Ας συμφιλιωθούμε με τον Δαρβίνο.

Η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου
σας προσκαλεί τη Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2009, ώρα 19:00,
στη Βραδιά Βιβλίου με τίτλο:

«Ας συμφιλιωθούμε με τον Δαρβίνο,
ας συμφιλιωθούμε με τη φύση μας και με τη Φύση»

Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εορτασμού του 2009 ως «Έτους Δαρβίνου», με αφορμή την έκδοση από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
του ομότιτλου βιβλίου του Καθηγητή Λευτέρη Ζούρου.

Οι Εισηγητές της βραδιάς:

Κώστας Κριμπάς,
Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών – Ακαδημαϊκός,

Λευτέρης Οικονόμου,
Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης – τ. Πρόεδρος Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας και ο συγγραφέας
Λευτέρης Ζούρος,
Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης – Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

θα μιλήσουν για την ερμηνευτική ισχύ της εξελικτικής θεωρίας,
τα κατά καιρούς αντι-εξελικτικά επιχειρήματα, τη θέση της βιολογίας στο σημερινό οικοδόμημα των επιστημών, τη συνάφεια της βιολογικής με την πολιτισμική εξέλιξη και, τέλος τη σημασία που έχει η αποδοχή και η κατανόηση της εξελικτικής καταγωγής μας ως δύναμη αυτογνωσίας, ταπεινοφροσύνης και συνυπευθυνότητας μπροστά στο μέλλον του πλανήτη μας.


Μετά το πέρας των εισηγήσεων θα ακολουθήσει συζήτηση.

Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τις
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας
στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ευγενίδου
(Λεωφ. Συγγρού 387, 17564 Π.Φάληρο).


ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων
Ίδρυμα Ευγενίδου – Βιβλιοθήκη, τηλ.: 210- 9469631-2


------:------:------:------:------:------:------:------:------

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ
Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας
Ν. Πλαστήρα 100, Βασιλικά Βουτών, Τ.Θ. 1385, Τ.Κ. 71110, Ηράκλειο Κρήτης
Τηλ.: 2810-391083, Φαξ: 2810-391085
info@cup.gr , http://www.cup.gr/

Read more »

Οι δρόμοι του Αρχαγγέλου, Μίκης Θεοδωράκης

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ
Από την άνοιξη στη βαρυχειμωνιά του μυθικού ΄60

Χριστόφορος Δ. Αργυρόπουλος

Α. Εισαγωγικά
Ο Μίκης Θεοδωράκης εισέβαλε, ορμητικός και ασυμβίβαστος, στη ζωή μας, στο κέντρο της ιστορικής σκηνής της Χώρας μας και του Κόσμου ολόκληρου, στην αρχή της δεκαετίας του ΄60. Στα μυθικά χρόνια της Επανάστασης των Νέων και των Λουλουδιών, των Μπήτλς, του Γούντστοκ και του γαλλικού Μάη, του Τσε, της Νέας Αριστεράς και κυρίως του Μίκη.
Η φήμη του είχε βεβαίως προηγηθεί. Ο Μίκης ερχόταν φορτωμένος «πολύχρωμα οράματα», εκείνα του ΕΑΜ για λαϊκή και αυτοδιευθυνόμενη δημοκρατία και πανανθρώπινη τη λευτεριά. Και ερχόταν σαν ήρωας περήφανος για τις ιδέες, τους αγώνες του και τα πάθη του. Όταν, όμως, συναντήθηκε με μας, τη νεολαία των πολεμικών και πρώτων μεταπολεμικών χρόνων, όταν αντάμωσε το λαό μας, τον Κόσμο ολόκληρο και την Ιστορία, τότε, όταν οι λέξεις άντεχαν τη μαγεία του νοήματός τους, ξέραμε από την πρώτη στιγμή, ότι «κατέφθασε ένα πρόσωπο ν' ανατινάξει την πόλη». Την πόλη της ήττας, της συνθηκολόγησης, της μικροψυχίας, της αντιπαροχής, της κακογουστιάς, της ανάπηρης ελευθερίας μας και της σχιζοφρενικής δημοκρατίας μας, που διακήρυσσε την ισότητα και το απαραβίαστο της συνείδησης όλων και παράλληλα χώριζε επίσημα τους πολίτες σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας ανάλογα με τις πολιτικές πεποιθήσεις τους. Ο Μίκης ήρθε όπως προφήτευε ο φίλος του Μιχάλης Κατσαρός, «ένας φλογερός πρίγκηπας - μάγος», αυτός που «ένδοξος» έγραφε σ' όλα τα όνειρά μας: Eλευθερία. Έφερνε μαζί του το αγωνιστικό και επαναστατικό πνεύμα της Κρήτης του.
Η έλευση του Μίκη με τον Επιτάφιο, την περηφάνια του λαϊκού τραγουδιού, τον απόλυτο χαρακτήρα της μουσικής, η έλευση του Βάρδου της Ρωμιοσύνης, του καθολικού ανθρώπου της νεοελληνικής Αναγέννησης, συνέπεσε με την οικουμενική έκρηξη, την παγκόσμια διαμαρτυρία, την πανανθρώπινη αντίσταση στη λογική του μεταπολέμου. Στον παραλογισμό, ακριβέστερα, της πυρηνικής απειλής, της καταστροφής της φύσης, της απώλειας της ψυχής στο καθημερινό ανελέητο κυνήγι της αγοράς, της σκιάς του ολοκληρωτισμού και κυρίως της βαθιάς και γενικής απογοήτευσης από το θρίαμβο της βαρβαρότητας επί δεκαετίες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στις τελετές καψίματος των βιβλίων, στις διαδικασίες της μακαρθικής ιερής εξέτασης, στις στημένες δίκες, τις εξορίες και εκτελέσεις των πολιτικών αντιπάλων, στην εξαγορά της συνείδησης των ορθολογιστών επιστημόνων, που συνέβαλαν στη δημιουργία των συνθηκών αφανισμού του ανθρώπου και του πολιτισμού του.
Η μεγάλη, ουσιαστική διαφορά της προσφοράς του Μίκη, σε σχέση με αυτήν των προφητών της αμφισβήτησης της εποχής εκείνης, βρισκόταν στο γεγονός, ότι αυτός είχε το νου και την ψυχή στον ουρανό, αλλά τα πόδια στέρεα στη γη. Δεν ήταν ο αισθαντικός καλλιτέχνης, που «συμπάσχει» ρητορικά με τους κολασμένους της γης, αλλά ο σύντροφος και συναγωνιστής τους. Διατηρώντας, πάντοτε, την πίστη του στο πρόταγμα της ελευθερίας και της ευθύνης.

Β. Το μεταπολεμικό περιβάλλον
Το τέλος του αντιφασιστικού πολέμου το Μάη του ΄45 και τη χαρά της νίκης σκίασε το φονικό μανιτάρι της Χιροσίμα. Η διαδοχή των γεγονότων αυτών συνιστούσε το χειρότερο μάθημα προς τους πολίτες όλης της γης: η εξουσία - πολιτική, οικονομική και υπερεθνική - επέμενε να διαμεσολαβεί ανάμεσα στον άνθρωπο και στη ζωή του και να χρησιμοποιεί και τα δύο μοναδικά αυτά αγαθά και αυταξίες σαν μέσα για τις κυνικές ή ανομολόγητες επιδιώξεις της.
Το διεθνές και ελληνικό status quo στην αυγή του 1960 ήταν απελπιστικό. H ανθρωπότητα βρισκόταν διχασμένη, σε συνθήκες ψυχρού πολέμου. Οι δαπάνες για τους εξοπλισμούς στερούσαν τους λαούς από τα απαραίτητα μέσα για να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες από τις τραγικές καταστροφές που επισώρευσε ο αγριότερος πόλεμος της Ιστορίας, ο οποίος είχε επέλθει μετά από μια γενικευμένη οικονομική κρίση. Η ισορροπία του τρόμου ανάμεσα στις τότε δύο υπερδυνάμεις συντηρούσε κλίμα ανασφάλειας και τα ανθρώπινα δικαιώματα, που είχαν διακηρυχθεί πάλι με την ίδρυση του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, έμοιαζαν μακρινό όραμα μέσα στις συνθήκες ανελευθερίας και ελέγχου του φρονήματος που κυριαρχούσαν. Για το μοναχικό άνθρωπο τα σύνορα του μεταπολεμικού κόσμου τελείωναν στη διατήρηση μιας ασταθούς, ανασφαλούς και ποιοτικά περιορισμένης επιβίωσης. Το ιστορικό τοπίο ήταν γυμνό και η βαριά νέφωση έκρυβε τον ορίζοντα. Οι ελπίδες που είχε γεννήσει το αγωνιστικό πνεύμα της Αντίστασης στον ολοκληρωτισμό φυλορροούσαν. Έμεινε μόνο η ανάμνηση της επαγγελίας για τις πολιτείες του μέλλοντος, «λουσμένες στην αλήθεια και στο αίθριο το φώς». Η ουτοπία είχε χαθεί. Είχαμε γίνει ρεαλιστές, με την έννοια, ότι είχαμε αποδεχθεί τη μοίρα μας. Γι' αυτό στο γαλλικό Μάη το δημοφιλέστερο σύνθημα αντέστρεφε την οπτική της πρώτης μεταπολεμικής εποχής: «Διεκδικούμε το αδύνατο. Είμαστε ρεαλιστές». Αντίστοιχα η κουλτούρα της εποχής του ΄50 λειτουργούσε σαν παραμυθία ή σαν ύπνωση: ένας βολικός, ροζ, επιδερμικός, φρόνιμος, ψευδο-ρομαντισμός: «πάμε σαν άλλοτε», όπως παιάνιζαν τα τραγούδια του συρμού. Στη δεκαετία του ΄50 η μοναδική πράξη αντίστασης είχε εξαντληθεί στην αμφισβήτηση των κυρίαρχων ιδεών και των κοινωνικών στερεότυπων.
Απέναντι στις απογοητεύσεις, τις ψυχώσεις του ψυχρού πολέμου και τις αντιδημοκρατικές πρακτικές εντεύθεν και εκείθεν του Τείχους, που χώριζε το διπολικό Κόσμο, την επέμβαση στην Ουγγαρία από το ένα μέρος, που ολοκληρώθηκε με αυτήν στην Πράγα αργότερα και τον έλεγχο του φρονήματος χάριν της δημόσιας τάξης και ασφάλειας από το άλλο, η νεολαία άρχισε όχι μόνο να αμφισβητεί, αλλά να επιδιώκει μαζικά και οργανωμένα την ανατροπή του μοντέλου του κόσμου αυτού και να εκτίθεται στις προκλήσεις μιας καθολικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής, νεωτερικότητας.
Η νεοελληνική κοινωνία αναστέναζε σε συνθήκες καθυστέρησης, φτώχειας, κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας ανακτορικής και βορειοατλαντικής παραεξουσίας. Η ανάπτυξη της Χώρας «επέβαλε», με τη χατζηαβατική αντίληψη του κυρίαρχου κοινωνικοπολιτικού πλέγματος, την καταστροφή του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, της ιστορικής μνήμης, αλλά και των δυνατοτήτων προόδου με σεβασμό και διατήρηση της μοναδικότητας του ελληνικού τόπου.

Γ. Τα χρόνια του ΄60
Μέσα σ' αυτές τις εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες ο Μίκης έλαμψε πολύ γρήγορα μετά την κορυφαία μετεμφυλιακή πράξη πολιτικής αντίστασης του λαού μας: στις εκλογές του ΄58 ένας στους τέσσερις έλληνες πολίτες ψήφιζε την ΕΔΑ, παρ' όλες τις δυσκολίες και τις συνέπειες της επιλογής του. Η ψήφος αυτή αποτελούσε εκδήλωση αντί-δρασης στο θρίαμβο του δοσιλογισμού, στην καταδίκη της Εθνικής Αντίστασης, στην ανάδυση της λογικής της στρεβλής ανάπτυξης και της ηθικής της αρπαχτής, στην περιφρόνηση προς την ιστορική μνήμη, στον πολιτιστικό σκοταδισμό, στην ηττοπάθεια, στη συνθηκολόγηση, άνευ όρων, στο κακόσχημο «νεοελληνικό όνειρο» που τροφοδότησε τη μεταναστευτική φυγή και την ιδιοποίηση των ελάχιστων πόρων για την καθολική ανάπτυξη και πρόοδο της Χώρας. Η Αριστερά μπορεί να απέτυχε πολιτικά να υπερασπιστεί τις κατακτήσεις της Αντίστασης, μπορεί να μην άντεξε τις ανοιχτές πληγές της, όμως το όραμα μιας λαϊκής δημοκρατίας βασισμένης στην ελεύθερη συναίνεση και την ενότητα των εργαζομένων και σκεπτόμενων πατριωτών διατήρησε την ελκτικότητα ενός εγχειρήματος που ξεπερνούσε την αδράνεια και τα αφυδατωμένα στερεότυπα της κρατούσας ιδεολογίας. Η ψήφος του ΄58 ήταν ενέργημα κατάφασης στην ιστορική τόλμη και περιπέτεια, η νοσταλγία της νέας οδυσσειακής αναχώρησης, η επαγγελία μιας ουτοπίας που αξίζει να την ονειρευτείς.

Δ. Η οργανική σχέση πολιτικής και πολιτισμού στο έργο και τη δράση του Μίκη.
Ο Μίκης απάντησε στην επιθετική αυτή επιλογή με την πρότασή του για την Τέχνη στο κέντρο του λαού, για τη συμμετοχή όλων στην πολιτισμική δημιουργία, για την αναζήτηση της λαϊκής ενότητας μέσα από το αίτημα για πρόοδο, πολιτισμό, ειρήνη, γενική ευημερία, αρμονία. Το γιγάντιο έργο του από τότε ως σήμερα συνιστούσε ιστορική προσφορά μοναδικής αξίας, αλλά και εγγύηση των οραμάτων του.
Μέσα στις συνθήκες της εποχής ο Μίκης ενεργοποίησε το δόγμα ν' αλλάξουμε την πατρίδα μας και τον Κόσμο δημιουργώντας, τραγουδώντας και αγωνιζόμενοι. Επέλεξε την άμεση ανάμειξη στα κοινά με την εκλογή του ως βουλευτή της ΕΔΑ. Όμως η πολιτική οξυδέρκεια του αναγόταν σ' ένα ευρύ, αυτόνομο και δημιουργικό μαζικό κίνημα με προοδευτικό προσανατολισμό. Η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη διαπαιδαγωγούσε τη γενιά των νέων που διεκδικούσαν ένα μέλλον γενικής ευημερίας, χωρίς τις ενοχές, τις αναστολές και τις αδυναμίες των «νικημένων στρατιωτών». Κρατούσαν από αυτούς τη φλόγα του αγώνα, την οικειότητα του ονείρου, την αδιαπραγμάτευτη αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο. Δεν όφειλαν, όμως, όπως εκείνοι να εμμένουν στα λάθη και τις συνέπειες του παρελθόντος. Η γενιά των Λαμπράκηδων ήταν στραμμένη στο αύριο, άκουγε ήδη τις καμπάνες του μέλλοντος να σημαίνουν, σεβόταν τις θυσίες των αγωνιστών του χτες, αλλά άφηνε τις δικές της σημαίες να κυματίσουν στο βοριά του νέου ξεκινήματος προς την ελευθερία. «Τούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας» έψαλαν ο Μίκης και ο Ρίτσος. Οι Λαμπράκηδες το πίστευαν και προχωρούσαν. «Ηρωες μάρτυρες» τους οδηγούσαν. Όμως ο δρόμος ήταν δικός τους. Ήταν δική τους ευθύνη να τον τραβήξουν, να δοκιμάσουν και να δοκιμαστούν. Η γενιά του Πολυτεχνείου αργότερα επέμενε: «ψωμί, παιδεία, ελευθερία». Η παιδεία, ο πολιτισμός, η δημιουργία τοποθετήθηκε στο πιο περίοπτο σημείο του ιστορικού προσκηνίου. Γι' αυτό ο πολιτικός Μίκης Θεοδωράκης εκφράζει με τα οράματα, τις προτάσεις, το έργο και τη δράση του, μια επαναστατική προοπτική στα χρόνια που άλλαξαν τον Κόσμο.
Η βαρυχειμωνιά, που ακολούθησε την άνοιξη των πρώτων χρόνων της καθοριστικής αυτής δεκαετίας, η αλόγιστη, καταστροφική και επαίσχυντη δικτατορία των απριλιανών, δεν έκαμψε, βεβαίως, το μαχητικό πνεύμα και τη δημιουργική έφεση του Μίκη. Το αντίθετο. Τον κατέστησε οικουμενικά την πιο υψηλή έκφραση του πνεύματος της δημιουργικής αντίστασης στη βία, την ανελευθερία, το σκοταδισμό. Σε ό,τι αφορά την εθνική πολιτική σκηνή, ο Μίκης αποτέλεσε ουσιώδη παράγοντα διαμόρφωσης του πνεύματος της μεταπολίτευσης και των κατακτήσεών της, στις οποίες περιλαμβάνεται το ισχύον Σύνταγμα, ο διεθνής προσανατολισμός της Χώρας και η κατοχύρωση του κοινωνικού κράτους.
Είναι φανερό, ότι ο Μίκης δεν έδρασε αυτοτελώς σαν πνευματικός δημιουργός και σαν πολιτικός. Οι πρωτοβουλίες του, όπως η δημιουργία της Μικρής Συμφωνικής Ορχήστρας, της Δ.Ν.Λαμπράκη, του Κινήματος για την ειρήνη και τον πολιτισμό, ο μοναδικός κύκλος συναυλιών, η άμεση ίδρυση του ΠΑΜ μετά το πραξικόπημα, η ιστορική ενεργητικότητά του εναρμονίζουν το νόημα της Τέχνης και την αξία της πολιτικής: και οι δύο τείνουν να βοηθήσουν τον άνθρωπο, να τον καταστήσουν ανθεκτικότερο στις δοκιμασίες και δραστηριότερο απέναντι στις προκλήσεις. Να του εξασφαλίσουν το minimum των γνωστικών, δεοντολογικών και αισθητικών προϋποθέσεων για μια στοχαστικότερη και αξιοπρεπή βίωση του προσωπικού και συλλογικού δράματος.
Είναι, λοιπόν, επιπόλαιες και πρόχειρες οι εξηγήσεις για την απήχηση του πολιτικού του λόγου εξ αιτίας του πράγματι υψηλού πνευματικού του κύρους: στο Μίκη η πολιτική σκέψη και δράση τελεί σε οργανική πλοκή και επίδραση με το πνευματικό του έργο. Όμως κάθε χώρος στοχασμού και ενεργήματος έχει τη δική του αξία και αποδοχή. Ο πολιτικός Θεοδωράκης έχει ήδη αξιολογηθεί θετικά όχι μόνο ως πνευματικός δημιουργός μοναδικής σημασίας, αλλά και ως πολιτικός που ενεργεί πάντοτε με παρρησία, αίσθημα ευθύνης, ανιδιοτέλεια και πνεύμα συνεπούς υπεράσπισης των θέσεών του.
Ο Μίκης «εκπαίδευσε» γενιές ολόκληρες πολιτών, τους εξοικείωσε με τον πολιτικό λόγο και την καλλιτεχνική δημιουργία, τους βοήθησε να ωριμάσουν, να αισθανθούν ελεύθεροι και υπεύθυνοι, να παρηγορούνται με τα αρνητικά, να ονειρεύονται και να διεκδικούν τα θετικά στοιχεία του «κατά λόγον και αίσθησιν ζειν». Ο Μίκης ανατίναξε τη ρουτίνα, την κενότητα, την έλλειψη πίστης, την ιδιοτέλεια, την άχαρη μικρο-ζωή και μας χάρισε την πολυφωνία και την πολυχρωμία ενός δυναμικού πνεύματος ελευθερίας, ανάβασης, ήθους, προσφοράς, αλληλεγγύης.
Το όραμα του Μίκη, η αρμονία των ανθρώπινων σχέσεων κατ' αναλογία προς την συμπαντική τάξη, δεν καθηλώθηκε στην τρέχουσα μικροπολιτική, στις χαμηλές πτήσεις και στην ομφαλοσκοπική αδρανή αμφισβήτηση. Ο ίδιος αποτελεί την ευτυχή πραγμάτωση του οργανικού διανοουμένου, του συνειδητά δεσμευμένου σε αρχές και αξίες ελεύθερου δημιουργού, που έχει συνείδηση της προσωπικής και συλλογικής ευθύνης για ό,τι συντελείται στη Χώρα και τον Κόσμο, που παρεμβαίνει στο ιστορικό γίγνεσθαι, που οδηγεί την αλληλεγγύη σε καθημερινή δραστική άσκηση. Που διεκδικεί μια ανθρωπότητα ειρήνης, φιλίας, συνεργασίας, αλληλεγγύης και συνευθύνης, η οποία βασίζεται στην αυτονομία, την πολυφωνία και το σεβασμό της ετερότητας. Το μεγάλο συγγραφικό έργο του μας επιτρέπει να επικοινωνήσουμε με τις λαμπρές και εφικτές ιδέες του για τον Κόσμο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της αρμονίας. Διότι ο πολιτικός Μίκης Θεοδωράκης είναι ρεαλιστής με τη δική του προσέγγιση: στοχεύει σε εφικτές λύσεις και έτσι προσφέρει όχι μια μεταφυσική παρηγοριά, αλλά μια συγκεκριμένη έξοδο από την κρίση που μαστίζει τη Χώρα και την Οικουμένη. Διότι η βαθιά πεποίθησή του είναι, ότι δεν έχουμε αξιοποιήσει θετικά τις απελευθερωτικές δυνατότητες της προόδου, αλλά έχουμε σπεύσει να αποδεχθούμε τις απαιτήσεις της αγοράς και της εμπορευματοποίησης ακόμα και των φυσικών, κοινών αγαθών, αλλά και της ίδιας της Τέχνης.
Οι θεμελιώδεις πολιτικές αρχές που έχει διατυπώσει ο Μίκης Θεοδωράκης στα ποικίλα συστηματικά έργα, άρθρα και παρεμβάσεις του, συναιρούνται στον ακόλουθο δεκάλογο, ο οποίος αποτελεί το ακλόνητο πιστεύω του μεγάλου αυτού δημιουργού, την πολύτιμη αξιακή παρακαταθήκη του, μια προσωπική φλογερή διακήρυξη των «δίκαιων του ανθρώπου»:

1. Kάθε λαός δικαιούται και αξιώνει να διατηρεί την ιδιαίτερη ιστορική παράδοσή του και πολιτισμική φυσιογνωμία.
2. Η αντίσταση στην τυραννία και την αλόγιστη βία των ισχυρών αποτελεί δικαίωμα και υποχρέωση κάθε ανθρώπου.
3. Κάθε πολιτικά οργανωμένη κοινωνία βασίζεται στο σεβασμό της αξίας και της μοναδικότητας κάθε ανθρώπου και των βασικών δικαιωμάτων του, στα οποία περιλαμβάνεται η ελευθερία και η κοινωνική δικαιοσύνη. H δημοκρατική αρχή είναι απαρασάλευτη βάση του κοινωνικού βίου και ιδιαίτερες, αφανείς ή συγκαλυμένες ιδίως, δημόσιες υπερ-εξουσίες ή ιδιωτικές κυριαρχήσεις, είναι απαράδεκτες.
4. Οι σχέσεις των κρατών διέπονται από ειλικρινές και έμπρακτα εκδηλούμενο πνεύμα ειρηνικής επίλυσης των διαφορών τους, φιλίας και αμοιβαίως επωφελούς συνεργασίας.
5. Ο πολιτισμός και η προαγωγή του αποτελούν την αναγκαία προτεραιότητα κάθε κοινωνίας, αφού μόνο έτσι θα πραγματοποιηθεί η πρόοδος και η ανάπτυξη όλων των περιοχών της γης και όλων των λαών και ανθρώπων.
6. Η Τέχνη είναι το πρότυπο της αρμονίας, η οποία διέπει την προσωπική και συλλογική ζωή όλων.
7. Η εξασφάλιση των αναγκαίων μέσων για τη συντήρηση κάθε ανθρώπου αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση της κοινής ευημερίας.
8. Η παγκοσμιοποίηση με την έννοια της διεθνούς επικοινωνίας, συνευθύνης και σύμπραξης για την αντιμετώπιση των οικουμενικών προβλημάτων, όπως είναι η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και η υπέρβαση των συνθηκών εξαθλίωσης του μεγαλύτερου μέρους της ανθρώπινης οικογένειας, αποτελεί ασφαλές μέσο για την αρμονία της διαβίωσης όλων. Η παγκοσμιοποίηση της αγοράς, αντίθετα, επιτείνει τον ανταγωνισμό, την ανισότητα και την ανελευθερία.
9. Το καθήκον της αλληλεγγύης αποτελεί το ελάχιστο των απαιτήσεων του ανθρωπισμού, του ορθολογισμού και του δημοκρατικού πρωτείου και
10. Η αναγνώριση του δικαιώματος στη διαφορετικότητα ενεργοποιεί το σύστημα προστασίας της ελευθερίας και των αξιών του πολιτισμού.

Ε. Το απελευθερωτικό τραγούδι και η τραγωδία της απελευθέρωσης.
Σε όλη τη διάρκεια της Χούντας ο Μίκης της Εθνικής Αντίστασης και της Μακρονήσου δεν έπαψε να αγωνίζεται. Ως αντιστασιακός ηγέτης, ως πολιτικός κρατούμενος και απεργός πείνας προκειμένου να εξαναγκάσει τις κυβερνήσεις βίας να τον οδηγήσουν σε δημόσια δίκη, ως πολιτικός εξόριστος και άτυπος πρεσβευτής του πνεύματος της ελληνικής δημοκρατίας σ' ολόκληρο τον Κόσμο. Ο αγώνας του έλαβε παγκόσμιες διαστάσεις: το Κάντο Χενεράλ σηματοδοτεί στο έργο του τη μετάβαση από την ελληνικότητα στην οικουμενικότητα, χωρίς ν' αφανιστούν ή να περιοριστούν τα χαρακτηριστικά της έμπνευσης και της πραγμάτωσης τους. 'Αλλωστε η διεθνής αναγνώριση αποτελεί ιστορικό κεκτημένο για τα μεγάλα έργα Τέχνης. Στην ανεπιφύλακτη αναγνώριση του Μίκη ως κορυφαίου συνθέτη της εποχής του για τον Κόσμο ολόκληρο, αντιστοιχούν οι εμπνευσμένες, αλλά προσιτές πολιτικές προτάσεις του.
Οι προτάσεις αυτές αφετηριάζονται από τη βεβαιότητα, ότι η τραγωδία της απελευθέρωσης συνεχίζεται όσο κυριαρχεί η ιδιοτέλεια, η ευτέλεια και ο εφησυχασμός. Και το απελευθερωτικό τραγούδι του Μίκη παραμένει επίκαιρο και χρηστικό - όπως και οι πολιτικές προτάσεις του. Χάρη στο Μίκη η πολιτική απόκτησε κάτι από τη μαγική ικανότητα της Τέχνης να μετα-ποιεί το όνειρο, να οικοδομεί με υλικά του ονείρου.

Τελικό σχόλιο
Τα μείζονα έργα Τέχνης, αυτά που εισέφεραν στην ανθρωπότητα οι μείζονες δημιουργοί, δεν εξαντλούνται στην αισθητική απόλαυση και τη χαρά που προσφέρει η προσέγγισή τους. Είναι απαιτητικά: επιβάλλουν μελέτη, στοχασμό και επιστροφή στις πηγές τους. Ζητούν εγρήγορση και αγρύπνια. Ο Μίκης δημιουργός ενός μοναδικού σε ποιότητα, όγκο και εμβέλεια έργου, που συνεχώς πλουτίζεται, αντιπαλεύει σ' όλη τη ζωή του τη ραθυμία και τη βολική θεώρηση όσων συμβαίνουν. Η αγωνία αυτή αποτυπώνεται στο έργο του, που αποτελεί και στις λυρικές και στις δραματικές και στις επικές όψεις του μια διαρκή πρόσκληση «να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα». Η ίδια έντονη και επιτακτική μέριμνα εκφράζεται στο πλούσιο και πολυσχιδές θεωρητικό και πολιτικό έργο του, τις πολιτικές παρεμβάσεις και τις θέσεις που διατυπώνει δημόσια, κάθε φορά που προκαλείται το ανθρωπιστικό, δημοκρατικό και φιλελεύθερο πνεύμα του, με παρρησία, γενναιοφροσύνη και παραγνώριση των κινδύνων, δηλαδή με «αρετήν και τόλμην».
Η πολιτική δράση και οι πολιτικές θέσεις του Μίκη έχουν ανάγκη συστηματικής μελέτης και αξιοποίησης, όπως το συνολικό του έργο. Έργο ζωής, έργο πνοής, έργο οραματικό. Ο πολιτικός Μίκης έχει τα στοιχεία των αεί φιλοσοφούντων για τα ανθρώπινα: γνώση, στοχασμό, πίστη, θέληση για δράση, πνευματική ετοιμότητα, αγάπη για τον άνθρωπο και τα πάθη του, αλληλεγγύη, έμπνευση και προτροπή για ένα νέο «ξεκίνημα πρωινό».
Ο Μίκης ήρθε να μας λυτρώσει από τις συνέπειες της ήττας, της μικρόψυχης θεώρησης της ζωής, της απάθειας. Ν' ανατινάξει την πόλη της μικρο-πολιτικής και να οικοδομήσει την πόλη των ιδεών της απελευθέρωσης, της πολιτικής πράξης, της καλλιτεχνικής δημιουργίας για το λαό, με το λαό. Μας αξίωσε μια τέτοια πόλη. Να την ονειρευτούμε και να τη διεκδικήσουμε. Γι' αυτό, μαζί με την πηγαία ευγνωμοσύνη μας για τη δημιουργική γενναιοδωρία του, του οφείλουμε το δίκαιο έπαινο.
Εδώ έπρεπε να τελειώσω. Όμως χθες βγαίνοντας από το λαμπρό αυτό Πνευματικό Κέντρο διάβασα στον τοίχο μιας από τις απέναντι πολυκατοικίες το σύνθημα «Καλύτερα να αγωνίζεσαι μάταια, παρά να ζεις μάταια». Το γκράφιτι λειτούργησε καταλυτικά στη μνήμη μου: μήπως το βαθύτερο νόημα, ο πυρήνας των ιδεών, της δράσης του και του ογκώδους και μοναδικού έργου του Μίκη είναι αυτή η άρνηση μιας επιβίωσης χωρίς πάθος, χωρίς αγώνα, χωρίς όνειρο; Το βέβαιο είναι, ότι ο Μίκης ήταν πάντοτε ανυπόταχτος και οραματιστής. Και είναι αναμενόμενο το κήρυγμα ζωής του να είναι η αντίσταση στη χαμοζωή, η ορμητική και παράφορη κατάφαση στο όραμα ενός βίου αρμονικού, δίκαιου και ελεύθερου. Για τούτο και για όλα όσα μας χάρισε, που μας ωρίμασαν πνευματικά, τον τιμούμε, τον ευγνωμονούμε, τον χαιρόμαστε, τον αγαπάμε.
. /.

Χριστόφορος Αργυρόπουλος
Γεννήθηκε στη Λαμία. Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα, όπου και δικηγορεί. Είναι Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων, Αντιπρόεδρος του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη. Μέλος πολλών επιστημονικών οργανώσεων και πρώην Πρόεδρος της Αδέσμευτης Κίνησης Ειρήνης και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη. Συγγραφέας πολλών άρθρων νομικού, πολιτιστικού και πολιτικού περιεχομένου. Συνήγορος του Μίκη Θεοδωράκη και άλλων αγωνιστών στη διάρκεια της δικτατορίας.
Παρουσιάστηκε η αναθεωρημένη αυτοβιογραφία του «Οι δρόμοι του Αρχάγγελου»
Σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής από τις Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης.
Η πρότασή μου σαν επιλογή βιβλίου για Ιούλιο και Αύγουστο 2009.

Read more »

Δέκα βιβλία που συντάραξαν τον κόσμο τα τελευταία 500 χρόνια

ΔΕΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΣΥΝΤΑΡΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΤΟΥ Ε. ΧΕΝΡΙ
(Μετάφραση και επεξεργασία από Α. Παυλικκά)
«Δος μου τόπο να σταθώ και τη γη θα κινήσω»-Όταν ο Αρχιμήδης κατέπλησσε τους αρχαίους Έλληνες μ’ αυτά τα λόγια, σκεφτόταν την ανακάλυψη των νόμων της μηχανικής. Σήμερα ξέρουμε πως μπορούμε να «κινήσουμε» τον κόσμο, χωρίς κανένα γιγαντιαίο μοχλό. Στα ράφια των βιβλιοθηκών βρίσκονται μερικά βιβλία τα οποία στο δεδομένο χρόνο τα κατάφεραν.
Η ιστορία πραγματικά απέδειξε ότι μερικά βιβλία μπορούν ν’ αλλάξουν τη μοίρα του ανθρώπου, να την αλλάξουν σε πιο μεγάλο βαθμό απ’ ότι τα πραξικοπήματα και οποιεσδήποτε μεταρρυθμίσεις.
Ένας μοναδικός τόμος προοδευτικής συγκεντρωτικής σκέψης μπορεί να επιδράσει στην εξέλιξη των γεγονότων περισσότερο απ’ ότι οι νικηφόρες εκστρατείες δεκάδων στρατηλατών. Ο μεγαλοφυής ποιητής μπορεί να γίνει πιο δυνατός και από ένα δικτάτορα, ένας μεγάλος επιστήμονας μπορεί ν’ αφήσει πιο βαθιά ίχνη απ’ ότι μια μεγάλη αυτοκρατορία, ένας επαναστατικός στοχαστής μπορεί να επιδράσει στις πλατιές μάζες περισσότερο απ’ όλα τα άρχοντα κόμματα μαζί.
Είναι πολλά τα βιβλία που εμφανίστηκαν από τον καιρό της ύπαρξης του ανθρωπίνου πολιτισμού, βιβλία τα οποία βοήθησαν στην «κίνηση» του κόσμου και άλλαξαν την όψη της εποχής; Πιθανό να μην είναι και τόσα πολλά.
Αν αφήσουμε κατά μέρος τα μεγάλα λογοτεχνικά έργα και περιοριστούμε στα επιστημονικά-φιλοσοφικά και πολιτικά έργα θα δούμε ότι θα μπορούσαν να χωρέσουν σ’ ένα μικρό ράφι.
Ας προσπαθήσουμε να συντάξουμε κατά προσέγγιση ένα κατάλογο αυτών των βιβλίων έστω των τελευταίων 500 χρόνων.
...Έτος 1516. Η παλιά φεουδαρχική Αγγλία , το νησί των βαρώνων, των θαλασσοπόρων και των φτωχών γεωργών. Στον θρόνο ο βασιλιάς Ερρίκος ο 8ος ο οποίος θανάτωσε όλες τις γυναίκες του. Το κράτος στα χέρια της δεσποτικής αριστοκρατίας, η πνευματική ζωή στα χέρια των επισκόπων και των μοναχών.
Στις άλλες χώρες το φεουδαρχικό σκότος είναι ακόμα πιο πυκνό. Στη Ρωσία εξουσιάζει ο πατέρας του Ιβάν του Τρομερού. Ο φιλοσοφικός κόσμος ακόμα δεν είχε ξυπνήσει. Οι άνθρωποι εργάζονται για τους Κυρίους, βασανίζονται και πιστεύουν πως μπορούν να βρουν την ευτυχία μόνος τη μετα θάνατο ζωή. Σχεδόν κανένας δεν σκέφτεται πώς μπορούν οι άνθρωποι να ζήσουν αλλοιώς. Δεν υπάρχουν ακόμα εφημερίδες, ορθή επιστήμη, οργανωμένα πολιτικά κόμματα.
Αυτή την εποχή ξαφνικά εμφανίζεται το βιβλίο με τον μακρύ τίτλο «Χρυσό βιβλίο, τόσο ωφέλιμο, όσοι και διασκεδαστικό για την καλύτερη διοίκηση του κράτους και για το νέο νησί Ουτοπία».
Ο δημιουργός δεν είναι ούτε ποιητής ούτε συγγραφέας, αλλά αυλικός, με το όνομα Τόμας Μουρ.
Στο βιβλίο παρουσιάζει κάποια χώρα-θαύμα όπου όλοι είναι ευτυχισμένοι. Οι κάτοικοι της Ουτοπίας δουλεύουν 6 ώρες την ημέρα, δεν ξέρουν τι θα πει φτώχεια, μοιράζουν τα αγαθά σύμφωνα με τις ανάγκες τους και διοικούν οι ίδιοι. Στον ελεύθερο τους χρόνο ασχολούνται με τις επιστήμες και την τέχνη. Ιδιωτική ιδιοκτησία δεν υπάρχει, η μόρφωση είναι προσιτή σε όλους κανένας δεν εκμεταλλεύεται και δεν καταπιέζει τον άλλο. 500 χρόνια από την εποχή μας η μεγαλοφυΐα του άγγλου ονειροπόλου προβλέπει την κομμουνιστική κοινωνία.
Το βιβλίο του Μουρ ποτέ δεν θα σβήσει από τη μνήμη των ανθρώπων. Ακόμα 100 χρόνια μπροστά και θα μπορεί να βοηθά αυτούς οι οποίοι θέλουν ν’ αλλάξουν τον κόσμο. Όμως ο Μουρ αυτό δεν μπόρεσε να το κάνει. Ο βασιλιάς Ερρίκος τον αποκεφαλίζει 13-4-1534 και η Αγγλία σιωπά. Ο χρόνος του πολιτικού Αρχιμήδη ακόμα δεν ήλθε. Η λέξη «Ουτοπία» σημαίνει «το μέρος που δεν υπάρχει». Η ιδέα, η οποία δεν καταλύει την παλιά τάξη, μένει όνειρο.

Μόνο ένα τέταρτο του αιώνα μετά, βγαίνει ένα βιβλίο, το οποίο επιτίθεται κατά της άρχουσας τάξης από την άλλη πλευρά: όχι από το έδαφος του φανταστικού νησιού, αλλά από την προστασία του ουρανού. Το έργο του Πολωνού αστρονόμου Καπέρνικου «Για τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων» το οποίο δημοσιεύτηκε το 1543 έδωσε θανάσιμο κτύπημα στη σχολαστική αστρονομία, η οποία κυριαρχούσε την εποχή εκείνη. Ο Κοπέρνικος αποδεικνύει μόνο ότι η γη γυρίζει πέριξ του ηλίου και όχι ο ήλιος πέριξ της γης.
Στα κεφάλια της άρχουσας τάξης η ανακάλυψη αυτή έρχεται σαν σεισμός. Γκρεμίζονται το σύστημα του Πτολεμαίου και πολλές θρησκευτικές αντιλήψεις για τη δημιουργία του κόσμου.
Απ’ αυτή τη στιγμή, η επιστήμη χωρίζεται από την εκκλησία και αντιπαρατάσσεται σ’ αυτήν. Το βιβλίο του Κεπέρνικου όχι μόνο σείει τον πνευματικό θρόνο των Ρωμαίων πάπων αλλά και οπλίζει αυτούς που σύντομα θα προχωρήσουν προς την κοινωνική και πολιτιστική ανταρσία ενάντια στην άρχουσα τάξη.
Ο επαναστατικός μοχλός κατασκευασμένος από τον φτωχό Πολωνό επιστήμονα (τόσο φτωχός ήταν ο Κοπέρνικος που τα εργαλεία του τα έφτιαχνε με τα ίδια του τα χέρια) είναι όχι λιγότερο φοβερός απ’ ότι ο μοχλός του ουτοπιστή Μουρ.
Όμως αυτή την εποχή δεν μπορούν να κυριαρχήσουν ούτε ο ένας ούτε ο άλλος.
Ακόμα ένα αιώνα μετά, αυτό επιβεβαιώνεται κι’ από την τύχη του δημιουργού του Τρίτου Βιβλίου. Όταν ο φλωρεντιανός φυσιοδίφης Γαλιλαίος, ο οποίος ανακάλυψε νέους νόμους κίνησης των σωμάτων και εφεύρε το μικροσκόπιο το 1632, εκδίδει το έργο του «Διάλογος για τα δύο βασικότερα συστήματα του κόσμου του Πτολεμαίου και του Κοπέρνικου», οι σύγχρονοι του ακόμη δεν καταλαβαίνουν ότι το βιβλίο του Γαλιλαίου έχει πιο μεγάλη σημασία απ’ όλα τα άλλα γεγονότα που γίνονται στον κόσμο.
Όταν όμως η Ιερά Εξέταση συλλαμβάνει το Γαλιλαίο και το διατάσσει να πέσει στα γόνατα του, να αρνηθεί την αίρεση του, τότε ο επιστήμονας αναγκάζεται να υπακούσει. Ο συσχετισμός των δυνάμεων στη γη ακόμη δεν είναι με το μέρος των μεγαλοφυϊών στοχαστών.
Τα λόγια του Γαλιλαίου «Και όμως κινείται» δεν πεθαίνουν. Όμως τον 17ο αιώνα νικά η Ιερά Εξέταση.
... Έτος 1662. Στο κελάρι του σπιτιού σε μια από τις πιο φτωχές συνοικίες του ΄Άμστερνταμ κάθεται ένας ήσυχος εξουθενωμένος άνθρωπος γυαλίζοντας τις οπτικές διόπτρες. Έξω από το παράθυρο μαίνεται το πλήθος, κραυγάζοντας κατάρες. Μια πέτρα σπάζει το παράθυρό. Ο άνθρωπος σηκώνεται, πηγαινοέρχεται στο δωμάτιο και χωρίς να σκέφτεται τι γίνεται έξω γράφει:
«-η φύση- αιτία της ιδίας». Λόγια τα οποία θα γίνουν η βάση της υλιστικής σκέψης.
Είναι ο Σπινόζα, φτωχός φιλόσοφος, καταραμένος από την εβραϊκή κοινότητα του Άμστερνταμ για αθεϊσμό. Κερδίζοντας μερικά γρόσια την ημέρα για τη διατροφή του, γράφει την πραγματεία «Ηθική» στην οποία υποστηρίζεται ότι στον κόσμο δεν υπάρχει τίποτα που να μην μπορούμε να το κατανοήσουμε και ότι στον άνθρωπο όλα είναι προσιτά αφού το λογικό του συνέχεια τελειοποιείται. Μετά από 200 χρόνια ο Μαρξ και ο ΄Εγκελς θα βασισθούν πάνω σε μερικές θέσεις του Σπινόζα. Οι σκέψεις του φτωχού φιλόσοφου θεμελιώθηκαν πάνω σε γεωμετρική σειρά, σαν να σκέφτεται ή να γράφει μια αφηρημένη μαθηματική μονάδα, τα συμπεράσματα του όμως είναι βαθιά και ανθρώπινα, ο Σπινόζα υποστηρίζει το δίκαιο και το δημοκρατικό σύστημα.
Παίρνουμε από το ράφι ακόμα ένα μεγάλο βιβλίο, το οποίο γράφτηκε κι’ αυτό στην ίδια περίοδο (17ος αιώνας) «Μαθηματικές αρχές της φιλοσοφίας» του Νεύτωνα. Από αυτή την έρευνα, που χάραξε το δρόμο της βιομηχανικής επανάστασης, αρχίζει η εποχή της κλασσικής μηχανικής. «Δεν συνδυάζω υποθέσεις» ανακοινώνει ο Νεύτων, ανοίγοντας τον νόμο της παγκόσμιας έλξης, δημιουργώντας την επιστημονική θεωρία του φωτός, επεξεργαζόμενος τους διαφορικούς και ολοκληρωτικούς λογισμούς. Υπήρξε ένας από τους πιο μεγάλους άνδρες της Αγγλίας.
... Έτος 1816. Η εποχή της ήττας του Ναπολέοντα στο Βατερλό. Η παλαιά τσιφλικάδικη Ευρώπη αναπνέει. Της φαίνεται πως με το «περιστατικό» της Μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης και τα επακόλουθα της, τελείωσε για πάντα και τώρα μπορεί χωρίς κινδύνους να γυρίσει τον πλανήτη πίσω. Αυτή την εποχή εμφανίζεται το βιβλίο του καθηγητή του πανεπιστημίου Γκεϋντελμπερσκυ, Χέγκελ, με το όνομα «Η επιστήμη της λογικής», προκαλώντας επανάσταση στη φιλοσοφία.1811-1816. Ο Χέγκελ για πρώτη φορά βάζει στην ημερήσια διάταξη τα βασικά προβλήματα της διαλεκτικής-ο αγώνας των αντιθέσεων σαν πηγή της ανάπτυξης και της κίνησης, μετάβαση των ποσοτικών αλλαγών σε ποιοτικές, η αλματώδης ανάπτυξη και άλλα.
Ένα μέρος των θέσεων αυτών μπαίνουν στη σύνθεση της Μαρξιστικής Επιστήμης.
Όμως ο ίδιος ο Χέγκελ όχι μόνο δεν συμβάλλει στην επαναστατική μεταβολή της κοινωνίας, αλλά τη σπρώχνει πιο πίσω: ιδανικό του μένει η πρωσική μοναρχία.
Τέσσερις δεκαετίες μετά, ακόμα ένα βιβλίο προκαλεί θύελλα σε ολόκληρο τον κόσμο. Η μελέτη του Ντάρβιν «Η Γένεση των ειδών», η οποία εξηγά με ποιο τρόπο ο άνθρωπος προήλθε από την εξέλιξη των ζωντανών οργανισμών, βάζει την αρχή της σημερινής βιολογίας. Ο Μάρξ γράφει στον ΄Εγκελς: «Αυτό το βιβλίο είναι η βάση για τις δικές μας απόψεις».
Το ιδεολογικό κτίριο της αστικής κοινωνίας δοκιμάζεται ακόμα μια φορά. Ακόμα τον επόμενο αιώνα στην Αμερική, θα δικάζουν ανθρώπους που υποστηρίζουν τις απόψεις του Ντάρβιν. Αλλά ο ίδιος ο Ντάρβιν, ο οποίος δεν ανατρέπει τον δημιουργό του Αδάμ και της Εύας, μένει μόνο ένας μετριοπαθής φιλελεύθερος άγγλος.
Ακόμα μια δεκαετία και στη σκηνή βγαίνει ο πραγματικός Αρχιμήδης, ο οποίος σχεδιάζει όχι στην άμμο, αλλά στο ζωντανό «ιστό» της κοινωνίας. Απ’ αυτή την ίδια την Αγγλία εκτοξεύεται «το πιο φοβερό βλήμα στις κεφαλές των αστών».
Έτσι ο ίδιος ο συγγραφέας του «Κεφαλαίου» καθορίζει τη σημασία του βιβλίου, το οποίο επιδρά στην πορεία της παγκόσμιας ιστορίας περισσότερο απ’ όλα τα προηγούμενα βιβλία. Ο Κάρλ Μάρξ λαμβάνει υπόψη του ότι έκαναν οι προηγούμενοι προοδευτικοί διανοητές, ενώ κάνει γιγαντιαίο άλμα προς τα μπρος: Αρχίζει την προετοιμασία για την επαναστατική μεταβολή της κοινωνίας και όχι μόνο των ιδεών της. Το «κεφάλαιο» δεν είναι πια ουτοπία όπως του Μουρ, ούτε επίθεση κατά της εκκλησίας όπως του Κοπέρνικου, ούτε «γεωμετρική ηθική» όπως του Σπινόζα, και ούτε «απόλυτος ιδέα» όπως του Χέγκελ, αλλά σύνθημα για λαϊκή επανάσταση.
... Έτος 1916. Η Ευρώπη καίγεται στις φλόγες του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Σκοτώνονται εκατομμύρια άνθρωποι. Φαίνεται πως η ανθρωπότητα πήρε το δρόμο της αυτοκαταστροφής και πως οι προσπάθειες των μεγαλοφυϊών διανοητών θα μείνουν άκαρπες.
Σ’ αυτές τις συνθήκες βγαίνει το βιβλίο «Οι βάσεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας» το οποίο γράφτηκε από τον Αλμπερτ Αϊνστάϊν και είναι η συμπλήρωση της έρευνας του για την ειδική θεωρία της σχετικότητας.
Αυτό το έργο θα γίνει για τη φυσική ότι το «Κεφάλαιο» για την οικονομία και πολιτική. Θα ανοίξει τον δρόμο για την μεγάλη επιστημονικοτεχνική επανάσταση του 20ου αιώνα.
Ο Αϊνστάιν δημιουργεί νέα θεωρία του χώρου, του χρόνου και της βαρύτητας, επεξεργάζεται τη θεωρία των κβάντα του φωτός, γίνεται προάγγελος της ατομικής και κοσμικής εποχής. Με το έργο του ο μεγάλος αυτός επιστήμονας βοηθά τους ανθρώπους να βρουν νέες πηγές ενέργειας και νέους τρόπους αλλαγής της τεχνολογίας στην παραγωγή. Όμως κοινωνικά θέματα το βιβλίο του δεν αγγίζει.
Πήραμε ήδη 9 βιβλία, τα οποία έπαιξαν ιστορικό ρόλο από το 1516 μέχρι το 1916. Αναμφίβολα με αυτή την σειρά μπορούσαμε να ονομάσουμε και άλλα έργα. Ο καθένας μπορεί να κάνει την δική του εκλογή. Αλλά έφθασε η ώρα να αναφερθούμε στο δέκατο κατά χρονολογική σειρά βιβλίο, που έγινε πραγματικό μανιφέστο για την εποχή μας .
Όταν ο Αϊνστάιν δημοσιεύει την μελέτη για τη θεωρία της σχετικότητας, στην Ελβετία γράφεται το βιβλίο το οποίο δίδει το σύνθημα της αρχής για πρακτική κοινωνική αλλαγή του κόσμου.
Στην Ζυρίχη ο Λένιν πραγματοποιεί την επεξεργασία νέας θεωρίας της σοσιαλιστικής επανάστασης, θεωρίας έτοιμης να πραγματοποιηθεί αύριο κιόλας.
Στο βιβλίο «Ιμπεριαλισμός, το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», ο συγγραφέας δεν ασχολείται με γενικά προβλήματα της φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας ή της πολιτικής. Συγκεντρώνει την προσοχή του μόνο σ’ ένα θέμα: στην διάγνωση της κατάστασης του καπιταλισμού της εποχής του και στη μαρτυρία ότι έφθασε η ώρα της καταστροφής του.
Γράφει όχι απλώς ένας πολιτικός, γράφει ο στρατηγός, που με λεπτομέρειες έχει μελετήσει τη διάταξη των μετώπων στην επερχόμενη ιστορική μάχη. Η αστική Ευρώπη αυτόν το συγγραφέα σχεδόν δεν τον ξέρει. Σ’ ένα χρόνο το όνομα του θα είναι γραμμένο στην Παγκόσμια Ιστορία.
Η αξία του βιβλίου του Λένιν δεν έγκειται μόνο στο ότι είναι η συνέχεια του μεγάλου έργου του Μάρξ αλλά και στο ότι αυτό το βιβλίο είναι ο θεωρητικός πρόλογος της Οκτωβριανής Επανάστασης που άλλαξε τον κόσμο όσο καμιά άλλη επανάσταση.( Σημ. Α. Παυλικκά-Τους λόγους που κατέρρευσε το «σοσιαλιστικό σύστημα μετά από 60 χρόνια θα πρέπει να τους αναζητήσουμε αλλού και όχι στα συγγράμματα του Μαρξ και του Λένιν.)
Συνοπτικά λοιπόν τα 10 βιβλία που συντάραξαν τον κόσμο είναι:
1. «Ουτοπία», Τόμας Μουρ 1516
2. «Για τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων», Ν. Κοπέρνικος 1543
3. «Διάλογος για τα δύο βασικότερα συστήματα του κόσμου», Γαλιλαίος.1632
4. «Ηθική», Σπινόζα. 1662
5. «Μαθηματικές αρχές της φιλοσοφίας»,Νεύτων. 1713
6. «Η Επιστήμη της Λογικής» Χέγκελ. 1811-16
7. «Η γένεση των ειδών», Ντάρβιν 1859
8. «Κεφάλαιο», Μάρξ 1867
9. «Οι βάσεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας», Αϊνστάιν. 1916
10. «Ιμπεριαλισμός, το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», Λένιν. 1916
ΛΕΥΚΩΣΊΑ 9.7.1983

Σχετικά

1. The Modern Library.100 best.

2. The Perfect Library.Telegraph. 110 best books.

3. The top 100 books of all time .Quardian

4. Τα 30 καλύτερα βιβλία ever.

5. Tα 100 καλύτερα βιβλία όπως τα πρότειναν 60 Ελληνες συγγραφείς.

6. Οι λίστες των Ελληνων συγγραφέων. Από 10.

Read more »

I have such a great life...

Sauteed Summer Squash and Zucchini

Today is one of those days that I truly love being me and love the life that I have. I have cleaners come in and clean my house on Friday's so they are always really good days for me anyway (neck injury from a car accident prevents me from doing it awwwwww, who am I kidding, my husband is just super awesome and has someone come in and do it for me!!!).

So this morning I took the girls to school and went and returned something to the grocery store and was heading home when suddenly my car turned the wrong way and I ended up at Barnes & Noble????!!! Not a bad turn huh? Got myself a Starbuck's (yep I know, but I really, really, really like a non-fat green tea latte light on the sweet) and took my latte and went to peruse the cookbook section. I found a book that made me so happy that I would have paid any amount for it...lucky it didn't cost that much!!! I paid for my happy books and I left.

The Homegrown book was the one I would have lusted over and obsessed about so would have had to go back and buy it anyway...I just saved myself a trip.

I knew I needed to go to Ada's (similar to Whole Foods) and get a ripe avocado (they are NEVER ripe at the grocery store and I needed it for tonight). I argued with the manager's about them not selling enough local produce and no local fresh eggs (I do this every time...sooner or later they will recognize me but for now I think they think that a lot of people are looking for this stuff!).

Can you tell I am just killing time? I like to walk into my house after it has been cleaned and not see the cleaners doing it...I guess that helps to rid me of the guilt (boy do our minds work in strange, wonderful, crazy ways!). Sooner or later I had to go home...when I got here they were still here but T. was just leaving and had let the dogs out before he left. As I was taking the recycling out I started calling for the young, crazy golden to come. He came running and went flying past me and that's when it first hit me...the gross, sickening, evil smell of whatever it was that he had just rolled in!!!!! I can't tell you if it was something that was decomposing or if it was just plain crap...but OMG did it ever reek!!! Now remember my house is just being cleaned...I was devastated but should be used to it. One of these days I would just like to have my house stay clean for even half a day. But my problem now was how was I going to destink him? In a round about way this is one of the things that I am also so grateful for...it is 80 degrees out so I grabbed the dog, garden hose and some shampoo! He only got away from me once, covered in soap and rolling all over the ground AGAIN...and I swear I heard someone laughing (one of my neighbors maybe) but now he is all cleaned up, smelling sweet and banished to the pool deck until he is completely dry!!!

The girl's dinner - Radicchio, shrimp and summer squash and zucchini

Now for last nights dinner - Remember the boat shrimp? I had bought 3 pound and had only used one in the pasta from Wednesday night so I needed to get those cooked up. I decided to just sautee them in garlic and butter. I tossed my in some fresh pesto and T. used some of the garlic hot sauce that we got on Sunday at the Sweetwater Sunday Market. The girls ate theirs plain.

T.'s shrimp with the garlic hot sauce

We sauteed up some summer squash and zucchini with garlic, salt, pepper, ans paprika. And I broiled the radicchio this time. It turned out good but I still like it grilled the best!

Broiled radicchio

I also got another gallon of goat milk yesterday so of course I had to make pudding for everyone right away. I wanted to show you that even when you don't have all of the "right" equipment their are always ways to make do! Below is what I use for a double boiler...it worked great for my lemon meringue pie last month and for the pudding it is awesome as well. Don't get me wrong, I love gadgets and special tools but that is one that has never really seemed too necessary to me!

My Double Boiler

As Always...

Happy Entertaining!!!

Judy
www.nofearentertaining.com

Read more »

ΙΔΑΣ ο μέγας βασιλιάς της Ατλαντίδας

Από τον πολυγραφότατο ιστορικό μυθιστοριογράφο και βυζαντινολόγο φιλόλογο και παιδίατρο τον φίλο Μιχάλη Κοκκινάρη και τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ

ΙΔΑΣ Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΑΤΛΑΝΤΙΔΑΣ
Περιμένω με αδημονία για ένα βιβλίο που θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο με τον ίδιο τίτλο από τις εκδόσεις Αρμός.
Από τον Αρμό επίσης επανεκδίδεται το Μάιο «Η γοητεία της ουτοπίας»,η απόλυτη καταγραφή της αλαζονείας που επιδεικνύει η Αθήνα απέναντι σ’όσους αρνούνται να υποταχθούν στη λογική του ισχυρού,της υπερδύναμης που συντρίβεται τελικά στη Σικελία, στο Βιετνάμ του 5ου π.χ. αιώνα!

Οι περισσότεροι από εσάς μου έχετε μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για τις απολαυστικές στιγμές ανάγνωσης που σας πρόσφεραν οι Αντρειωμένοι και ο Ελ Χακίμ για να θυμηθώ δύο μόνο από τα αριστουργήματα του καλού συναδέλφου και συγγραφέα.

Read more »

Υάμπεια

Υάμπεια

Επτά χρονών παιδί προπολεμικά ο κυρ Αντώνης την είχε κάνει την κουτσουκέλα του. Τούδωσε η μάνα του Ψυχοσάββατο τα τέσσερα σταρένια πρόσφορα να τα πάει στον παπά του χωριού τους, ανατολικά των Γρεβενών και από μιά δραχμή μπαχτσίσι στο θεό τους για μεσιτεία προσευχής. . Το πλιγούρι δεν χόρτασε το μικρό, επαναστάτησε κάθισε έφαγε το ένα και έκρυψε τα άλλα τρία , με τις δραχμές δε πήρε το όνειρό του, καραμέλες. Η ανυπακοή έμεινε βαθιά χαραγμένη γιατί ο παπάς κάρφωσε την έλλειψη φόρου συνδιαλλαγής με τον Θεό τους στον πατέρα του και εκείνος άμειψε γενναιόδωρα με ξύλο αλησμόνητο τον μικρό αντάρτη.
Χρησίμεψε εκείνος ο ίδιος παπάς αργότερα στον εμφύλιο όταν καβαλάρης είχε το κακό συναπάντημα με την ανταρτική ομάδα του κυρ Αντώνη και φυσικά οι φόροι από τα καλαμποκίσια πρόσφορα άλλαξαν χέρια ελληνικά μέσα από γρήγορες......διαδικασίες, οι θεοί άλλοτε κρατούν ρομφαία άλλοτε πνευματική μάχαιρα, μα τα πρόσφορα σταρένια ή καλαμποκίσια πάντα τα μυρίζονται.
Και αν οι θεοί είναι γεννήματα του νου μας, μιανού παραμυθά εξιστόρηση;; Και αν είναι ψεύτικοι οι θεοί, το μαράζι της ανημποριάς μας ; Οταν ένας Προμηθέας ή ένας Εωσφόρος αντισταθεί στην κρατούσα εξουσία είμαστε πρόθυμοι να τον γκρεμοτσακίσουμε στα τάρταρα της κοινωνίας μας . Πριν από πολλούς αιώνες οι άνθρωποι λάτρευαν ξύλα και πέτρες και προσεύχονταν σε αυτά για να τους φέρουν τύχη. Η υπακοή για έναν άνθρωπο σε ένα ξόανο που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του δεν τούχε φέρει την τύχη που εκείνος ήλπιζε. Άτυχος, άμοιρος και πτωχός τω πνεύματι παρέμεινε. Μιά μέρα στο θυμό του ρίχνει κάτω τον ξύλινο θεό του που σπάζοντας στα δύο η βάση του αμέτρητα νομίσματα σκόρπισαν παντού. Η θρησκεία ήταν ένα τέχνασμα του πατέρα του για να φυλάξει τα λεφτά του.
Τέτοιους διαχρονικούς παραλληλισμούς για την φιλαργυρία των Δελφών έκανε ο μεγάλος μας παραμυθάς ο Αίσωπος και δεν του το συγχώρεσαν, τον γκρεμοτσάκησαν από την χαράδρα Υάμπεια , μπας και σωπάσει για πάντα.


3-3-06

Read more »

13-ΧΑΙΡΕ ΔΙΕΤΙΑ

e — ΕΠΙΛΟΓΕΣ.Νο 13
To άρθρο του Γιάννη Μεταξά για την σημερινή κατάσταση των Γενικών ιατρών μαζί με τις προτάσεις μου μπας και αξιωθεί ποτέ κανένας «αρμόδιος» να εφαρμόσει ένα εφικτό νόμο για την πρωτοβάθμια φροντίδα για στοιχειώδη κάλυψη ασφαλισμένων IKA και οι γιατροί να μην αποτελούν τους σάκους μποξ και τα αμορτισέρ του συστήματος.(Ο ρόλος του Γ.Ι. στο σύστημα)
Άρθρο του Πρόεδρου Θεσσαλονικέων Νοσοκομειακών Στρατή Πλωμαρίτη αποχαιρετιστήριο στη διετία Νικήτα Κακλαμάνη, ναι κουνάμε μανδήλι σε ένα σεβάσμιο συνάδελφο πρώτα πρώτα, οχι όμως να μας πάρουν και τα κλάματα. (Άνθραξ)
Κείμενο και αφίσα για την επερχόμενη ΑΠΕΡΓΙΑ 15-3-06 ΓΣΕΕ +ΑΔΕΔΥ τώρα κοντά την Τετάρτη.
Ποιά θρυλικά ονόματα αγωνίζονται να αναπληρώσουν το υστέρημα του ορμέμφυτου, ποιός με κοινό όνομα δεν υποχρεώθηκε σε πολιτική αυτοκτονίας αλλά δοκιμάζει τα όρια της αδέσμευτης φιλοπατρίας μας. Μελετήστε τον Χρήστο Γιανναρά της 5-3-06 στην Καθημερινή.
Ο καλλιτέχνης μας ΔΙΟΝΥΣΟΣ σας αποκαλύπτει μερικά από τα σχέδια της άρχουσας τάξης για την επόμενη 8ετία όπως συζητιόνται στο DA CAPO, ε δεν γουρουνίζουμε όλοι εκεί μέσα......(Ο τυφλός οδηγός)
Αρχίζουμε μια και είναι περίοδος δημοσκοπήσεων με τις αναγνωστικές αναζητήσεις σας σε ειδικό ιατρικό και γενικό πολιτικό τύπο κέντρου και επαρχίας. Είμαστε στατιστικά σημαντικό δείγμα του κλάδου ,αν όμως ξεπεράσουμε τις 1500 απαντήσεις θα ακολουθήσει αντίστοιχο για περιοδικά και βιβλία προσφάτων εκδόσεων.(Τι διαβάζουν οι γιατροί)
Ολοι έχετε πέσει κάποτε θύμα ερωτικής εξομολόγησης μιας χλωμής ποιήτριας. Για όσους αναπολούν........τις Μούσες Ερατώ, Καλλιόπη και Τερψιχόρη >>> http://stixoi.info/

Read more »

12-ΣΑΡΑΚΟΣΤΙΑΝΑ

e — ΕΠΙΛΟΓΕΣ.Νο 12
1- Άρθρο βιβλιοπαρουσίασης της Νατάσσας Ρουχωτά από «Ε» για το καινούργιο βιβλίο του UBERTO ECO με τίτλο «Πισωγυρίσματα. Θερμός πόλεμος και λαϊκισμός στα μέσα επικοινωνίας. Γιατί πάντα πρέπει να εκπαιδευόμαστε στην ανάγνωση ανάμεσα στις γραμμές.
2- Δελτίο τύπου της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αχαϊας για την έλλειψη κονδυλίων για τις εφημερίες
3- Σημειολογική παρέμβαση του συνάδελφου Πρόεδρου της Ένωσης Λέρου κ. Γιώργου Τριάντη για τα κίνητρα στελέχωσης των παραμεθόριων περιοχών και του λειτουργήματος το ανάγνωσμα.
4- Η παρέμβαση 7 μελών του Γενικού Συμβουλίου της ΟΕΝΓΕ για την τύποις δημοσιοποίηση του ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ από ένα προ πολλού ιδιωτικοποιηθέντα ΕΡΥΘΡΟ ΣΤΑΥΡΟ. Ο αναφερόμενος στο κείμενο συνδικαλιστής είχε υπάρξει κάποτε πρόεδρος επιτροπής «επιστράτευσης» για το δημόσιο χαρακτήρα του......
5- Παρέμβαση του παραμυθά μας ΔΙΟΝΥΣΟΥ πάνω στους «τρόπους» εξόντωσης παραμυθάδων, με τίτλο «Υάμπεια». 300 λέξεις περίπου.
6- Αν ασχολείται κανείς με ενυδρεία γλυκών ή θαλασσινών νερών θα βρείτε φίλους, μεράκι και λύσεις στο forum http://www.aquazone.gr/

Read more »