινδύνους από την υιοθέτηση του Σχεδίου Ανάν, πρέπει να μελετήσουμε και τις πιθανές επιπτώσεις από την απόρριψή του. Δεν συμμερίζομαι τις υπερβολές και τους εκβιασμούς που οι υποστηρικτές του Σχεδίου προβάλλουν στο λαό. Πρέπει νάμαστε έντιμοι και ειλικρινείς έναντι του λαού.
Λογικά υποβάλλεται το ερώτημα, ποιές θα είναι οι συνέπειες αν ο Λαός στο δημοψήφισμα ψηφίσει «όχι».
Αν ο κυρίαρχος λαός με τη ψήφο του απορρίψει το Σχέδιο, σε μία εβδομάδα η Κυπριακή Δημοκρατία θα καταστεί πλήρες και ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πετύχουμε ένα στρατηγικό στόχο που από κοινού θέσαμε για να αναβαθμίσουμε και να θωρακίσουμε πολιτικά την Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι δογματισμός και υποδηλεί άγνοια των κανόνων της διεθνούς πολιτικής, η άποψη ότι αυτή θάναι η τελευταία πρωτοβουλία για λύση του Κυπριακού. Οι βασικοί παράμετροι που επέφεραν αυτή την πρωτοβουλία θα συνεχίσουν να υπάρχουν και μετά την 25η Απριλίου. Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θάναι δεδομένη. Η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας επίσης θα συνεχιστεί και έτσι η Άγκυρα θα βρίσκεται υπό συνεχή αξιολόγηση για την υιοθέτηση και εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου. Το διεθνές ενδιαφέρον για εξομάλυνση και ειρήνευση της περιοχής μας θα συνεχίσει να υπάρχει.
Δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για αναγνώριση του ψευδοκράτους, από χώρες που έχουν σημασία. Όπως είναι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί αυτές, έχουν, ήδη, υπογράψει με την Κυπριακή Δημοκρατία τη Συνθήκη Ένταξης που απαγορεύει τέτοια αναγνώριση. Όσα δε λέγονται για διεθνή απομόνωση αποτελούν εκβιασμό άνευ περιεχομένου. Η Κύπρος θάναι η μόνη χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με αναβαθμισμένο ρόλο αλλά και ευθύνες. Δεν θα επαναπαυθούμε, όμως, με την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεν θα πάψουμε να αγωνιζόμαστε για την επίλυση του Κυπριακού. Η ιστορία δεν τελειώνει την 1η Μαϊου. Θα συνεχίσουμε να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες για λύση και να προωθούμε μέτρα στήριξης των συμπατριωτών μας Τουρκοκυπρίων.
Απευθυνόμενος στους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους, θέλω να υπογραμμίσω την πραγματική μας έγνοια για μια λύση που να εξυπηρετεί και τα δικά τους συμφέροντα. Ουδέποτε απέβλεψα σε φαλκίδευση ή στέρηση των δικαιωμάτων τους. Οι προτάσεις που κατέθεσα στις συνομιλίες και τα μέτρα στήριξής τους που εξήγγειλα πριν από ένα περίπου χρόνο, αποτελούν απτή απόδειξη. Αυτή μου η στάση πηγάζει από την ειλικρινή μου πεποίθηση, ότι ο σεβασμός της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων τους, η παραχώρηση σ΄ αυτούς ακόμη περισσοτέρων δικαιωμάτων για να νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια, η αναγνώριση και η ισοτιμία τους, η ισομερής πρόοδος και ευημερία τους, αποτελούν θεμελιακές προϋποθέσεις για την ειρήνη και την ομαλότητα στην Κύπρο. Γι΄ αυτό και θα αποτελούν μόνιμο στόχο της πολιτικής μας. Εμείς δεν έχουμε ένσταση, αντίθετα υποστηρίζουμε τις προσδοκίες της Τουρκίας για καθορισμό σύντομης ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Διότι μια Τουρκία που θα βρίσκεται στη διαδικασία ενταξιακών συνομιλιών, θα βρίσκεται κάτω από συνεχή πίεση, και δική μας, να αποδεικνύει συνεχώς ότι συμπεριφέρεται σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είμαστε πάντα έτοιμοι για μετάλλαξη του σημερινού Κράτους σε Ομοσπονδία που θα διέπεται καθοριστικά από δημοκρατικές αρχές και από πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Εγγύηση για την ειλικρίνεια αυτών των προσανατολισμών μας αποτελεί η ένταξή μας στον πολιτικό σύστημα και τις αρχές δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η εγγύηση καλύπτει αξιόπιστα και τους Τουρκοκυπρίους και τις ανάγκες ασφάλειας της Τουρκίας.
Εκείνο που ζητώ από τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους να κατανοήσουν είναι ότι, όσο δεν δέχομαι να καταπατηθούν τα δικά τους δικαιώματα και συμφέροντα, άλλο τόσο οφείλω να υπερασπιστώ τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Ελληνοκυπρίων.
Τις πιθανές συνέπειες από την απόρριψη του Σχεδίου, πρέπει να τις αντιπαραθέσουμε με τους κινδύνους που εμπερικλείει το Σχέδιο Ανάν όπως τους προανέφερα. Θα πρέπει ακόμη να μας προβληματίσει το τίμημα που καλούμαστε να πληρώσουμε με την αποδοχή ενός Σχεδίου που αδικεί τον Κυπριακό Ελληνισμό και δεν παρέχει σοβαρά εχέγγυα λειτουργικότητας και βιωσιμότητας. Καλούμαστε να καταλύσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία, το μόνο έρεισμα ασφάλειας του λαού μας και εγγύηση της ιστορικής μας φυσιογνωμίας. Να καταλύσουμε την διεθνώς αναγνωρισμένη κρατική μας οντότητα ακριβώς στη στιγμή που ενισχύεται, η διεθνής πολιτική της βαρύτητα, με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οφείλουμε να εκτιμήσουμε με σοβαρότητα τους κινδύνους από μια πιθανή κατάρρευση της νέας κατάστασης πραγμάτων, γιατί τα δεδομένα που θα δημιουργηθούν δεν θα είναι αναστρέψιμα. Κατάρρευση του Ομόσπονδου Κράτους θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σ΄ αυτό που όλοι θέλουμε να αποφύγουμε: στη διχοτόμηση μέσα από τη διεθνή αναγνώριση των δύο συνιστώντων Κρατών.
Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ,
Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και εκλεγμένος εκπρόσωπος της Ελληνοκυπριακής Κοινότητας, ανέλαβα τη βαριά ευθύνη της διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων. Αισθάνομαι βαρύ το χρέος να δηλώσω δημόσια, με ειλικρίνεια και παρρησία τη δική μου αποτίμηση και τη δική μου απόφαση.
Ανέλαβα εξουσία, με εντολή όπως διαπραγματευθώ λύση του Κυπριακού προβλήματος βάσει του Σχεδίου Ανάν, όχι όμως και με εντολή να προσυπογράψω οποιαδήποτε λύση ήθελε προκύψει από τις διαπραγματεύσεις.
Εντολή συμμετοχής στη διακυβέρνηση της χώρας, βάσει του νέου Συντάγματος το οποίο θα προκύψει, δεν έχω, ούτε θα μπορούσε να μου είχε ανατεθεί τέτοια εντολή. Ούτε έχω εντολή να προσυπογράψω οποιοδήποτε νέο Σύνταγμα, το οποίο θα τεθεί προς κρίση από το λαό. Μόνο Πρόεδρος, στον οποίο ρητά παρέχεται εντολή να θέσει την προτεινόμενη μεταμόρφωση της Πολιτείας σε δημοψήφισμα, δικαιούται να προσυπογράψει το νέο Σύνταγμα, ως αντικείμενο κρίσης από το λαό. Πέραν τούτου, εντολή του λαού είναι απαραίτητη για την άσκηση της συμπροεδρίας στη διακυβέρνηση της χώρας με τους προτεινόμενους νέους Θεσμούς.
Τα συναισθήματά μου δεν είναι διαφορετικά από τα δικά σας. Στην υπηρεσία σας έχω τάξει τον εαυτό μου και πριν αλλά ιδιαιτέρως από την ανάδειξή μου στην προεδρία της Κυπριακής Πολιτείας. Στόχος και γνώμονας της κάθε πράξης μου είναι το συμφέρον του λαού και τίποτε άλλο, με αφοσίωση και πλήρη ανάληψη των ευθυνών μου και με παρρησία λόγου και έργου. Η τελική απόφαση ήταν πάντα και παραμένει δική σας. Η ετυμηγορία σας θα εκφραστεί στο Δημοψήφισμα της 24ης του Απρίλη.
Συνεκτιμώντας όλα τα δεδομένα με ψυχραιμία και αντικειμενικότητα αλλά και με πλήρη συναίσθηση της ιστορικότητας των στιγμών και το βάρος της ευθύνης που μου αναλογεί, λυπούμαι ειλικρινά, γιατί δεν μπορώ να αποδεχθώ και να υπογράψω το Σχέδιο Ανάν όπως, τελικά, διαμορφώθηκε.
Παρέλαβα Κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δεν θα παραδώσω «Κοινότητα» χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα. Και όλα αυτά έναντι κενών, παραπλανητικών, δήθεν, προσδοκιών. Έναντι της ανεδαφικής ψευδαίσθησης ότι η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Στις 24 Απριλίου θα τοποθετηθείτε με ένα ΝΑΙ ή ένα ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν. Θα αποφασίσετε για το παρόν και το μέλλον της Κύπρου. Για τη γενιά μας, αλλά και τις γενιές που θα έρθουν μετά από εμάς.
Έχω εμπιστοσύνη στην κρίση σας.
Είμαι βέβαιος ότι δεν σας αγγίζουν ψεύτικα διλήμματα.
Ότι δεν σας τρομάζουν απειλές για δήθεν διεθνή απομόνωση.
Ότι δεν σας πείθουν τα περί δήθεν τελευταίας ευκαιρίας.
Είμαι βέβαιος ότι εξακολουθούν να έχουν για σας νόημα οι ηθικές αρχές και αξίες του λαού μας, του πολιτισμού και του εθνικού ιστορικού μας βίου, τον οποίο θέλετε να συνεχίσουμε με ασφάλεια, δικαιοσύνη, ελευθερία και ειρήνη.
Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ,
Στη ζυγαριά του ΝΑΙ και του ΟΧΙ, πολύ βαρύτερες και πολύ πιο επαχθείς θα είναι οι συνέπειες του ΝΑΙ.
Σε καλώ να απορρίψεις το Σχέδιο Ανάν.
Σε καλώ να πείς στις 24 του Απρίλη ένα δυνατό ΟΧΙ.
Σε καλώ να υπερασπιστείς το δίκαιο, την αξιοπρέπεια και την ιστορία σου.
Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην Ιστορία, στο παρόν και το μέλλον της Κύπρου και του λαού μας, σε καλώ να μην υποθηκεύσεις το μέλλον στην πολιτική βούληση της Τουρκίας. Να προασπιστείς την Κυπριακή Δημοκρατία, λέγοντας ΟΧΙ στη κατάλυσή της. Να συστρατευτείς για μια νέα πιο ελπιδοφόρα πορεία επανένωσης της πατρίδας μας μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Καλή Ανάσταση σε όλους!

Read more »