Η επιδότηση των μεγαλοπαραγωγών ενέργειας κοστίζει 700.000 ευρώ ανά ημέρα!

 

 

           

Ενώ επιβάλλονται άδικα και καταστροφικά μέτρα για χιλιάδες μικροεπενδυτές φωτοβολταϊκών, οι ιδιώτες μεγαλοπαραγωγοί ενέργειας παίρνουν επιδοτήσεις συνολικού ύψους... 700.000 ευρώ/ημέρα μέσω του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΑΜΚ) υποστηρίζουν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση που κατέθεσαν προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος, Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Σε ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή, τονίζουν επίσης ότι η επιβολή έκτακτης εισφοράς επί του τζίρου και όχι επί των κερδών των μικρών επιχειρήσεων φωτοβολταϊκών, είναι «μια απόφαση που έχει προφανή αντιεπενδυτικό χαρακτήρα και ουσιαστικά αντίκειται σε όλες τις βασικές αρχές της οικονομικής επιστήμης, ενώ πλήττει την αξιοπιστία της χώρας, στο θέμα της προσέλκυσης επενδύσεων» .
Η εμπεριστατωμένη ερώτηση που κατέθεσε για λογαριασμό των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ ο βουλευτής Θ. Πετράκος, έχει ως εξής:
«Θέμα : Προβλήματα στην επιβολή της έκτακτης εισφοράς ΑΠΕ στο μεσοπρόθεσμο.

 

Διαχρονικά, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, με μια σειρά από νόμους, ώθησαν χιλιάδες μικροεπενδυτές, αγρότες και άλλους, να επενδύσουν και μάλιστα δανειζόμενοι , στα φωτοβολταϊκά πάρκα προσδοκώντας μια απόδοση του κεφαλαίου τους, όπως όρισαν οι σχετικοί νόμοι.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ είχε καταθέσει εγκαίρως τις ενστάσεις του για τον τρόπο που η αγορά των φωτοβολταϊκών παρουσιάσθηκε στους πολίτες ως μια επενδυτική δραστηριότητα με ακραία κερδοσκοπικά χαρακτηριστικά που ελλείψει άλλου παραγωγικού σχεδίου θα έδινε λύση στο αναπτυξιακό τέλμα της ελληνικής οικονομίας. Η περίπτωση των φωτοβολταϊκών αποτέλεσε και αποτελεί, ίσως το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα απορρυθμισμένης αγοράς με χαρακτηριστικά φούσκας, που δομήθηκε χωρίς να γίνει ο στοιχειώδης υπολογισμός εξεύρεσης των αναγκαίων πόρων για την πληρωμή των χιλιάδων πολιτών στους οποίους καλλιεργήθηκε το καπιταλιστικό όνειρο ενός νέου «επενδυτικού Ελντοράντο».
Οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ παρέλειψαν να κάνουν το αυτονόητο, δηλαδή έναν στοιχειώδη υπολογισμό για το που θα βρεθούν τα κονδύλια για να αποπληρωθούν αυτές οι επενδύσεις. Έτσι, από τα πρώτα του βήματα, το αντίστοιχο ταμείο πληρωμής των ΑΠΕ βρέθηκε να είναι ελλειμματικό, με αποτέλεσμα να υπάρχει σήμερα υπερημερία πληρωμών 150 ημερών, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για μικροεπενδυτές, που βρίσκονται αντιμέτωποι με φόρους, δάνεια, ασφαλιστικές εισφορές και βεβαίως πιεστικές ανάγκες επιβίωσης.

Το πρόβλημα αυτό, που οι ίδιοι δημιουργήσατε με την άφρονα ή σκόπιμη πολιτική σας, υποτίθεται πως έρχεστε τώρα να το αντιμετωπίσετε. Ωστόσο η προσέγγιση σας επί του ζητήματος δεν είναι απλά λάθος, αλλά και καταστροφική, τόσο για τους επενδυτές όσο και για τον κλάδο και φυσικά για τη γενικότερη ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην χώρα μας. Επιβάλλετε λοιπόν, έκτακτη ειδική εισφορά «αλληλεγγύης» που υπολογίζεται ως εκατοστιαίο ποσοστό επί του τιμήματος πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, που εγχέεται από τον Παραγωγό στο Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο, ή στα ηλεκτρικά συστήματα των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Πρόκειται δηλαδή για επιβολή έκτακτης εισφοράς επί του τζίρου και όχι επί των κερδών των εν λόγω επιχειρήσεων, μια απόφαση που έχει προφανή αντιεπενδυτικό χαρακτήρα και ουσιαστικά αντίκειται σε όλες τις βασικές αρχές της οικονομικής επιστήμης! Είναι βέβαιο ότι αυτό το μέτρο πλήττει την αξιοπιστία της χώρας, στο θέμα της προσέλκυσης επενδύσεων και κυρίως από τους μικρούς και εσωτερικούς επενδυτές που στήριξαν και στηρίζουν την χώρα μας, αλλάζοντας οριζόντια, χωρίς κανένα ορθολογικό κριτήριο, την απόδοση της ήδη πραγματοποιηθείσας επένδυσης.
Βραχυπρόθεσμα, ο εξορθολογισμός της αγοράς είναι απαραίτητος. Αυτός όμως δεν μπορεί να γίνει με όρους επιβολής περίπου οριζόντιων χαρατσιών όπως προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο. Θα πρέπει κάθε περίπτωση να εξεταστεί ξεχωριστά, με μια σειρά από κριτήρια. Ενδεικτικά, εμείς αναφέρουμε τα παρακάτω κριτήρια:

- Μέγεθος Εγκατάστασης. Αλλιώς αντιμετωπίζονται μεγάλα επενδυτικά project της τάξεως των 10MW και διαφορετικά τα αγροτικά πάρκα των 100kW.
- Κόστος Υλοποίησης, σχετίζεται με τον χρόνο υλοποίησης. Οι τιμές έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια.
- Κρατική Επιδότηση. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2010 προβλεπόταν επιδότηση στο συνολικό κόστος εγκατάστασης που κυμαινόταν από 20% έως 40%, ανάλογα με την περιοχή υλοποίησης.
- Τραπεζικός δανεισμός ή χρηματοδότηση μέσω ίδιων κεφαλαίων. Στην πρώτη περίπτωση θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι περιπλοκές που δημιουργούνται στην εξυπηρέτηση των δανείων και το αυξημένο κόστος αποπληρωμής τόκων και χρεωλυσίων. Στη δεύτερη περίπτωση η απόσβεση έχει γίνεται πολύ συντομότερα και υπάρχει η δυνατότητα για επιβολή μεγαλύτερης εισφοράς.
- Τόπος εγκατάστασης. Η ηλιοφάνεια και η ποσότητα παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, άρα και τα έσοδα, διαφέρει από περιοχή σε περιοχή Αυτό σημαίνει ότι για ίδια ισχύ και ίδιο κόστος υπάρχει διαφορά στα έσοδα.

Τα μέτρα που περιέχονται στο Μεσοπρόθεσμο, πέρα από άδικα, γιατί δεν λαμβάνουν υπόψη τους τα παραπάνω κριτήρια, είναι και αναποτελεσματικά γιατί μπορεί να αντιμετωπίσουν σε ένα βαθμό το βραχυπρόθεσμο λογιστικό πρόβλημα του ΛΑΓΗΕ. Επίσης πρόκειται να οδηγήσουν ολόκληρο τον κλάδο των φωτοβολταϊκών σε πλήρη διάλυση με σημαντικές επιπτώσεις στην απασχόληση αλλά και στη φορολογική βάση της ελληνικής οικονομίας. Τα φωτοβολταϊκά άλλωστε αποτελούν αυτή τη στιγμή τον μοναδικό κλάδο του κατασκευαστικού τομέα που εμφανίζει έναν σημαντικό κύκλο εργασιών.

Θα πρέπει επιπλέον, να τονίσουμε ότι την ίδια ώρα που επιβάλλονται αυτά τα άδικα και καταστροφικά, για χιλιάδες μικροεπενδυτές, μέτρα, βλέπουμε άλλες κατηγορίες ιδιωτών μεγαλοπαραγωγών ενέργειας να απολαμβάνουν πρωτοφανούς ασυλίας και να απολαμβάνουν ευεργετικών επιδοτήσεων μέσω του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΑΜΚ). Οι υπολογισμοί μας δείχνουν ότι η ημερήσια επιβάρυνση μόνο από τον ΜΑΜΚ ανέρχεται σε ποσά της τάξης των 700.000 ευρώ/ημέρα!
Κατόπιν των παραπάνω

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

• Δεδομένου ότι με την οριζόντια φορολόγηση αρκετοί μικροεπενδυτές έχουν αρνητική απόδοση, προτίθεται η κυβέρνηση να αλλάξει την οριζόντια φορολόγηση επί του τζίρου και να προχωρήσεις στην φορολόγηση επί των καθαρών κερδών, που αυτό επιβάλλει και η οικονομική επιστήμη και η κοινή λογική;
• Γιατί επιλέχθηκαν οριζόντια κριτήρια και μάλιστα επί του τζίρου για την φορολόγηση των ΑΠΕ, ενώ είναι γνωστό ότι λόγω διαφορετικής απόδοσης κάθε εγκατάστασης , διαφορετικού τρόπου χρηματοδότησης κ.λπ. είναι μέτρο άδικο; Δεν αντιλαμβάνεστε ότι αυτό αποτελεί αντιαναπτυξιακή πολιτική και χαριστική βολή σε όποια επιχειρηματική δραστηριότητα θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί στη χώρα μας;
• Τι προτίθεται να κάνει η κυβέρνηση για τους μικρο-επενδυτές που αποδεδειγμένα έχουν αρνητική απόδοση (λόγω δανείων, η χαμηλής και οριακής παραγωγικότητας των Φ/Β );
• Γιατί επιλέγεται μια οριζόντια φορολόγηση και μάλιστα επί του Τζίρου μια επιχείρησης με αποτέλεσμα να μεθοδεύεται το ξεπούλημα όλων των μικροεπενδυτών σε μεγαλο-επενδυτές και μάλιστα σε τίμημα μικρότερο της αρχικής επένδυσης;
• Με την έκτακτη εισφορά που επιβάλλεται α) πόσα αναμένονται να είναι τα έσοδα, β) πώς θα διανεμηθούν τα έσοδα αυτά και γ) έως πότε θα διασφαλιστεί η χρηματοδότηση του ΛΑΓΗΕ δεδομένου του έκτακτου χαρακτήρα της εισφοράς;
• Έχει πραγματοποιηθεί μελέτη συνεπειών από την αλλαγή που ψηφίσθηκε με το μεσοπρόθεσμο, τόσο ως προς την μελλοντική ανάπτυξη του τομέα των ΑΠΕ όσο και στο αν θα επιτευχθεί ο προβλεπόμενος από τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας βαθμός διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό της μείγμα;

• Δεσμεύεται η κυβέρνηση ότι η επιβολή εισφοράς αλληλεγγύης στις ΑΠΕ δεν θα εξαιρέσει τις ΒΑΠΕ και τις ΑΠΕ, και ΑΠΕ στις σχεδιαζόμενες ΕΟΖ;
• Σχεδιάζει η κυβέρνηση της επιβολή αντίστοιχης έκτακτης εισφοράς στους ιδιώτες παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από Φυσικό Αέριο;
• Πώς θα ενισχύσει η κυβέρνηση μικρο-επενδυτές που ενώ είχαν υπογράψει συμβάσεις με την ΔΕΗ και λόγω χαμηλής απόδοσης της επένδυσης (λόγω της έκτακτης εισφοράς) αδυνατούν να βρουν χρηματοδότηση;
• Πώς θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση μικρο-επενδυτές που ενώ είχαν υπογράψει συμβάσεις με την ΔΕΗ και έχουν καταθέσει εγγυητική επιστολή δεν θα προχωρήσουν στην υλοποίηση της επένδυσης λόγω χαμηλής ή αρνητικής απόδοσης της επένδυσης (εξαιτίας της έκτακτης εισφοράς);
• Πώς θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση μικρο-επενδυτές που κινδυνεύουν με κατάσχεση εξαιτίας τη μεταβολής της απόδοσης της επένδυσης (λόγω της έκτακτης εισφοράς);»

Read more »

Στρατηγική επένδυση της ελληνικής ΑΟΖ

 

Αιγαίο και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), Άμυνα & Διπλωματία, Νίκος Λυγερός

Τα οικονομικά προβλήματα δεν λύνονται με οικονομικά μέτρα. Τα μέτρα από μόνα τους, στην καλύτερη περίπτωση, παρέχουν μόνο εξοικονόμηση κι όχι οικονομία.

Η οικονομία χρειάζεται ανάπτυξη και αυτή μπορεί να έρθει μόνο και μόνο από την στρατηγική επένδυση. Δίχως αυτή δεν μπορεί να υπάρξει αλλαγή φάσης και κατά συνέπεια δεν μπορεί να πάρει μπρος η μηχανή της Ελλάδας, για ν’ αλλάξουμε επιτέλους πορεία στον τομέα τον οικονομικό. Το κυρίαρχο στοιχείο με τους υδρογονάνθρακες, σε σχέση με άλλον τομέα είναι ότι δεν υπάρχει ανάγκη οικονομικής επένδυσης από την πατρίδα μας. Λόγω των συμβάσεων που γίνονται στο παγκόσμιο επίπεδο, είναι οι εταιρείες που πρέπει να επενδύσουν. Το κράτος απλώς εξασφαλίζει την αδειοδότηση, διότι έχει στην ουσία το πάνω χέρι, διότι είναι αυτό που οικοπεδοποιεί με τον τρόπο που θέλει τη δική του οριοθετημένη ΑΟΖ. Κατά συνέπεια, λόγω του μεγέθους της ΑΟΖ μας, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στη Μεσόγειο και της τοποθεσίας της στην Ανατολική Μεσόγειο, η πατρίδα μας το μόνο που έχει να κάνει είναι απλώς την στρατηγική κίνηση.

 

Διότι η θέσπιση, η οριοθέτηση, η οικοπεδοποίηση, η αδειοδότηση είναι διαδικασίες που δεν έχουν κανένα οικονομικό κόστος. Αντιθέτως, έχουν άμεσα οικονομικά οφέλη ακόμα και πριν βρεθεί οποιαδήποτε σταγόνα υδρογονανθράκων. Στην πραγματικότητα λοιπόν, βρισκόμαστε αποκλειστικά στο πλαίσιο της αξιοποίησης και μόνο. Και εδώ πρέπει να θυμηθούμε το εξής νοητικό σχήμα: όταν έχεις ταλέντο, πρέπει να έχεις και το ταλέντο να το αξιοποιήσεις.

Η Ελλάδα έχει ταλέντο. Αυτό το ξέρουμε κι όχι μόνο από την τηλεόραση. Χρειαζόμαστε όμως και το ταλέντο της αξιοποίησής του. Αυτό είναι ακριβώς η στρατηγική επένδυση σε σχέση με την ΑΟΖ.

 

 

Δεν αρκεί λοιπόν να θεσπίσουμε την ΑΟΖ μας, είναι απαραίτητο να την προωθήσουμε στρατηγικά ακόμα και σε επικοινωνιακό επίπεδο, για να γίνει κατανοητό σε όλους μας, αλλά και στους ξένους ότι αλλάζουμε φάση και αρχίζουμε πια την αξιοποίηση του ταλέντου μας.

Πηγή: http://www.lygeros.org/articles?n=10641&l=gr

 

Read more »

Νέα αυξημένα δημοτικά τέλη.....

Απο εργοτάξιο ΔΕΗ Κοζάνης

Νέο «κοστούμι» μάς ράβει ο Φούχτελ

Του Αρη Χατζηγεωργίου
Βαθιά τις… φούχτες σε δημοτικά έργα, υπηρεσίες και περιουσίες προσπαθούν να βάλουν γερμανικές εταιρείες με τη βοήθεια του επιτετραμμένου της Μέρκελ, Χανς Γιόακιμ Φούχτελ, της κυβέρνησης και αρκετών δημάρχων. Παράλληλα, λειτουργεί και δεύτερος πολιορκητικός κριός υπό την task force του Χορστ Ράιχενμπαχ, που λειτουργεί περισσότερο σε επίπεδο τεχνογνωσίας. Τα δημοτικά τέλη ετοιμάζονται να απογειωθούν καθώς οι δημότες καλούνται να αποπληρώσουν διαχείριση σκουπιδιών, δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμού, πάρκινγκ, αθλητικές-τουριστικές εγκαταστάσεις και όποια άλλη μικρή ή μεγάλη δημόσια υπηρεσία, η οποία, αφού εκφυλίστηκε, εξελίσσεται τώρα, ελέω Μνημονίου, σε τοπική «μπίζνα».

Μπορεί το όνομα του Γερμανού επιτετραμμένου Φούχτελ να σημαίνει στα γερμανικά «σπαθί», αλλά τίποτε δεν προϊδεάζει ότι θα πέσει… μάχαιρα στα έξοδα των δήμων οι οποίοι, διαλυμένοι από την ελλιπή χρηματοδότηση και τις αποχωρήσεις προσωπικού, θα κληθούν να διαχειριστούν «τοπικά αναπτυξιακά έργα» σε σύμπραξη με ιδιώτες, οι οποίοι θα απαιτούν να έχουν άμεση οικονομική ανταπόδοση από τα έργα στα οποία θα συμμετάσχουν.

Το σύνολο των υπηρεσιών που προσέφεραν ώς τώρα οι δήμοι είχε σε γενικές γραμμές αποφύγει το στίγμα ότι αποτελούν «χαράτσι» και φοροεισπρακτικό μηχανισμό.

Με άλλα λόγια, εκτιμάται ότι οι πολίτες θα προβάλουν μικρότερες αντιστάσεις στις χρεώσεις δήμων-ΣΔΙΤ, σε αντίθεση με τους φόρους, τα παράβολα και τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ του «κεντρικού» διαλυμένου κράτους.

Μια από τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις είναι εκείνη των απορριμμάτων της Αττικής. Η πίεση να ξεκινήσουν τα έργα το 2010 οδήγησε στις μάχες της Κερατέας και το γενικότερο «πάγωμα» του σχεδιασμού.

Σύμφωνα με το τότε σχέδιο των τεσσάρων εργοστασίων επεξεργασίας απορριμμάτων σε Φυλή, Α. Λιόσια, Γραμματικό, Κερατέα, με χώρους ταφής υπολειμμάτων και ΧΥΤΑ, προέκυπτε ένα κόστος πολλαπλάσιο των 45 ευρώ ανά τόνο που ισχύει έως σήμερα στον ΧΥΤΑ Φυλής.

Η κυβέρνηση Σαμαρά ανακοίνωσε πρόσφατα ότι ξεκινά η υλοποίηση των έργων με ΣΔΙΤ χωρίς να μπορεί να υποσχεθεί ότι το κόστος δεν θα αυξηθεί.



Απο εργοτάξιο ΔΕΗ Προλεμαϊδας

Αντίστοιχα έργα ετοιμάζονται (πάντα με ΣΔΙΤ) σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας, ενώ ετοιμάζονται και χρηματοδοτικά εργαλεία για την προώθησή τους.

Ενδεικτικό είναι αμοιβαίο κεφάλαιο που ανακοίνωσαν ότι συνδημιουργούν η Τράπεζα Αττικής, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και η Κεντρική Ενωση Δήμων (ΚΕΔΕ).

Υπενθυμίζεται ότι βασικός μέτοχος της Τράπεζας Αττικής είναι το Ταμείο των Μηχανικών που προσδοκά διπλό κέρδος:

1) Από την αξιοποίηση αποθεματικών 2,8 δισ. ευρώ που κινδυνεύουν από δεύτερο κούρεμα.

2) Από τις θέσεις εργασίας που θα προκύψουν για τα μέλη του.

Το ερώτημα είναι εάν υπάρχουν οι μηχανισμοί εκείνοι που θα προστατεύσουν τους δημότες από υπέρογκες χρεώσεις, το περιβάλλον από υπερεκμετάλλευση και τη Δικαιοσύνη από παρεκκλίσεις σκοπιμότητας.

Μέχρι στιγμής πάντως, ο υπουργός Εσωτερικών Ε. Στυλιανίδης ζητά «δικονομικό φαστ τρακ» για να μην καθυστερούν διαδικασίες και επενδύσεις…
Εχει δημοσιευτεί στην εφημερίδα των Συντακτών.

12/11/2012,12:49

Read more »

Οι επιχειρήσεις καταστρέφονται λόγω Μνημονίου

SAN MARCO, VENEZIA

Τελευταία ανανέωση: 11 / 06 / 2012 - 14:51

Τα αποτελέσματα των πρώτων 4.021 ισολογισμών του 2011

Σε ανάλυση των ισολογισμών 4.021 εταιρειών προχώρησε η ICAP Group με σκοπό να δώσει μία πρώτη εικόνα των εξελίξεων όσον αφορά στα οικονομικά μεγέθη και αποτελέσματα των ελληνικών επιχειρήσεων, με βάση το πρώτο δείγμα εταιρειών που δημοσίευσαν ισολογισμό χρήσης 2011, μέχρι και την 17η Μαΐου 2012 και ταυτόχρονα είχαν και ισολογισμό της προηγούμενης χρήσης.

Από αυτές οι 858 είναι βιομηχανικές, οι 1.065 εμπορικές, οι 269 εταιρείες του τεχνικού-κατασκευαστικού τομέα, οι 1.491 λοιπές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (πλην τραπεζών) και οι 338 επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα. Τα μεγέθη των επιχειρήσεων αυτών για το 2011 συγκρίνονται με τα αντίστοιχα μεγέθη των ίδιων ακριβώς επιχειρήσεων για το 2010.



1491 Scala dei Giganti Palazzo Ducale Venezia



Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ICAP Group, Νικήτας Κωνσταντέλλος, δήλωσε σχετικά: "Δυστυχώς οι αρνητικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία το 2011 επηρέασαν δραματικά τα αποτελέσματα των ελληνικών εταιρειών. Πράγματι με βάση τα στοιχεία των 4.021 πρώτων ισολογισμών του 2011 (ήτοι περίπου το 15%, των επιχειρήσεων που δημοσιεύουν Ισολογισμούς) επιβεβαιώνεται ότι η εικόνα είναι αρκετά χειρότερη από την αντίστοιχη του 2010. Το γεγονός ότι συμπληρώνεται πλέον μία πενταετία συνεχούς (και εντεινόμενης) ύφεσης, είχε άμεσο αντίκτυπο και στα αποτελέσματα των επιχειρήσεων της χώρας. Από τα στοιχεία που έχουμε δεν αναμένεται αυτή η εικόνα να ανατραπεί με τη συγκέντρωση του συνόλου των ισολογισμών του 2011. Σε μία εποχή που όλοι οι επιχειρηματικοί φορείς προσβλέπουν ότι η ανάκαμψη θα προέλθει από τον Ιδιωτικό Τομέα, το βαρύ πλήγμα που έχει δεχθεί η κερδοφορία των εταιρειών μας προβληματίζει έντονα. Το 2011 η επιδείνωση φαίνεται ότι ήταν διάχυτη σε όλο το φάσμα της οικονομίας, αφού τα αποτελέσματα των 4.021 εταιρειών κατέστησαν ζημιογόνα σε όλους τους τομείς, γεγονός χαρακτηριστικό των μεγάλων απωλειών που βιώνει ο ιδιωτικός τομέας εξαιτίας της κρίσης.

Πιο συγκεκριμένα, αίσθηση προκαλεί ότι ο Ομαδοποιημένος Ισολογισμός των 4.021 επιχειρήσεων δείχνει κέρδη EBITDA μειωμένα κατά 2,1 δισ. ευρώ ή 32% και για πρώτη φορά Λειτουργικές Ζημιές 157.000 (από 2,2 δισ. κέρδη). Ο παράγοντας που κυρίως συνέβαλε στην επιδείνωση ήταν η σημαντική αύξηση του κόστους (φαίνεται ότι οι προσπάθειες μείωσής του δεν απέδωσαν). Ο παράγοντας αυτός ήταν καθοριστικός αφού, παρά τον σημαντικό περιορισμό των μη λειτουργικών εξόδων, το συνολικό τελικό αποτέλεσμα των εταιρειών ήταν ζημιογόνο (-2,1 δισ.). Αξιοσημείωτη και συμβατή με τα παραπάνω συμπεράσματα είναι και η αύξηση του δανεισμού και μάλιστα του βραχυπρόθεσμου έναντι του μακροπρόθεσμου, λόγω της αντίστοιχης πρακτικής των τραπεζών σε αυτή τη συγκυρία. Όσον αφορά στην οικονομική χρήση του 2012, έχουμε τις πρώτες αρνητικές ενδείξεις για τα αποτελέσματα του Α τριμήνου αυτής της χρονιάς των μεγαλύτερων εισηγμένων στο Χ.Α. Πράγματι, το συνολικό αποτέλεσμα των 227 εταιρειών που δημοσίευσαν τριμηνιαίους ισολογισμούς γύρισε αρνητικό, ενώ μόλις το 1/3 των εταιρειών αυτών ήταν κερδοφόρες ή/και βελτίωσαν το αποτέλεσμά τους. Με βάση αυτά τα στοιχεία πιστεύουμε ότι στους τελικούς ισολογισμούς του 2012 (που θα δημοσιευτούν το 2013) θα είναι πολύ δύσκολο, υπό συνθήκες γενικής αβεβαιότητας, να φανεί ουσιαστική βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων. Παρόλα αυτά, ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος επιχειρεί στα πλαίσια μιας έντονα αρνητικής συγκυρίας αντιμετωπίζοντας τεράστιες δυσκολίες, εξακολουθεί να ελπίζει ότι εφόσον δρομολογηθούν άμεσα οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές και συνεχισθεί η διεθνής χρηματοοικονομική βοήθεια, θα καλυτερέψει το επιχειρηματικό περιβάλλον ώστε να αρχίσει η πολυπόθητη Ανάπτυξη στην Πατρίδα μας.

SAN MARCO, VENEZIA

 Α. ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΟΛΟΥ 4.021 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Η εικόνα που προκύπτει από τα ενοποιημένα αποτελέσματα χρήσεως των 4.021 επιχειρήσεων (ανεξαρτήτως τομέα δραστηριότητας), επιβεβαιώνει ότι η επιδείνωση είναι πλέον διάχυτη σε όλο το εύρος των οικονομικών δραστηριοτήτων, αφού τα αποτελέσματα κατέστησαν ζημιογόνα σε όλους τους τομείς, γεγονός χαρακτηριστικό των βαρειών απωλειών που βιώνει ο ιδιωτικός τομέας εξαιτίας της κρίσης.

Από την επεξεργασία των οικονομικών μεγεθών του συνόλου των επιχειρήσεων του δείγματος προκύπτει οριακή αύξηση (1,6%) των συνολικών πωλήσεων (προερχόμενη αποκλειστικά από τον κλάδο της Βιομηχανίας) οι οποίες και ανήλθαν σε 72,24 δισ. περίπου το 2011. Σε αυτές τις συνθήκες, η αύξηση του κόστους πωλήσεων κατά 5 σχεδόν ποσοστιαίες μονάδες επέφερε πτώση των μικτών κερδών (-11,1%), με επακόλουθο την πλήρη ανατροπή του λειτουργικού αποτελέσματος των εταιρειών, από κέρδη 2,11 δισ. το 2010 σε ζημίες 157,3 εκατ. το 2011. Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις, σε συνδυασμό και με τα υψηλά μη λειτουργικά έξοδα (όπως έκτακτα & ανόργανα έξοδα, έξοδα προηγουμένων χρήσεων, έκτακτες ζημίες κ.α.), εκτόξευσαν τελικά τις συνολικές ζημίες σε 2,04 δισ. το 2011, έναντι αντίστοιχων ζημιών 119 εκατ. περίπου το 2010. Επισημαίνεται ακόμη ότι τα κέρδη EBITDA υποχώρησαν κατά 31,5%, ήτοι 4,55 δισ. το 2011, από 6,65 δισ. το 2010.

Από το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, οι 2.055 (δηλαδή το 51,1% vs 55,7% πέρυσι) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 3,44 δισ. (vs 4,85 δισ. πέρυσι). Το τελικό αποτέλεσμα ωστόσο καθορίσθηκε από τις συνολικές ζημίες ( 5,49 δισ.) των ζημιογόνων εταιρειών το 2011.


1557-1559 Scala d'Oro, Palazzo Ducale, Venezia

 Οι 5 κορυφαίες βάσει κερδοφορίας εταιρείες κατά το 2011 ήταν οι εξής:
- Ο.Π.Α.Π. ΟΡΓΑΝ. ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.Ε. (κέρδη 702,06 εκ., vs 893,2 εκ. πέρυσι)
- COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. (κέρδη 388,8 εκ. vs 406,1 εκ. πέρυσι)

- ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε. (κέρδη 177,08 εκ., vs 126,6 εκ. πέρυσι)

- ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. (κέρδη 156,8 εκ. vs 247,8 εκ. πέρυσι)

- ΜΕΤΚΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. (κέρδη 138,9 εκ. vs 98,2 εκ. πέρυσι)

Οι παραπάνω εταιρείες είχαν από κοινού συνολικά κέρδη προ φόρου ύψους 1,69 δισ. το 2011.

ISOLA DI S GIORGIO MAGGIORE

1. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

 Ο τομέας της Βιομηχανίας ήταν ο μόνος που εμφάνισε αύξηση του κύκλου εργασιών το 2011, γεγονός όμως που δεν μπόρεσε να αποτρέψει την καταγραφή σημαντικών ζημιών. Με βάση το δείγμα των 858 βιομηχανικών εταιρειών, προκύπτει σημαντική διεύρυνση των πωλήσεων κατά 11,4% (ή κατά 3,11 δισ.), οι οποίες και ανήλθαν σε 30,3 δισ. περίπου το 2011. Ωστόσο, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με μεγαλύτερη αύξηση (15%) του κόστους, η δε αύξηση του κόστους (σε απόλυτο μέγεθος 3,52 δισ.) υπερίσχυσε εκείνης των πωλήσεων, με συνέπεια την υποχώρηση των αντίστοιχων μικτών κερδών σχεδόν κατά 11%. Το λειτουργικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό και στις δύο χρήσεις, όμως το τελευταίο έτος οι λειτουργικές ζημίες υπερ-τριπλασιάσθηκαν. Το επιστέγασμα των μεταβολών αυτών ήταν η δραστική αύξηση των ζημιών του τομέα, από 584,6 εκατ. το 2010 σε 1,43 δισ. το 2011. Ακόμη, τα κέρδη EBITDA υπέστησαν δραματική μείωση (-85,7%) και διαμορφώθηκαν σε 128,8 εκατ. το 2011, έναντι αντίστοιχων 900,8 εκατ. του προηγουμένου έτους.
Από το σύνολο των βιομηχανικών επιχειρήσεων, οι 449 (δηλαδή το 52,3% του δείγματος, vs 60,4% πέρυσι) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 882,7 εκ. (vs 1,54 δισ. πέρυσι). Το τελικό αποτέλεσμα ωστόσο καθορίσθηκε από τις συνολικές ζημίες ( 2,32 δισ.) των ζημιογόνων εταιρειών το 2011.

 Οι 5 κορυφαίες βάσει κερδοφορίας βιομηχανικές εταιρείες για το 2011 ήταν οι εξής:

- ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε. (κέρδη 177,08 εκ., vs 126,6 εκ. πέρυσι)

 - ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. (κέρδη 156,8 εκ., vs 247,8 εκ. πέρυσι)

- ΜΕΤΚΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. (κέρδη 138,9 εκ., vs 98,2 εκ. πέρυσι)

- ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. (κέρδη 61,4 εκ., vs 79,1 εκ. πέρυσι)
- ΚΑΡΕΛΙΑ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε. (κέρδη 47,5 εκ., vs 34,8 εκ. πέρυσι).

 Οι παραπάνω εταιρείες είχαν από κοινού συνολικά κέρδη προ φόρου ύψους 581,6 εκ. το 2011.

 2. ΕΜΠΟΡΙΟ

Από τα συγκεντρωτικά στοιχεία του τομέα του εμπορίου φαίνεται ξεκάθαρα το ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα που επεκράτησε στην αγορά το 2011. Βάσει των αποτελεσμάτων του δείγματος των 1.065 εμπορικών επιχειρήσεων, προκύπτει σημαντική μείωση των πωλήσεων τους (κατά 3,99%), οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 15,7 δισ. το 2011, έναντι 16,4 δισ. το 2010. Η υποχώρηση των μικτών κερδών του τομέα ήταν εντονότερη (-7,92%), λόγω συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων ως αντιστάθμισμα της περιορισμένης ζήτησης.

 Οι εξελίξεις αυτές ήταν καθοριστικές αφού το λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα κατέστη αρνητικό, οδηγώντας σε ανατροπή της κερδοφορίας του αντίστοιχου περυσινού δείγματος του εμπορίου. Ο τομέας κατέγραψε ζημίες ύψους 103,3 εκ. το 2011, ενώ το προηγούμενο έτος είχε εμφανίσει κέρδη προ φόρου 87,7 εκ. Τα κέρδη EBITDA υποχώρησαν (-19,1%) και διαμορφώθηκαν σε 488,3 εκ.

Από το σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων του δείγματος οι 598 (δηλαδή το 56,1% vs 63,8% πέρυσι) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 376 εκ. (vs 451,1 εκ. πέρυσι). Το τελικό αποτέλεσμα ωστόσο καθορίσθηκε από τις συνολικές ζημίες ( 479,3 δισ.) των ζημιογόνων εταιρειών το 2011.
Οι 5 κορυφαίες βάσει κερδοφορίας εμπορικές εταιρείες για το 2011 ήταν οι εξής:
- JUMBO Α.Ε.(κέρδη 102,2 εκ. vs 110,3 εκ. πέρυσι)

 - COLGATE - PALMOLIVE ΕΜΠΟΡΙΚΗ(HELLAS) ΜΟΝΟΠΡ. Ε.Π.Ε. ( 23,2 εκ. vs 21,7 εκ. πέρυσι)

-L'OREAL HELLAS Α.Ε. (κέρδη 11,4 εκ. vs 18,1 εκ. πέρυσι)

 - ΠΡΟΚΤΕΡ & ΓΚΑΜΠΛ ΕΛΛΑΣ Ε.Π.Ε. (κέρδη 11,2 εκ. vs 13,0 εκ. πέρυσι)

- HOUSE MARKET Α.Ε. (κέρδη 8,8 εκ. vs 21,6 εκ. πέρυσι).

 Οι παραπάνω εταιρείες είχαν από κοινού συνολικά κέρδη προ φόρου ύψους 156,8 εκ. το 2011.

ΜΑς ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΎΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΟΔΗ ΕΚΔΟΧΗ,
ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΣΟΚ

3. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ (εκτός Τεχνικών Εταιρειών)

Στον τομέα των εταιρειών παροχής υπηρεσιών ο κύκλος εργασιών υποχώρησε κατά 4,2%, και διαμορφώθηκε σε 23,9 δισ. το 2011 (απώλειες εσόδων 1,05 δισ.), ενώ μηδαμινή ήταν η μεταβολή του κόστους πωλήσεων, με συνέπεια την πολύ εντονότερη μείωση του μικτού κέρδους (κατά 13,6%). Τα λειτουργικά αποτελέσματα σημείωσαν απότομη πτώση (-50,3%), εξέλιξη που είχε σαν αποτέλεσμα (και σε αυτόν τον τομέα) την ανατροπή της κερδοφορίας και την εμφάνιση ζημιών ύψους 399,8 εκατ. το 2011, έναντι κερδών προ φόρου ύψους 499,3 εκατ. το 2010. Τα κέρδη EBITDA υποχώρησαν κατά 26,2% και διαμορφώθηκαν σε 3,7 δισ. περίπου το 2011. (Πίνακας 4 Συνημμένου).

Το σύνολο ενεργητικού των εταιρειών του τομέα εμφανίζει μείωση (-3,1%), το μεγαλύτερο μέρος της οποίας προέρχεται από τη συρρίκνωση των διαθεσίμων. Τα ίδια κεφάλαια υποχώρησαν κατά 4,5%, ενώ σημαντική ήταν η μείωση των υποχρεώσεων, κυρίως των βραχυπρόθεσμων (κατά 3,1%).

Από το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, οι 732 (δηλαδή το 49,1% vs 51,5% πέρυσι) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 2,08 δισ. (vs 3,33 δισ. πέρυσι). Το τελικό αποτέλεσμα και σε αυτόν τον τομέα καθορίσθηκε από τις συνολικές ζημίες ( 2,48 δισ.) των ζημιογόνων εταιρειών το 2011.
Οι 5 κορυφαίες βάσει κερδοφορίας εταιρείες παροχής υπηρεσιών το 2011 ήταν οι εξής:

 - Ο.Π.Α.Π. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.Ε (κέρδη 702,06 εκ., vs 893,2 εκ. πέρυσι)

- COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. (κέρδη 388,8 εκ. vs 406,1 εκ. πέρυσι)

 - ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" (κέρδη 129,5 εκ. vs 158,5 εκ. πέρυσι)

- ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (ΔΕΠΑ) Α.Ε. (κέρδη 112,3 εκ. vs 93,7 εκ. πέρυσι )

 - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Α.Ε. (κέρδη 109,1 εκ. vs 52,7 εκ. πέρυσι).

Οι παραπάνω εταιρείες είχαν από κοινού συνολικά κέρδη προ φόρου ύψους 1,44 δισ. το 2011.

ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ, ΒΕΝΕΤΙΑ

4. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Η συνεχιζόμενη πτώση εργασιών στον κατασκευαστικό κλάδο, διατήρησε την αρνητική εικόνα στα αποτελέσματα των τεχνικών εταιρειών και το 2011. Συγκεκριμένα, οι συνολικές πωλήσεις υπέστησαν πτώση (-13,7%), διαμορφούμενες σε 1,57 δισ. το 2011 από 1,81 δισ. το 2010. Ωστόσο, η σημαντική μείωση του κόστους οδήγησε σε βελτίωση των μικτών κερδών (+14%), ενώ είχε και θετική επίδραση επί του λειτουργικού αποτελέσματος, το οποίο όμως παρέμεινε αρνητικό. Συνέπεια των μεταβολών αυτών ήταν να περιορισθούν οι ζημίες (κατά 12,1%) και να διαμορφωθούν σε 98,4 εκατ. το 2011 (έναντι αντίστοιχων ζημιών 111,9 εκατ. το 2010).

Από το σύνολο των τεχνικών εταιρειών του δείγματος, οι 136 (δηλαδή το 50,6% vs 56,5% πέρυσι) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 65,6 εκ. (vs 67,7 εκ. πέρυσι). Το τελικό αποτέλεσμα ωστόσο καθορίσθηκε από τις συνολικές ζημίες ( 164,0 εκ.) των ζημιογόνων εταιρειών το 2011.

Οι 5 κορυφαίες βάσει κερδοφορίας τεχνικές εταιρείες το 2011 ήταν οι εξής:

 - ΤΕΡΝΑ Α.Ε. (κέρδη 29,3 εκ. vs ζημιών 1,9 εκ. πέρυσι)

- ΣΧΣ Α.Τ.Ε.Ε. (κέρδη 5,8 εκ. vs 8,4 εκ. πέρυσι)

 - ΦΡΙΓΚΟ ΣΤΑΛ Α.Ε. (κέρδη 4,1 εκ. vs 4,2 εκ. πέρυσι)
- TΕCHNIPETROL ΕΛΛΑΣ Α.Ε. (κέρδη 3,8 εκ. vs 2,3 εκ. πέρυσι)

- ΙΝΤΡΑΚΟΜ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ A.E. ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ "INTRAKAT" (κέρδη 2,0 εκ. vs 3,98 εκ. πέρυσι).

Γεφυρα των στεναγμών, Παλατσο Ντουκάλε Βενετία.

 5. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Αρνητικά ήταν και τα αποτελέσματα στον τομέα του τουρισμού, όπως προκύπτει από τους διαθέσιμους ισολογισμούς 338 τουριστικών εταιρειών. Οι πωλήσεις μειώθηκαν ελαφρά (κατά 1,4%) σε 784,5 εκατ. το 2011, ωστόσο συρρικνώθηκε το αντίστοιχο κόστος πωλήσεων, με συνέπεια να προκύψει αισθητή βελτίωση (9,9%) των μικτών κερδών. Οι μεταβολές αυτές οδήγησαν σε εμφανή βελτίωση του λειτουργικού αποτελέσματος, το οποίο απέκτησε θετικό πρόσημο. Παρόλα αυτά, το τελικό αποτέλεσμα παρέμεινε ζημιογόνο, με τις ζημίες να αυξάνονται κατά 7,8% ανερχόμενες πλέον σε 10,2 εκατ. Αντίστοιχα, τα κέρδη EBITDA εμφάνισαν βελτίωση (+4,5%) το 2011 (Πίνακας 6 Συνημμένου).
Από το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, οι 140 (δηλαδή το 41,4% vs 36,4% πέρυσι) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 38,4 εκ. (vs 42,6 εκ. πέρυσι). Βέβαια, το τελικό αποτέλεσμα καθορίσθηκε από τις συνολικές ζημίες ( 48,6 εκ.) των ζημιογόνων εταιρειών το 2011.

Οι 5 κορυφαίες βάσει κερδοφορίας εταιρείες στον τομέα του Τουρισμού ήταν:

- AUTOHELLAS (HERTZ) ΑΤΕΕ. (κέρδη 10,2 εκ. vs 24,8 εκ. πέρυσι)
 - ΓΕΚΕ A.E. (κέρδη 6,8 εκ. vs ζημιών 0,15 εκ. πέρυσι)
 - ΕΡΕΙΘΙΑΝΗ Α.Ε. (κέρδη 4,5 εκ. vs ζημιών 0,17 εκ. πέρυσι)
 - ΣΑΝΓΟΥΙΝΓΚ ΧΟΤΕΛΣ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. (κέρδη 3,9 εκ. vs 0,26 εκ. πέρυσι)
 - GRIFFIN TRAVEL MARINE Α.Ε. (κέρδη 1,57 εκ. vs 1,40 εκ. Πέρυσι).

ΤΡΑΠΕΖΕΣ

• ΕΤΕ: Συνολικές ζημιές 12,3 δισ. ευρώ το 2011

• Τρ. Πειραιώς: Ζημιές 6,3 δισ. ευρώ μετά το PSI

• Attica Bank: Ζημίες 249,8 εκατ. ευρώ λόγω PSI - προβλέψεων

• Σχέδιο-«εφιάλτης» για τη Λαϊκή Τράπεζα

• Τ. Κύπρου: Στα 99 εκατ. τα καθαρά κέρδη στο Q1

• Geniki Bank: 66,3 εκατ. ευρώ οι ζημίες της το α' 3μηνο

• Πειραιώς: Στα 298 εκατ. ευρώ τα κέρδη

• Εθνική: 537 εκατ. ευρώ οι ζημιές της στο α΄ τρίμηνο

• Eurobank: Στα 236 εκατ. ευρώ οι ζημιές α΄ τριμήνου

• Alpha Bank: Ζημιές 107,8 εκατ. ευρώ στο α΄ τρίμηνο

Read more »

Απώλεια του ελέγχου υποδομών φυσικού αερίου της Χώρας

ΣΤΟ ΣΦΥΡΙ ΚΑΙ Ο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ! ΣΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ!

  

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ «ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ»
ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΑΠΟ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ
:

«Με την παρούσα επιστολή θα ήθελα να ενεργοποιήσω το ενδιαφέρον σας σχετικά με τη δρομολογηθείσα πώληση του Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ), δια της οποίας η Χώρα μας θα απωλέσει τον έλεγχο των σημερινών και μελλοντικών υποδομών φυσικού αερίου. Ήδη ολοκληρώθηκε από το «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου» (λες και οι αγωγοί αποτελούν Ιδιωτική Περιουσία του Δημοσίου) η πρώτη φάση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος υποψήφιων αγοραστών στις 30.03.2012 (δια υποβολής σχετικών φακέλων στη UBS Λονδίνου). Η προσπάθειά μου για την ενημέρωση σχετικά με την πώληση του ΔΕΣΦΑ έγκειται στη συνεργασία που είχα με την εταιρεία ως δικηγόρος.

Δυστυχώς, η πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης, αναφερόμενη απλώς στην πώληση της «θυγατρικής εταιρείας της ΔΕΠΑ», προσπαθεί να υποβαθμίσει το ρόλο του ΔΕΣΦΑ τόσο στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας όσο και στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Χώρας. Περιέργως, οι περισσότεροι πολιτικοί σιωπούν.

Ο ΔΕΣΦΑ έχει στην κυριότητά του, λειτουργεί, διαχειρίζεται και αναπτύσσει τους αγωγούς φυσικού αερίου στη Χώρα μας, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου. Ειδικότερα, ο ΔΕΣΦΑ έχει την κυριότητα τόσο του κεντρικού αγωγού φυσικού αερίου και όλων των κλάδων αυτού, όσο και των προγραμματισμένων και μελλοντικών επεκτάσεων του δικτύου αγωγών φυσικού αερίου. Ομοίως, έχει την κυριότητα των εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα και των προγραμματισμένων επεκτάσεων αυτών. Επίσης, ο ΔΕΣΦΑ είναι κύριος και όλων των λοιπών έργων υποστήριξης των αγωγών, όπως σημεία εισόδου μετρητικών σταθμών, εγκαταστάσεις συμπίεσης, αποσυμπίεσης κλπ. Οι ανωτέρω υποδομές (ήτοι το αποκαλούμενο «Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου») χαρακτηρίζονται εκ του νόμου ως «δημόσιας ωφέλειας», τα δε έργα που σχετίζονται με αυτές ως έργα «μείζονος εθνικής σημασίας» (βλ. άρθρα 6, 7 και 8 του ν. 3428/2005, όπως αντικαταστάθηκαν με τα άρθρα 67 και 68 του ν. 4001/2011).

Το Ελληνικό Δημόσιο κατέχει την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου του ΔΕΣΦΑ μέσω της μητρικής εταιρείας ΔΕΠΑ («Δημόσια Επιχείρηση Αερίου», με αντικείμενο την εμπορία του φυσικού αερίου). Συγκεκριμένα, η ΔΕΠΑ κατέχει το 100% του ΔΕΣΦΑ και το Ελληνικό Δημόσιο το 65% της ΔΕΠΑ.

Σύμφωνα με την υπ' αριθμ. 201/15.02.2012 απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων και το κεφάλαιο Β.ΙΙ. του «Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015, το Ελληνικό Δημόσιο πρόκειται να απωλέσει – και μάλιστα άμεσα - τον έλεγχο του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου δια της πωλήσεως του 31% των μετοχών του ΔΕΣΦΑ εκ του συνόλου του 65% που κατέχει σήμερα μέσω της μητρικής ΔΕΠΑ. Έτσι το Ελληνικό Δημόσιο θα κατέχει πλέον μόνο το 34% των μετοχών του Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, σε αντίθεση, μάλιστα, με ό,τι συμβαίνει, εξ όσων γνωρίζω, στα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου το κράτος έχει τον έλεγχο του αντίστοιχου Διαχειριστή.

Ως γνωστόν, οι υποδομές των κύριων πηγών ενέργειας αποτελούν μέρος του δημόσιου πλούτου, ενώ το δικαίωμα των πολιτών σε οικονομική, εύκολη και ασφαλή πρόσβαση στην ενέργεια άπτεται θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων. Για τον λόγο δε αυτόν, οι φορείς που εκμεταλλεύονται τις υποδομές αυτές (εάν δεν είναι το ίδιο το Δημόσιο) πρέπει να υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και όχι μόνο το μέγιστο δυνατό κέρδος. Εξάλλου, η οικονομική ευρωστία του ΔΕΣΦΑ, η αύξηση των κερδών του εν μέσω οικονομικής κρίσης και η αναμενόμενη σημαντική κερδοφορία του για τις επόμενες δεκαετίες, τον καθιστούν ένα σημαντικό πόλο οικονομικής ανάπτυξης για τους Έλληνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα καθαρά κέρδη του ΔΕΣΦΑ για το έτος 2011 σημείωσαν θεαματική άνοδο της τάξεως του 150 % σε σχέση με τα κέρδη του προηγούμενου έτους.

Με την παρούσα επιστολή θα ήθελα, όμως, να ενεργοποιήσω το ενδιαφέρον σας, όχι τόσο για τους ανωτέρω λόγους, για τους οποίους ο ΔΕΣΦΑ πρέπει να παραμείνει υπό τον έλεγχο του Ελληνικού κράτους, αλλά κυρίως για το ρόλο των υποδομών φυσικού αερίου στην εξωτερική πολιτική της Χώρας και στην προάσπιση ζωτικών εθνικών συμφερόντων.

Η Χώρα μας αποτελεί ενεργειακό κόμβο της ευρύτερης περιοχής και, στο άμεσο μέλλον, πρόκειται να ενισχύσει σημαντικά τη θέση της στην ευρασιατική ενεργειακή πολιτική. Αυτό το οφείλει κυρίως στην προγραμματισθείσα διέλευση αγωγών φυσικού αερίου από την επικράτειά της (όπως και στη γενικότερη προγραμματισθείσα ανάπτυξη του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου).

Ήδη, όπως γνωρίζετε, ένας από τους ελάχιστους πλέον λόγους που η Ελλάδα μπορεί ακόμη να αξιώνει από τους ξένους να τη λαμβάνουν – στοιχειωδώς - υπ' όψιν στις αποφάσεις τους είναι η ενέργεια και κυρίως οι – υφιστάμενοι και οι μελλοντικοί - αγωγοί φυσικού αερίου. Είναι γνωστό (και το βλέπουμε καθημερινά) το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων, των Αμερικανών, των Ρώσων και των Ισραηλινών τόσο για τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω της επικράτειάς μας, όσο και για τα πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου στη Χώρα μας.

Θα είναι πραγματικά τραγικό η Χώρα μας να μην μπορεί να αποφαίνεται κυριαρχικώς και με γνώμονα αποκλειστικά και μόνο το δημόσιο συμφέρον για τη λειτουργία και ανάπτυξη του εθνικού συστήματος των αγωγών φυσικού αερίου. Η βαρύτατη βλάβη της Χώρας μας καθίσταται ακόμη περισσότερο προφανής, εάν συνεκτιμήσουμε την πιθανή αξιοποίηση νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή και, επομένως, την ανάγκη σημαντικών επεκτάσεων του δικτύου των εθνικών αγωγών φυσικού αερίου. Λαμβάνοντας στοιχειωδώς υπ' όψιν τη σημασία των υποδομών φυσικού αερίου για τη Χώρα μας, προκαλούνται πράγματι εύλογα ερωτηματικά ως προς τη σκοπιμότητα της δρομολογηθείσας μερικής πώλησης του ΔΕΣΦΑ.

Εύλογα αναρωτιέται κανείς με τί ποσό θα μπορούσε να καλυφθεί η βαρύτατη βλάβη σε βάρος της εθνικής οικονομίας και του εν γένει εθνικού συμφέροντος από την απώλεια του κρατικού ελέγχου όλων των σημερινών και μελλοντικών υποδομών φυσικού αερίου;

Γιατί οι υπεύθυνοι για την πώληση των μετοχών του ΔΕΣΦΑ δεν μεριμνούν, ώστε το κράτος να διατηρήσει το 51 % τουλάχιστον των μετοχών του ΔΕΣΦΑ και να μην απωλέσει τον έλεγχο των υποδομών;

Αναλογίζονται οι υπεύθυνοι τί σημαίνει ο "ενεργειακός σχεδιασμός" της Ελλάδας να βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών και μάλιστα ξένων ; Αυτοί – και όχι κυριαρχικώς η Ελληνική Πολιτεία – θα αποφαίνονται εάν και πώς θα υλοποιούνται νέες διαδρομές αγωγών φυσικού αερίου!

Είναι προφανές ότι η πώληση βασικών για την εθνική ανάπτυξη υποδομών, σε συνδυασμό με την απώλεια άλλων ζωτικής σημασίας υποδομών (όπως η Ύδρευση) και την πώληση (αντί για την αξιοποίηση) λιμανιών, περιοχών εξαίρετου φυσικού κάλλους κλπ, θα αποκλείσει πλέον και την όποια πιθανότητα μελλοντικής οικονομικής ανόρθωσης και αυτονομίας (οικονομικής και πολιτικής) της Χώρας μας.

Δυστυχώς, η πώληση του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που ενισχύει την πεποίθηση ότι στόχος κάποιων δεν είναι η μελλοντική ευημερία των Ελλήνων με ίδιες δυνάμεις, αλλά η απόλυτη οικονομική εξάρτηση και εκμετάλλευση της Χώρας.

Υ.Γ. Το πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο του «Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου» (που συστάθηκε με το ν. 3986/2011) θα υλοποιήσει όλο το πρόγραμμα πώλησης της Δημόσιας Περιουσίας και δη των ζωτικής σημασίας υποδομών της Χώρας (όπως αγωγοί φυσικού αερίου, ύδρευση, λιμάνια, δάση, παραλίες κλπ). Το εν λόγω πενταμελές Δ.Σ. – και όχι μία εκλεγμένη Κυβέρνηση ή η Βουλή – θα αποφασίσει σε ποιόν και με ποιό τίμημα συμφέρει τη Χώρα να πωλήσει τους αγωγούς της, τα λιμάνια της κλπ ! Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το ν. 3986/2011, στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου παρίστανται υποχρεωτικώς ως «παρατηρητές» δύο μέλη διορισθέντα από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ στο Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων του Ταμείου (που γνωμοδοτεί υποχρεωτικώς για τα θέματα της πώλησης) τρία από τα επτά μέλη υποδεικνύονται από τους ανωτέρω ξένους «παρατηρητές» ! Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 3986/2011, όλο το ποσό που θα εισπραχθεί από την πώληση της Δημόσιας περιουσίας μας θα κατατεθεί υποχρεωτικά στους πιστωτές για την αποπληρωμή του χρέους, χωρίς έτσι να επιτρέπεται ούτε ένα ευρώ να πάει για την ανάπτυξη της Χώρας (και ανεξαρτήτως των λοιπών αναγκών του Ελληνικού λαού)! Και μάλιστα σε μία εποχή που είναι δεδομένο ότι η περιουσία της Ελλάδος, λόγω της κρίσης, θα πωληθεί σαφώς κάτω από την πραγματική της αξία. Την αυτονόητη αυτή πραγματικότητα "τόλμησε" και διατύπωσε δημοσίως μέχρι και ο πρώην οικονομικός σύμβουλος του Ταμείου, η διεθνής εταιρεία Houlihan Lokey. Αποτέλεσμα: το Ταμείο απέλυσε την εν λόγω εταιρεία.

Με εκτίμηση,

Αλέξανδρος Σ. Σαρηβαλάσης
e mail: asarivalassis@glss-law.gr Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Δικηγορικ γραφείου «Γκίκας – Λαζαράκος- Σαρηβαλάσης- Σταυρόπουλος & Συνεργάτες»
Αθήνα, 19 Απριλίου 2012

Δημοσιευθηκε στο τεύχος 134 των ΕΠΙΚΑΙΡΩΝ ΣΕΛ 61. και στον ιστότοπο www.iskra.gr

Read more »

Οι Ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα. Από τον Μητσοτάκη στον Παπαδήμο

ΟΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΣΤΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΟ

  

Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ*

Ο κύκλος των ιδιωτικοποιήσεων που φθάνει στο απόγειό του τώρα, με τις ρητές εντολές της Τρόικας για άνευ όρων και ορίων ξεπούλημα και του τελευταίου ίχνους δημόσιας περιουσίας, άνοιξε επί κυβέρνησης Κ. Μητσοτάκη (1990-1993). Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα από τις αγγλοσαξονικές χώρες όπου η νεοφιλελεύθερη αντεπανάσταση έκανε τα νηπιακά της βήματα, λίγο – πολύ όμως σε συγχρονισμό με τις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Τα τεράστια βήματα που πραγματοποιήθηκαν προς όφελος του ιδιωτικού κεφαλαίου και σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος εκείνα τα χρόνια καθιστούν την συγκεκριμένη χρονική περίοδο χωρίς υπερβολή καθοριστική για την μετέπειτα πορεία των ιδιωτικοποιήσεων.

Αξίζει αρχικά να δούμε τις κοινωνικές δυνάμεις που υπαγόρευσαν αυτή τη ρήξη με το παρελθόν των προηγούμενων μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων. Επί Μητσοτάκη έφθασε στο αποκορύφωμά της η οικονομική κρίση που σοβούσε το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980. Η βιομηχανική παραγωγή το 1990 σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο μειώνεται κατά 2,8%, το 1991 κατά 0,9%, το 1992 κατά 1,3% και το 1993 μειώνεται κατά 3,3%. Οι άνεργοι από 254.000 το 1990 αυξάνονται κατά 100.000 και το 1993 φθάνουν τους 351.000. Φαίνεται επομένως ότι η όξυνση της οικονομικής κρίσης έδωσε ώθηση στις ιδιωτικοποιήσεις, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα. Κι αυτό συνέβη για δύο κυρίως λόγους: Πρώτο, ως ένα τρόπο αύξησης της λιμνάζουσας κερδοφορίας με τα ιδιωτικά κεφάλαια να βρίσκουν ασφαλές καταφύγιο σε «παρθένους» μέχρι τότε τομείς οικονομικής δραστηριότητας που ως γνώρισμα έχουν τα υψηλά ποσοστά κέρδους. Κατά δεύτερο, οι κρίσεις ευνοούν τις ιδιωτικοποιήσεις γιατί η αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος μειώνει το κόστος εργασίας καθώς με ισχύ φυσικού νόμου κάθε μεταβίβαση κρατικής περιουσίας στον ιδιωτικό τομέα συνοδεύεται από ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων κι επίσης από μειώσεις προσωπικού ακόμη και απολύσεις.

Ο νόμος που καθόρισε το πλαίσιο και το περιεχόμενο των ιδιωτικοποιήσεων ήταν ο Ν.2000/91. Της ψήφισής του προηγήθηκαν δύο άλλοι νόμοι (1892/1990 και 1914/1990) οι οποίοι σύντομα κρίθηκαν ανεπαρκείς. Με βάση τον συγκεκριμένο νόμο περιγράφηκαν οι ακόλουθες μορφές ιδιωτικοποίησης: πώληση του συνόλου ή μέρους των μετοχών εταιρείας που ανήκει στο δημόσιο, εισαγωγή στο χρηματιστήριο και πώληση του συνόλου ή μέρους των μετοχών, πώληση στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού, μίσθωση στοιχείων, ανάθεση της διαχείρισης (του μάνατζμεντ στα ...ελληνικά), κ.α. Πρόβλεψε επίσης την άρον – άρον εκκαθάριση των προβληματικών επιχειρήσεων και όρισε ασφυκτικές προθεσμίες στο πλαίσιο των οποίων έπρεπε να δράσουν οι αρμόδιοι υπουργοί. Συνολικά ιδιωτικοποιήθηκαν 111 επιχειρήσεις στις οποίες απασχολούνταν 129.000 εργαζόμενοι από τους 208.000 που απασχολούσε τότε ο δημόσιος επιχειρηματικό τομέας[1], ενώ καταργήθηκε η επίσημη τιμή πώλησης στα καύσιμα, στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» της αγοράς, που μοναδικό αποτέλεσμα είχε την εκτόξευση της τιμής της.

Δύο, από τις σημαντικότερες έτσι κι αλλιώς, προσπάθειες ιδιωτικοποίησης της περιόδου 1990-1993 αποδεικνύονται πολύτιμες σήμερα για να αντιληφθούμε τις αντιφάσεις και τα όρια του εγχειρήματος. Το πρώτο σχετίζεται με την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των αστικών λεωφορείων της Αθήνας (ΕΑΣ). Η κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη επιχειρώντας να δώσει φιλολαϊκό προφίλ στην πολιτική της ιδιωτικοποίησης, παραχώρησε τα λεωφορεία σε μεμονωμένους ιδιώτες στο πρόσωπο των οποίων επιχειρήθηκε να ενσαρκωθεί ο λαϊκός καπιταλισμός, μέσω πολυμετοχικών εταιρειών. Πολύ γρήγορα ωστόσο η απότομη επιδείνωση των παρεχόμενων υπηρεσιών μετακίνησης και η αλληλεγγύη που δημιουργήθηκε προς τους απολυμένους οδηγούς της ΕΑΣ (όταν έγινε αντιληπτός κι ένας επιπλέον στόχος της ιδιωτικοποίησης που ήταν η συντριβή πρωτοπόρων εργατικών σωματείων) έστρεψε το κοινωνικό ρεύμα εναντίον της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα οι καθημερινές ιδεολογικές – πολιτικές αντιπαραθέσεις ακόμη και συμπλοκές για τα αστικά λεωφορεία να αποτελούν πυορροούσα πληγή για την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Το δεύτερο πολύ διδακτικό παράδειγμα σε ό,τι αφορά τα διακυβεύματα των ιδιωτικοποιήσεων σχετίζεται με την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρήκε απέναντί της όχι μόνο την κοινωνική πλειοψηφία που ήθελε ο τηλεπικοινωνιακός οργανισμός να παραμείνει δημόσιος αλλά και τμήματα της εγχώριας οικονομικής ελίτ. Η σύγκρουση μαζί τους ήταν τόσο σφοδρή που παρήγαγε και το νεολογισμό τότε περί διαπλεκομένων, με αφορμή σχετική δήλωση του πρωθυπουργού. Στο κέντρο της αντιπαράθεσης βρέθηκαν οι προμήθειες του ΟΤΕ από εγχώριες επιχειρήσεις που διατηρούσαν προνομιακή σχέση με τον οργανισμό και κατ' αυτό τον τρόπο λυμαίνονταν τους δημόσιους πόρους. Πλευρές τις οποίες η νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα αναδείκνυε στην προσπάθεια της να δυσφημίσει το δημόσιο τομέα εμφανίζοντας τον ως ταυτόσημο της διαφθοράς, παραγνωρίζοντας βέβαια πως ο άλλος πόλος της σχέσης διαφθοράς ήταν ιδιωτικός.

Το παράδειγμα του ΟΤΕ (που δεν γλύτωσε στη συνέχεια την ιδιωτικοποίηση από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ) υπογραμμίζει πως τα όρια μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού, υπό ένα πρίσμα, είναι πορώδη. Στην πραγματικότητα οι δημόσιες επιχειρήσεις επιτελούσαν ανέκαθεν ένα διττό ρόλο: προήγαγαν μεν το δημόσιο συμφέρον, παρέχοντας φθηνή και αποτελεσματική ενέργεια, μετακινήσεις και τηλεπικοινωνίες, ταυτόχρονα όμως οι ίδιες αυτές υπηρεσίες που αποτελούν ταυτόχρονα και πρώτη ύλη για τον ιδιωτικό τομέα συνέβαλαν στην κερδοφορία του. Ενίοτε οι ΔΕΚΟ, ειδικότερα, προσέφεραν την κρίσιμη εκείνη μάζα παραγγελιών, στο πλαίσιο σχέσεων διαφθοράς και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος, που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη εθνικών βιομηχανιών (βλέπε Ιντρακόμ). Κατά συνέπεια αν και η ιδιωτικοποίηση μιας δημόσιας επιχείρησης ισοδυναμεί αδιαμφισβήτητα με την υπονόμευση του δημόσιου συμφέροντος, η κρατική ιδιοκτησία της ποτέ δεν εξυπηρετούσε αποκλειστικά και μόνο το δημόσιο συμφέρον.

Η ακύρωση από τις μετέπειτα κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ (και συγκεκριμένα της βραχύβιας του Α. Παπανδρέου) των ιδιωτικοποιήσεων στα αστικά λεωφορεία και την Ολύμπικ Κέτερινγκ, όσο κι αν πρόσφερε μια πρόσκαιρη ανακούφιση καθώς ικανοποίησε ένα λαϊκό αίτημα, δεν σήμανε την αναίρεση της πολιτικής ιδιωτικοποιήσεων της ΝΔ. Το ΠΑΣΟΚ και ειδικότερα οι κυβερνήσεις Κ. Σημίτη έδωσαν μεγαλύτερο βάθος σε αυτή την πολιτική και προετοίμασαν τους όρους για τη σημερινή σχεδιαζόμενη εκποίηση. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία διαδραμάτισε ο νόμος 2414/1996 που μετέτρεψε σε Ανώνυμες Εταιρείες 31 ΔΕΚΟ. Τέθηκε σε κίνηση έτσι ένα ντόμινο που στη συνέχεια οδήγησε στην εισαγωγή τους στο χρηματιστήριο, επίσης στην κατάργηση της μονιμότητας των εργαζομένων τους με νόμο του υπουργού Οικονομικών, Γ. Αλογοσκούφη, το Νοέμβριο του 2005 και τέλος στην σημερινή τους συρρίκνωση (ΟΣΕ) ή πλήρη ιδιωτικοποίηση (ΟΤΕ), κατά διαταγή των έξι μέχρι σήμερα Μνημονίων.

Εκείνη την εποχή βέβαια τα στελέχη της κυβέρνησης Κ. Σημίτη υποστήριζαν ότι οι «μετοχοποιήσεις» ή μερική δηλαδή εισαγωγή μετοχικού τους κεφαλαίου στο χρηματιστήριο δεν σημαίνουν ιδιωτικοποίηση. Επί αυτού έχουν ιδιαίτερη σημασία οι επισημάνσεις της Συμβούλου Επικρατείας, Μαρίας Καραμανώφ[2]:

«...Πρέπει να διευκρινιστεί ένα ζήτημα, ως προς το οποίο υπάρχει σήμερα κάποια σύγχυση. Αφορά την λεγόμενη «μερική ιδιωτικοποίηση, την περίπτωση δηλαδή κατά την οποία το κράτος εξακολουθεί να μετέχει μιας μερικώς ιδιωτικοποιημένης δημοσίας επιχειρήσεως, διατηρώντας κάποιο ποσοστό του μετοχικού της κεφαλαίου. Ωρισμένοι αποδίδουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην συμμετοχή αυτή, με την αντίληψη ότι η κατοχή από το κράτος του 51% ή έστω του 34% του μετοχικού κεφαλαίου έχει κρίσιμη σημασία, διότι εγγυάται την υπέρ του δημοσίου συμφέροντος λειτουργία της επιχειρήσεως και διασφαλίζει τον δημόσιο χαρακτήρα της. Η άποψη αυτή είναι εσφαλμένη. Το ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο μιας εν μέρει ιδιωτικοποιημένης επιχειρήσεως έχει μεν κρίσιμη σημασία, πλην όμως αποκλειστικώς και μόνο εξ επόψεως συνεπειών του εμπορικού νόμου, ο οποίος και διέπει την λειτουργία της (έλεγχος της πορείας της επιχειρήσεως, δικαιώματα μειοψηφίας κ.λπ).

Σε καμμία όμως περίπτωση η ιδιότης ενός εκ των μετόχων ως δημοσίου φορέως δεν μπορεί να μετατρέψει την φύση της εταιρείας από ιδιωτική σε δημοσία, ή έστω δημοσίου ενδιαφέροντος. Και τούτο, διότι στον σημερινό νομικό κόσμο δεν είναι δυνατόν μια επιχείρηση να δουλεύει δυοίν κυρίοις, να λειτουργεί δηλαδή ταυτόχρονα με κριτήρια ιδιωτικού και δημοσίου συμφέροντος. Από τη στιγμή που μια δημόσια επιχείρηση ιδιωτικοποιείται, έστω και σε ελάχιστο ποσοστό του μετοχικού της κεφαλαίου, μεταπηδά αναγκαίως ως αδιάσπαστο σύνολο από τον χώρο του δημοσίου στον χώρο του ιδιωτικού δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα αν το αντικείμενο των εργασιών της επιχειρήσεως παραμένει ονομαστικά το ίδιο (λ.χ. παραγωγή και διανομή ενέργειας, ταχυδρομικές υπηρεσίες κοκ) η φύση της αλλάζει ριζικά και ο σκοπός της καθίσταται αποκλειστικά και μόνον κερδοσκοπικός. Σε αυτό το κέρδος και μόνον αποβλέπουν και δικαιούνται να αποβλέπουν οι μέτοχοι, είτε κατέχουν το 51% είτε το 34% είτε το 5% της επιχειρήσεως, η δε έννομη τάξη, τόσο η ελληνική όσο και η ευρωπαϊκή, τους έχει εξοπλίσει με ολόκληρο πλέγμα εγγυήσεων, οι οποίες διασφαλίζουν ότι κάθε εμπορική εταιρεία, όπως είναι η έστω και μερικώς ιδιωτικοποιημένη δημόσια επιχείρηση, θα λειτουργεί με σκοπό το μέγιστο δυνατό κέρδος».

Οι κυβερνήσεις του Κ. Σημίτη δεν χρεώνονται μόνο ότι έθεσαν σε τροχιά ιδιωτικοποίησης όλες τις ΔΕΚΟ, αλλά επίσης και την εισβολή του ιδιωτικού τομέα στα δημόσια έργα ή τις υπηρεσίες. Ποιος θυμάται για παράδειγμα σήμερα την προσπάθεια εξυγίανσης της Ολυμπιακής Αεροπορίας από την θυγατρική της Μπρίτις Αιργουέις, Σπίντγουινγκ, το 1999, έναντι αδρού τιμήματος, που κατέληξε σε φιάσκο; Παρότι μάλιστα η σύγκρουση συμφέροντος – με τη θυγατρική ενός ανταγωνιστή να αναλαμβάνει ρόλο συμβούλου – ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής. Επίσης, ποιος λογοδότησε για την αποτυχία του συγκεκριμένου προγράμματος εξυγίανσης που ήταν ένα από τα πολυάριθμα που «έτρεξαν» από το 1975 όταν αγόρασε την εταιρεία το ελληνικό δημόσιο από τον Αριστοτέλη Ωνάση μέχρι τον Μάρτιο του 2009, που πέρασε στα χέρια του Ανδρέα Βγενόπουλου;

Ακόμη περισσότερες αντιφάσεις έρχονται στην επιφάνεια αν δούμε ποια εταιρεία είναι αυτή που αγόρασε την Ολυμπιακή. Η MIG λίγο ακόμη και θα δημιουργήσει το «υπερμονοπώλιο». Έχοντας στο χαρτοφυλάκιο της την ιδιοκτησία τραπεζών, χρηματιστηριακών, εταιρειών πληροφορικής και ακίνητης περιουσίας, αλυσίδων έτοιμου φαγητού, ναυτιλιακής, νοσοκομείου, ξενοδοχειακής και άλλων, υπάρχει κάποιος που μπορεί να υποστηρίξει χωρίς να προκαλέσει γέλιο ότι οι ιδιωτικοποιήσεις συμβάλουν στην ανάπτυξη τον ανταγωνισμού; Η ίδια απορία γεννάται αν δούμε και την τύχη που είχαν η Ιονική Τράπεζα και η Εργασίας. Η εξαγορά τους από την Άλφα Μπανκ και την Γιούρομπανκ αντίστοιχα δεν ενόχλησε κανέναν υπέρμαχο των ελεύθερων αγορών που χαιρέτησαν την εξαφάνισή τους από τον τραπεζικό χάρτη εγκωμιάζοντας την δημιουργία λίγων και καλών τραπεζών. Τα ιδιωτικά μονοπώλια προφανώς ακόμη κι αν δεν υπάρχουν πρέπει να δημιουργηθούν, με την αρωγή του κράτους. Τα κρατικά μονοπώλια αντίθετα οφείλουν να εξαφανιστούν γιατί προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά.

Οι κυβερνήσεις του Κ. Σημίτη επίσης έδωσαν μια μεγάλη ώθηση στις ιδιωτικοποιήσεις μέσω της ανάθεσης των λεγόμενων μεγάλων και των ολυμπιακών έργων στους ιδιώτες, αναπροσαρμόζοντας ταυτόχρονα το πλαίσιο λειτουργίας των υπηρεσιών που ανέλαβαν την διαχείρισή τους. Η δημιουργία ιδιωτικών εταιρειών άλλωστε ήταν προϋπόθεση από την μεριά της ΕΕ για την παραχώρηση των χρηματοδοτήσεων μέσω των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης την δεκαετία του '90 και μετέπειτα. Ο ρόλος της ΕΕ στην επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων ήταν καθοριστικός πολύ πριν η Τρόικα απαιτήσει την μαζική ιδιωτικοποίηση όσων μετοχών των ΔΕΚΟ έχουν απομείνει στα χέρια του δημοσίου. Αναφέρει χαρακτηριστικά το Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ[3] σε ειδική μελέτη του για το δημόσιο ιδιοκτησιακό καθεστώς στα λιμάνια και στον κλάδο πετρελαίου:

«Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση διαδραματίζει από την πλευρά της πρωταρχικό ρόλο στην υλοποίηση των παραπάνω εξελίξεων (σσ. απελευθέρωση αγορών, προγράμματα ιδιωτικοποίησης). Η οικοδόμηση της ενιαίας αγοράς, η απελευθέρωση των αγορών (και ειδικότερα των δραστηριοτήτων δικτύου, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, οι τηλεπικοινωνίες, κ.λπ) καθώς και η επιβολή περιοριστικών μακροοικονομικών πολιτικών, διαμορφώνουν έναν περιοριστικό πλαίσιο για τις δημόσιες επιχειρήσεις. Η τήρηση των κανόνων ανταγωνισμού, η απαγόρευση των επιδοτήσεων και σε γενικές γραμμές η γενίκευση του ανταγωνισμού, θέτουν σήμερα σε αμφισβήτηση την ικανότητα των δημόσιων επιχειρήσεων να εκπληρώσουν την αποστολή που θεμελιώνει την ίδια τους την ύπαρξη, δηλαδή την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος, την παροχή της καθολικής υπηρεσίας, την υλοποίηση μακροπρόθεσμων επενδυτικών έργων καθώς και την διασφάλιση της κοινωνικής αλληλεγγύης και της γεωγραφικής συνοχής».

Αν δίπλα από την ΕΕ (η οποία από την Συνθήκη της Ρώμης ακόμη, το 1957, πολύ πριν δηλαδή την Συνθήκη του Μάαστριχτ προωθούσε τις ιδιωτικοποιήσεις και την απελευθέρωση της αγοράς) βάλουμε και το ΔΝΤ (που εργολαβικά προωθεί τις ιδιωτικοποιήσεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη) τότε αντιλαμβανόμαστε τις Συμπληγάδες στις οποίες θα συντριβούν οι ελληνικές ΔΕΚΟ. Ο στόχος που είχε τεθεί στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο, τον Ιούλιο του 2011, εν είδει όρου για να εγκριθεί η δόση του δανείου, ήταν το ελληνικό δημόσιο να συγκεντρώσει 50 δις. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις μέχρι το 2015. «Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας της Ελληνικής Δημοκρατίας είναι αυτή την περίοδο το μεγαλύτερο στον κόσμο», αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2012, όπου αποσιωπάται όμως το τεράστιο κοινωνικό κόστος που θα συνοδεύσει το ξεπούλημα της ελληνικής δημόσιας περιουσίας. Αυτό πολύ σύντομα αποκλειστικά στην ...Catastroika!

[1] Καζάκος Π. (2001), Ανάμεσα σε κράτος και αγορά, Οικονομία και οικονομική πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα, εκδ. Πατάκη, σελ. 468.

[2] Καραμανώφ Μ. (2010), Τα όρια των ιδιωτικοποιήσεων, βιώσιμο κράτος και δημόσια κτήση, (Εκδ. Π. Κυριακίδη), σελ. 138.

[3] ΙΝΕ ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ, (2007) Η ελληνική οικονομία και η απασχόληση, Ετήσια έκθεση 2007. Σελ. 236-237.

*Δημοσιεύθηκε στο aristeroblog.gr

Αναδημοσίευση από το περιοδικο UNFOLLOW ΤΕΥΧΟΣ 3 ΦΛΕΒΆΡΗΣ 2012.

Read more »