Οι καταπατητές των Αθηνών 4/4

Ελ­λη­νες α­γο­ρα­στές

Στην Ελ­λά­δα που έ­βγαι­νε κα­θη­μαγ­με­νη α­πο τον πό­λε­μο και α­πό την αιώ­νων υ­πο­τα­γή στους Τούρ­κους α­φε­ντά­δες τα χρη­μα­τι­κά μέ­σα ή­ταν ε­ξαι­ρε­τι­κά πε­ριο­ρι­σμέ­να.- Ε­κτός α­πο τους κα­πε­τα­ναί­ους της Υ­δρας και κά­ποιους ε­μπό­ρους α­πο διά­φο­ρα μέ­ρη της Ελ­λά­δας/οι Ελ­λη­νες
που μπο­ρού­σαν να δια­θέ­σουν ση­μα­ντι­κά χρη­μα­τι­κά πο­σά ε­κεί­νη την ε­πο­χή προ­έρ­χο­νταν α­πό χώ­ρους ε­κτός Ελ­λά­δας.- Κυ­ρί­ως έ­μπο­ροι α­πο την Κων/πο­λη και άλ­λα λι­μά­νια του Ε­ξω­τε­ρι­κού και κυ­ριώ­τα­τα Ελ­λη­νες έ­μπο­ροι,κτη­μα­τί­ες και η­γε­μο­νες α­πο την Μολ­δο­βλα­χί­α, Κων­στα­ντι­νου­πο­λί­τες την κα­τα­γω­γή ως ε­πί το πλει­στον.-

Ε­τσι στην Α­θή­να του 1830 ό­που έ­γι­ναν και οι πρω­τες και με­γα­λύ­τε­ρες ε­πεν­δύ­σεις σε κτη­μα­τι­κές πε­ριου­σί­ες στο Νέ­ο Ελ­λη­νι­κό Κρά­τος α­να­πό­φευ­κτα οι κυ­ριοι α­γο­ρα­στές ή­ταν α­πο τις πιό πά­νω προ­ε­λεύ­σεις.-

Η οι­κο­γέ­νεια των Φε­νερ­λή­δων α­πο την Πό­λη με α­γο­ρές κυ­ρί­ως πε­ρι­βο­λιών , ε­λαιο­δέν­δρων και σπι­τιών στην Α­θή­να για πο­σό πε­ρί­που 80.000 γροσ­σί­ων.- Οι πρί­γκη­πες Κα­τα­κου­ζη­νός, Κα­ρα­τζάς και Βο­τζα­ρης α­πο την Μολ­δο­βλα­χί­α με α­γο­ρες πολ­λών χι­λιά­δων γροσ­σί­ων ο κα­θέ­νας και με α­γο­ρές σπι­τιών ,οι­κο­πε­δων και με­γά­λων κτη­μά­των, οι Υ­δραί­οι Μια­ού­λης Ιω­άν­νης/υ­ιός του Αν­δρέ­α Μια­ού­λη και Δη­μη­τριος Θε­ο­δω­ρά­κης συγ­γε­νής του Λά­ζα­ρου Κου­ντου­ριώ­τη, οι Σού­τζοι, οι Σκυ­λι­τζη­δες α­πο την Χί­ο, ο Α. Λου­ριώ­της που πλού­τι­σε α­πο τα δά­νεια της α­νε­ξαρ­τη­σί­ας, ο Α. Κο­ντό­σταυ­λος α­πο την Χί­ο, οι Ρα­γκα­βή­δες α­πο την Πό­λη.-

Αυ­τοί έ­κα­ναν τις πιό με­γά­λες α­γο­ρές και διέ­θε­σαν το μέ­γα μέ­ρος
των χρη­μά­των που πλη­ρώ­θη­καν τό­τε στους Τούρ­κους α­γά­δες.-

Ως εί­ναι φυ­σι­κό ό­ταν η Α­θή­να θα κα­τα­στεί η πρω­τεύ­ου­σα του Νέ­ου Ελ­λη­νι­κου Κρά­τους αυ­τοί α­πο την μί­α θα πλου­τί­σουν με την κερ­δο­σκο­πί­α ε­πά­νω στην Γη και α­κό­μη και μέ­χρι και ση­με­ρα οι διά­δο­χοι τους α­πο­λαμ­βά­νουν πολ­λών ει­δών ο­φε­λή­μα­τα α­πο την τό­τε
προ­νο­η­τι­κο­τη­τα των προ­γό­νων τους.- Με το κύ­ρος που τους έ­δι­δε η κα­το­χή της Γής και των κτη­μά­των μπό­ρε­σαν α­κό­μη πιό εύ­κο­λα να κα­τα­λά­βουν καί­ριες θέ­σεις του το­τε συ­γκρο­τού­με­νου μη­χα­νι­σμου του Ελ­λη­νι­κού Κρά­τους.- Τους βρί­σκου­με στην με­τέ­πει­τα Ι­στο­ρί­α της
Α­θή­νας και της Ελ­λά­δας σε θέ­σεις κλει­διά της Διοί­κη­σης, του Στρα­τού,της Δι­καιο­σύ­νης.-

Σε ο­λη αυ­τή την ι­στο­ρί­α οι Α­θη­ναί­οι ει­ναι οι με­γά­λοι χα­μέ­νοι.-
Δεν μπο­ρού­σαν να πα­ρα­κο­λου­θή­σουν ού­τε να συ­να­γω­νι­στούν τους
άλ­λους Ελ­λη­νες στις α­γο­ρες κτη­μά­των .-Ο πε­ρι­βό­η­τος Ζα­χα­ρί­τζας
μό­νο μί­α α­γο­ρά 10.000 γροσ­σί­ων έ­χει κά­νει .- Α­πό τους Α­θη­ναί­ους
μπο­ρε­σαν και δρα­στη­ριο­ποι­ή­θη­καν σε αυ­τήν συ­γκυ­ρί­α μό­νο ο Χρ.
Του­φε­ξής και αυ­τός μό­νο σε μι­κρές α­γο­ρες κυ­ρί­ως ερ­γα­στη­ρί­ων στην
Πό­λη της Α­θή­νας ,ο Κυ­ριά­κος Πιτ­τά­κης σε μι­κρές α­γο­ρές οι­κο­πέ­δων
και ο­ρι­σμέ­νοι άλ­λοι σε πε­ρι­θω­ρια­κές ό­μως και μι­κρής α­ξί­ας α­γο­ρές
.-Φυ­σι­κά οι α­πλοι άν­θρω­ποι της Α­θή­νας πα­ρί­στα­ντο ως θε­α­τές σε ό­λη αυ­τή την ι­στο­ρί­α

Μο­νο σαν με­σί­τες μπο­ρε­σαν να δια­κρι­θούν ο­ρι­σμέ­νοι Α­θη­ναί­οι ε­κεί­νοι την επ­πο­χή και κυ­ριώ­τε­ρος α­πο αυ­τούς ο γνω­στός Ιω­άν­νης Βλά­χος.-Η ε­να­πο­μεί­νου­σα ω­φέ­λεια των Α­θη­ναί­ων α­πο αυ­τή την ι­στο­ρί­α εί­ναι τα λι­γο­στά γρόσ­σια για τις μαρ­τυ­ρί­ες πρός ό­φε­λος των με­γα­λο­σχη­μό­νων α­γο­ρα­στών.-

Ως α­γο­ρα­στη στην Α­θή­να συ­να­ντού­με και κά­ποιον Μα­κρο­γιάν­νη υ­ιο του Κων­στα­ντη.-Α­πό ο­ρι­σμέ­νες συ­μπτώ­σεις α­ξί­ζει να ε­ρευ­νη­θεί η εκ­δο­χή αν πρό­κει­ται πε­ρί του γνω­στου Στρα­τη­γού Μα­κρυ­γιάν­νη και αν ό­ντως τον πα­τέ­ρα του τον έ­λε­γαν Κων­στα­ντή κα ό­χι Δη­μή­τριο
ό­πως ι­σχυ­ρί­ζε­ται ο Βλα­χο­γιάν­νης.-

Λέ­γει συ­γκε­κρι­με­να ο Βλα­χο­γιάν­νης /-Το ο­νο­μα του πα­τέ­ρα του
Μα­κρυ­γιάν­νη δεν μας μαρ­τυ­ρει­ται εγ­γρά­φως.-Ε­πει­δή ό­μως ο α­δελ­φός
του υ­πέ­γρα­φε ως /του Δη­μή­τρη/ ή­τοι υ­ιός του Δη­μή­τρη συ­νά­γε­ται το
συ­μπε­ρα­σμα ό­ι ο πα­τέ­ρας του Μα­κρυ­γιάν­νη ε­λέ­γε­το Δη­μή­τρης.- Α­πο
την με α­ριθ­μό 224 α­πο­στο­λή πω­λη­τη­ρί­ου της Ε­πι­τρο­πής των Α­θη­νών
πρός τον Δ. Περ­ρού­κα πρός ε­πι­κύ­ρω­ση α­να­φέ­ρε­ται ως α­γο­ρα­στης ο
Μα­κρο­γιάν­νης ο υ­ιός του Κων­στα­ντή δυο ο­σπι­τιών στην πό­λη της
Α­θή­να για 2.100 γρόσ­σια.- Βέ­βαια θα μπο­ρού­σε να εί­ναι κά­ποιος
άλ­λος Μα­κρυ­γιάν­νης ε­κεί­νης της ε­πο­χής α­φού το ό­νο­μα το έ­φε­ραν
και άλ­λοι Α­θη­ναί­οι και μή.-Ο­δη­γου­μαι στην ε­ξέ­τα­ση της εκ­δο­χής
πε­ρί του ό­τι πρό­κει­ται πε­ρί του γνω­στου Μα­κρυ­γιάν­νη για τους πιό
κά­τω λό­γους.

- α/ Ο ει­ρη­μέ­νος Μα­κρο­γιάν­νης α­γο­ρά­ζει δια ε­πι­τρό­που που ση­μαί­νει ό­τι λει­πει στο τέ­λος του 1830 α­πό την Α­θή­να.- Αυ­το συμ­βαί­νει και με τον γνω­στο Μα­κρυ­γιάν­νη ο ο­ποιος ε­κεί­νο τον
και­ρό ευ­ρί­σκε­ται στο Αρ­γος.

- β/Ο­ταν το πω­λη­τη­ριο του Μα­κρυ­γιάν­νη ε­πε­κυ­ρώ­θη α­πο τον Περ­ρού­κα το πα­ρέ­λα­βε στην Α­θή­να για λο­γα­ρια­σμό του ο η­γού­με­νος της Μο­νής Πε­τρα­κη Διο­νύ­σιος τον Μά­ιο του 1831.-
Και τό­τε ο Μα­κρυ­γιάν­νης ευ­ρί­σκε­το ε­κτός Α­θη­νών .-Ο δε Διο­νύ­σιος
γνω­ρί­ζου­με α­πο τον Κώ­δι­κα του Πα­να­γή Πού­λου ό­τι έ­χει στε­νές
σχέ­σεις και με την οι­κο­γέ­νεια της γυ­ναί­κας του Μα­κρυ­γιάν­νη ,
θυ­γα­τέ­ρας του Χα­τζη Γε­ωρ­γα­ντά Σκου­ζε και με την οι­κο­γέ­νεια της
συ­ζύ­γου του Αν­δρε­α Κο­πι­δη, θυ­γα­τέ­ρας του Μή­τρου Σουρ­με­λη.-

Η πλή­ρης α­πό­δει­ξις βε­βαιως θα ή­το η το­πο­θέ­τη­ση των δύ­ο α­κι­νή­των αυ­τών στην Α­θή­να/ ευ­ρί­σκο­νται στην ε­νο­ρί­α του Σω­τή­ρος σύμ­φω­να με τους μάρ­τυ­ρες, ή­τοι στην ση­με­ρι­νη Πλά­κα/,ή αν ο Μα­κρυ­γιάν­νης ή οι κλη­ρο­νό­μοι του ει­χαν σχέ­ση με τα πιό πά­νω α­κί­νη­τα.- Η
προ­σω­πι­κή μου ά­πο­ψη εί­ναι ό­τι πολ­λές ει­ναι οι πι­θα­νό­τη­τες να πρό­κει­ται πε­ρί του γνω­στου Μα­κρυ­γιάν­νη ο ο­ποιος αυ­τή την ε­πο­χή δεν α­πο­κα­λεί­ται πλέ­ον Στρα­τη­γός και ο­τι το ό­νο­μα του πα­τέ­ρα του ή­ταν πράγ­μα­τι Κων/νος και ό­χι Δη­μή­τριος.-


Ξέ­νοι α­γο­ρα­στές


Οι ξέ­νοι α­γο­ρα­στές στα Τουρ­κι­κά κτή­μα­τα της Ατ­τι­κής δεν ή­ταν
πολ­λοί ή­ταν ό­μως ό­λοι ση­μα­ντι­κά πρό­σω­πα.-

Ο Αγ­γλος Γε­ώρ­γιος Φίν­λευ και η Δου­κισ­σα της Πλα­κε­ντιας ή­ταν οι
ση­μα­ντι­κώ­τε­ροι α­πο πλευ­ράς α­γο­ρών.- Ο Φίν­λευ έ­κα­νε α­γο­ρές πο­σού
πε­ρί­που 200.000 γροσ­σί­ων . ή­τοι ή­το α­πο τους δια­θέ­σα­ντας τα
με­γα­λύ­τε­ρα πο­σα ε­κεί­νη την ε­πο­χή αν ό­χι το με­γα­λύ­τε­ρο.- Ο Γε­ωρ­γιος Φίν­λευ ο γνω­στός Αγ­γλος δη­μο­σιο­γρά­φος και ι­στο­ρι­κός ή­ταν α­πο τους Αγ­γλους Φιλ­λέ­λη­νες που α­γά­πη­σε την Ελ­λά­δα και συμ­με­τεί­χε ε­νερ­γά στην Ελ­λ. Ε­πα­νά­στα­ση.-

Το Φθι­νό­πω­ρο του 1830 ευ­ρί­σκε­το στην Αι­γι­να α­πο ό­που ει­χε
αλ­λη­λο­γρα­φί­α με τον Α.Γέ­ρο­ντα .-Αρ­χι­κά α­πευ­θύν­θη­κε πρός τον
Αυ­στρια­κό πρό­ξε­νο σ­την Α­θή­να Γρό­πιο για να ζη­τή­σει γράμ­μα
συ­στα­τι­κό πρός τον Χα­τζη Ι­σμα­ήλ Μπε­ή.-Αν­θρω­πος με ι­σχυ­ρες φι­λί­ες
και προ­σβά­σεις ε­κεί­νη την ε­πο­χή ει­χε α­πο­φα­σί­σει να α­γο­ρά­σει
πολ­λά κτή­μα­τα στην Α­θή­να.-Α­πό αλ­λη­λο­γρα­φί­α του α­πό Σε­πτέμ­βριο
του 1830 έ­ως και Μάρ­τιο του 1831 πλη­ρο­φο­ρού­με­θα ό­τι
χρη­σι­μο­ποί­η­σε σανν κύ­ριους πλη­ρε­ξου­σί­ους για την α­γο­ρα κτη­μά­των
στην Α­θη­να τους Α­νάρ­γυ­ρο Πε­τρά­κη, Γέ­ωρ­γιο Ψύλ­λα .- Η συ­χνο­τη­τα
των ε­πι­στο­λών του το διά­στη­μα Νο­εμ­βρί­ου 1830 και Μαρ­τί­ου /28
ε­πι­στο­λές γύ­ρω α­πο τα θέ­μα­τα για τις α­γο­ρές που έ­κα­νε στην
Α­θή­να/ ( για τους τρα­πε­ζί­τες που χρη­σι­μο­ποί­η­σε, τα πο­σά που πλη­ρω­σε και σε ποιούς στην Α­θή­να, τα κτή­μα­τα που α­γο­ρα­σε) εί­ναι ε­ντυ­πω­σια­κή.- Ο Γε­ώρ­γιος Φίν­λευ σαν α­γο­ρα­στής με­γά­λων κτη­μά­των ε­θί­γε­το ά­με­σα α­πο την μη α­να­γνώ­ρι­ση της νο­μι­μό­τη­τας αυ­τών των
τί­τλων
.-Ε­τσι και η­ α­πό Μαρ­τί­ου 1831 δια­μαρ­τυ­ρί­α του ο­μού με
Ζω­γρά­φο, Σού­τζο και Κα­τα­κου­ζη­νό πρός τον ί­διο τον Κα­πο­δί­στρια.-
Στη συ­νέ­χεια της Ι­στο­ρί­ας των Τουρκι­κών ι­διο­κτη­σιών των Α­θη­νών
και με­τά α­πό το 1831 ο Γ. Φίν­λευ υ­πήρ­ξε α­πο τους κυ­ριους μο­χλούς
της α­ντι­δρά­σε­ως για την α­να­γνώ­ρι­ση της νο­μι­μό­τη­τας των
α­γο­ρα­πω­λη­σιών των τζι­φλι­κί­ων.-Με συ­νε­χείς πιέ­σεις και ε­πι­στο­λές
πρός τον Ε. Lyons πρε­σβευ­τή της Αγ­γλί­ας στην Ελ­λλά­δα, με
ε­πι­στο­λές πρός τον ί­διο τον Υ­πουρ­γό Ε­ξω­τε­ρι­κών της Αγ­γλί­ας τό­τε
Λόρ­δο Πάλ­μερ­στον και με δη­μο­σιευ­μα­τα στον τυ­πο της Α­θή­να , με το
πα­ρώ­νυ­μο / Προ­μη­θεύς / κι­νού­σε Θε­ούς και Δαί­μο­νες για να
κα­το­χυ­ρώ­σει τα προ­σω­πι­κά του συμ­φέ­ρο­ντα σε βά­ρος του ελ­λη­νι­κού
Δη­μο­σί­ου.-Α­πό αυ­τή την πλευ­ρά η πο­λι­τεί­α του δεν προ­σε­φε­ρε
ι­διαί­τε­ρες ω­φέ­λειες στην Ελ­λά­δα.- Ει­ναι πα­ροι­μιώ­δης η α­ντί­δρα­ση
του για τον νό­μο του 1836 που ε­πέ­βαλ­λε φό­ρο 25% στους καρ­πούς
α­πο τα βε­λα­νι­δό­δεν­δρα για τα κτη­μα­τα της Ατ­τι­κής., φο­ρο­λο­γώ­ντας τα
δη­λα­δή σαν Ε­θνι­κή Δη­μό­σια πε­ριου­σί­α ε­νώ ή­δη του εί­χε
α­να­γνω­ρι­στεί η νο­μι­μό­της του τί­τλου του τζι­φλι­κί­ου του Λιόσ­ια ,
και ο α­γώ­νας που εί­χε κά­νει τό­τε για την κα­ταρ­γη­ση του.-Α­κό­μη
συ­νε­χείς ή­ταν οι διε­νέ­ξεις του με τους Με­νι­διά­τες χω­ρι­κούς που
δεν του πα­ρε­βιά­ζαν τα δι­καιώ­μα­τα του στο κτή­μα του αυ­τό.-/που το
εί­χε α­γο­ρά­σει για 64.000 γρόσ­σια α­πο τους υ­ιούς του Κια­μήλ -Μπέ­η
/.- Ι­στο­ρι­κά κρι­νό­με­νος ο Φίν­λευ α­πο αυ­τήν την συ­μπε­ρι­φο­ρά δεν
μπο­ρεί να α­πο­φύ­γει την μομ­φή ό­τι σε αυ­τό το ζή­τη­μα υ­πήρ­ξε
φι­λο­χρή­μα­τος και ο­τι το­πο­θέ­τη­σε το προ­σω­πι­κό συμ­φέ­ρον πά­νω α­πό
κά­θε φιλ­λε­λη­νι­σμό και α­γά­πη πρός τον τό­πο.- Η Δού­κισ­σα της
Πλα­κε­ντί­ας έ­κα­νε και αυ­τή με­γά­λες α­γο­ρές στην Ατ­τι­κή ό­χι ό­μως σε
τζι­φλί­κια αλ­λά σε πε­ρι­βο­λια και κτη­μα­τα και ε­λαιό­δεν­δρα σε
διά­φο­ρες το­πο­θε­σί­ες των Α­θη­νών .- Συ­νο­λι­κά ε­ξό­δευ­σε πε­ρί τα
150.000 γρόσ­σια.- Αλ­λοι ξέ­νοι α­γο­ρα­στές υ­πήρ­ξαν βε­βαιως ο
Αυ­στρια­κός πρό­ξε­νος Γρό­πιους και ο Αγ­γλος Ναύ­αρ­χος Μάλ­κολ­μ .-

Ο­λο αυ­τό το Λό­μπυ των α­γο­ρα­στών α­σφα­λώς και έ­παι­ξε τον ρό­λο του
στην ε­πι­λο­γή της Α­θή­νας σαν πρω­τεύ­ου­σας του Νέ­ου Ελ­λη­νι­κού
Κρά­τους .- Η Α­θή­να βέ­βαια εί­χε τον πρώ­το λό­γο πρός τού­το και γι
αυ­τό α­κρι­βώς άλ­λω­στε α­γό­ρα­σαν ε­κεί πλήν ό­μως στην ε­πι­λο­γή με­τα­ξύ
Κο­ρίν­θου και Α­θη­νών του 1834 εί­χαν και αυ­τοι τον λό­γο τους.- Τα
κέρ­δη α­πο αυ­τες τις α­γο­ρές υ­πήρ­ξαν ά­με­σα και ση­μα­ντι­κά._ Μας το
μαρ­τυ­ρεί και ο Γ. Ψύλ­λας στα α­πο­μνη­μο­νευ­μα­τα του και άλ­λες
πη­γες.- Στα 1834 η α­ξί­α των κτη­μά­των εί­χε τε­τρα­πλα­σια­σθει.-

Οι τι­μες των α­γο­ρών υ­πήρ­ξαν χα­μη­λές.-Βέ­βαια η πλη­θω­ρα των
α­γο­ρα­στών έ­κα­νε τους Τούρ­κους να α­νε­βά­σουν κά­πως τις τι­μές πλήν
ό­μως το πε­ριο­ρι­σμέ­νο του χρό­νου μέ­σα στον ο­ποιο έ­πρε­πε να
γί­νουν, ας μην ξε­χνού­με ό­τι ό­λες οι με­τα­βι­βά­σεις έ­γι­ναν σε
διά­στη­μα πέ­ντε πε­ρί­που μη­νών , συ­νέ­τει­νε στο να πα­ρα­μεί­νουν
ε­ξαι­ρε­τι­κά χα­μη­λές.-Ο Μα­κρυ­γιάν­νης μας πα­ρα­δί­δει στα
α­πο­μνη­μο­νεύ­μα­τα του ό­τι η γή πω­λή­θη­κε έ­να γρόσ­σι το στρέμ­μα,
τι­μή ω­ποσ­δή­πο­τε χα­μη­λή για ε­κεί­νη την ε­πο­χή.-

Μαρ­τυ­ρί­ες

Λό­γω της μη εμ­φά­νι­σης του κτη­μα­το­λο­γί­ου της Ατ­τι­κής και λό­γω της
μη υ­πάρ­ξε­ως τί­τλων εκ μέ­ρους των Τούρ­κων / πραγ­μα­τι­κής ή
ε­φευ­ρε­μέ­νης / ευ­ρέ­ως χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν οι μαρ­τυ­ρί­ες ε­κεί­νη την
ε­πο­χή για την υ­πό­δει­ξη και α­νεύ­ρε­ση των συ­νό­ρων των
κτη­μά­των, ό­πως και για την έ­ρευ­να μή­πως α­νή­κουν στο Δη­μό­σιο και
ό­χι στους Τούρ­κους ι­διώ­τες.-

Οι μαρ­τυ­ρι­κές κα­τα­θέ­σεις που ε­δί­δο­ντο ε­νώ­πιον της Ελ­λη­νι­κής
ε­πι­τρο­πής ή­σαν κα­τα­θέ­σεις μη α­ξιό­πι­στες.-Μιά α­πλή α­νά­γνω­ση του
Κώ­δι­κα Μαρ­τυ­ριών ό­που ε­ση­μειώ­νο­ντο οι κα­τα­θέ­σεις των μαρ­τύ­ρων
και που σώ­ζε­ται στα ΓΑΚ για το διά­στη­μα α­πο τον Φε­βρουά­ριο του
1831 και με­τά α­πο­δει­κνύ­ει ό­τι οι μάρ­τυ­ρες ή­ταν σχε­δόν οι ί­διοι
και μό­νι­μοι.- Φαί­νε­ται ό­τι σί­γου­ρα ε­κεί­νη την ε­πο­χή υ­πήρ­ξε και
ε­πάγ­γελ­μα μάρ­τυς στην Α­θή­να.-Μό­νι­μοι μάρ­τυ­ρες ή­ταν οι/ Ιω­αν­νης
Κα­ρα­γιάν­νης, Στά­μος Τζά­κω­νας, Πα­να­γής Μι­σα­ρα­λιώ­της.- Και οι
τρείς αυ­τοί Α­θη­ναί­οι έ­χο­ντας υ­πάρ­ξει δε­κα­τι­στές στην ύ­παι­θρο της
Ατ­τι­κής υ­πε­τί­θε­το ό­τι ε­γνώ­ρι­ζαν και προ­φα­νώς ε­γνώ­ρι­ζαν αρ­κε­τά
α­πο τα πω­λού­με­να κτή­μα­τα.- Με την πί­ε­ση ό­μως των πω­λη­τών για νω
πω­λή­σουν και τις δη­μό­σιες γαί­ες και με την α­γω­νί­α των α­γο­ρα­στών
να α­γο­ρά­σουν ό­σα πε­ρισ­σό­τε­ρο μπο­ρού­σαν , οι κα­τα­χρή­σεις που
έ­λα­βαν χώ­ρα τό­τε πρέ­πει να ή­ταν μνη­μεια­κές.- Το ό­τι ε­πλη­ρώ­νο­ντο
κα­νο­νι­κά οι μαρ­τυ­ρί­ες μας το πα­ρα­δί­δει α­κρι­βώς ο Α. Λου­ριώ­της
έ­χο­ντας σε λο­γα­ρια­σμό του κα­τα­γραμ­μέ­να και τα πο­σά που ε­πλή­ρω­σε
για μαρ­τυ­ρι­κά των κτη­μά­των της Στα­μά­τας και των Τρα­χώ­νων .- Το
ό­τι δε δεν ε­πλη­ρώ­νο­ντο α­πλώς για τον κό­πο τους αλ­λά σκο­πί­μως για
να πούν τα συμ­φέ­ρο­ντα την πε­ρί­στα­ση πράγ­μα­τα εί­ναι ση­μα­ντι­κή η
ε­πι­στο­λή που δη­μο­σιεύ­ει η ε­φη­με­ρι­δα Α­θη­νά σε συ­νέ­χειες στα φύλ­λα
της 135 και 138 της 2 και 12/8/1833.-Σε αυ­τήν την ε­πι­στο­λή
γι­νε­ται λό­γος για εξ ε­παγ­γέλ­μα­τος μάρ­τυ­ρες ό­πως και για πι­θα­νή,
ι­διο­τέ­λεια και της ι­δί­ας της ε­πι­τρο­πής των Α­θη­νών /πράγ­μα­τι και
τα μέ­λη της η­γό­ρα­σαν ουκ ο­λί­γα κτή­μα­τα στην Ατ­τι­κή / ό­πως και
για την δύ­σκο­λη θέ­ση στην ο­ποί­α πράγ­μα­τι ευ­ρί­σκε­το η Κυ­βέρ­νη­ση
το 1833 , ή­τοι να έ­χει πω­λη­θεί η Δη­μό­σια πε­ριου­σί­α και να έ­χουν
α­πο­χω­ρή­σει οι Τούρ­κοι πω­λη­τες ώ­στε να μην εί­ναι δυ­να­τή η
α­να­ζη­τη­ση των χρη­μά­των που κα­τα­βλή­θη­καν .- / Στην ί­δια ε­πι­στο­λή
κα­τη­γο­ρεί­ται ευ­θέ­ως ο Κα­πο­δί­στρια για­τί δεν έ­δει­ξε το πα­ρα­μι­κρό
εν­δια­φέ­ρον στις προ­τά­σεις του Ι­σμα­ήλ Μπέ­η για α­γο­ρά των κτη­μά­των
α­πό την Ελ­λη­νι­κή Κυ­βερ­νη­ση.-/ Πράγ­μα βέ­βαια που δεν
α­ντα­πο­κρί­νε­ται στην α­λή­θεια α­φου α­πό την αλ­λη­λο­γρα­φί­α Ευ­νάρ­δου
-Κα­πο­δί­στρια μπο­ρού­με ά­με­σα να δού­με την α­γω­νί­α του Κα­πο­δί­στρια
για την ε­ξα­σφά­λι­ση δα­νεί­ου που να ε­πι­τρέ­πει την α­γο­ρά ό­λων των
Ο­θω­μα­νι­κών κτη­μά­των της Ατ­τι­κής και της Εύ­βοιας.- Βε­βαί­ως
υ­πήρ­ξαν και α­ξιό­πι­στες μαρ­τυ­ρί­ες οι ο­ποί­ες ό­μως ε­λή­φθη­σαν ε­κτός
των ε­ξε­τά­σε­ων συ­γκε­κρι­μέ­νων πω­λη­τη­ρί­ων και αυ­τές εί­ναι οι
πο­λυ­τι­μες μαρ­τυ­ρί­ες που ε­λη­φθη­σαν α­πο τους κα­τοί­κους του
Με­νι­δί­ου, της Κη­φι­σιάς, του Μα­ρου­σί­ου, του Χα­λαν­δρί­ου και των
Κου­κου­βα­ού­νων κα­τά τον Μάρ­τιο και Α­πρι­λιο του 1831.- Α­κό­μη και
σή­με­ρα οι κατ ι­δί­αν μαρ­τυ­ρι­κές κα­τα­θέ­σεις της τό­τε ε­πο­χής
κρί­νουν την τύ­χη δι­κα­στι­κών α­πο­φα­σε­ων και α­πο­δί­δουν τε­ρά­στιες
ε­κτά­σεις κυ­ρί­ως δα­σών πλέ­ον στους κλη­ρο­νό­μους και δια­δό­χους των
τό­τε α­γο­ρα­στών.-

ΣΥ­ΜΠΕ­ΡΑ­ΣΜΑ


Στην ε­ρει­πω­μέ­νη Α­θή­να του 1830 με τις συν­θή­κες που διε­μορ­φώ­θη­σαν
τό­τε έ­λα­βε χώ­ρα η πρώ­τη με­γά­λη γαιο­κτη­μο­νι­κής φύ­σε­ως πρά­ξις της
ι­στο­ρί­ας της Νε­ώ­τε­ρης Ελ­λά­δος.-

Ο­λες οι Τούρ­κι­κες ι­διο­κτη­σί­ες των Α­θη­νών και κυ­ρί­ως τα με­γά­λα κτή­μα­τα της Ατ­τι­κής ε­πω­λή­θη­σαν πράγ­μα­τι α­ντί πι­να­κιου φα­κής στους Ελ­λη­νες και ξέ­νους α­γο­ρα­στες ε­κεί­νης της ε­πο­χής σε χρο­νι­κό διά­στη­μα λι­γό­τε­ρο των πέ­ντε μη­νών .-

Η συ­ντο­μί­α του χρό­νου στον ο­ποί­ο έ­γι­ναν οι πω­λή­σεις , η α­που­σί­α συ­γκρο­τη­μέ­νης διοι­κή­σε­ως στην Α­θή­να για να ε­λέγ­ξει τις ό­ποιες πα­ρα­νο­μί­ες, η αρ­πα­κτι­κό­τη­τα της Τουρ­κι­κής ε­ξου­σί­ας ό­πως εκ­φρά­στη­κε α­πο το πο­σο­σο­τό του 30% α­πί των πο­σων που κα­τε­βλή­θη­σαν για τα με­γά­λα κτή­μα­τα που ει­σέ­πρατ­τε ο Ι­σμα­ηλ Μπε­ής , το όρ­γιο πω­λή­σε­ως δη­μο­σί­ων ε­κτά­σε­ων ως ι­διω­τι­κών τις ο­ποί­ες με α­σφά­λεια πω­λού­σαν οι Τούρ­κοι μιας και ποιός θα τους ζη­τού­σε
ευ­θύ­νες α­φού α­να­χω­ρού­σαν δια πα­ντός α­πο την Α­θή­να και την Ελ­λά­δα, η α­πλη­στί­α των α­γο­ρα­στών για να γί­νουν γρή­γο­ρα πλού­σιοι με την α­γο­ρά φτη­νών και με­γά­λων κτη­μά­των, η ε­ρή­μω­ση της Ατ­τι­κής α­πο κα­τοί­κους που θα α­πο­τε­λού­σαν έ­να φράγ­μα στις πα­ρα­νο­μί­ες που έ­γι­ναν τό­τε, ο­δη­γη­σε σε μια κα­τα­στα­ση ό­που δη­μό­σια Γή στην Ατ­τι­κή δεν υ­πήρ­χε που­θε­να.- Τα βου­νά που­λη­μέ­να και κα­τα­πα­τη­μέ­να, τα Δά­ση το ί­διο, η ί­δια η Πό­λη της Α­θή­νας με α­νύ­παρ­κτες δη­μό­σιες ε­κτά­σεις γής .- Η Ελ­λη­νι­κή ε­πα­νά­στα­ση ,ως πρός το ζή­τη­μα της
μορ­φής της γαιο­κτη­σί­ας στην Ατ­τι­κή, και εφ ό­σον δώ­σου­με στην λέ­ξη ε­πα­νά­στα­ση το νό­η­μα της α­να­τρο­πής, α­πέ­τυ­χε.- Οι Ελ­λη­νες με­γα­λο­γαιο­κτή­μο­νες διε­δέ­χθη­σαν τους Τούρ­κους.- Στην ου­σί­α μάλ­λον πε­ρί δια­δο­χής ε­πρό­κει­το.-

Η α­να­κη­ρυ­ξη της Α­θή­να ως πρω­τεύ­ου­σας του Ελ­λη­νι­κού κρά­τους το
1834 , την βρη­κε χω­ρίς τους ζω­τι­κούς δη­μό­σιους χώ­ρους για την
δη­μιουρ­γί­α των α­να­γκαί­ων κοι­νό­χρη­στων ε­γκα­τα­στά­σε­ων και
λει­τουρ­γιών .-

Η ε­ξέ­τα­ση της Α­θη­ναι­κής Ι­στο­ρί­ας στη συ­νέ­χεια εί­ναι μια α­τέρ­μο­νη σει­ρά ε­πα­να­λή­ψε­ων του προ­βλή­μα­τος που δη­μιουρ­γή­θη­κε έ­κτο­τε.- Εκ γε­νε­τής η Ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νί­α εί­χε να α­ντι­πα­λαί­σει με ε­να πραγ­μα­τι­κό καρ­κί­νω­μα.-Την ύ­παρ­ξη της πρω­τεύ­ου­σας του κρά­τους
σε μια πε­ριο­χη χω­ρίς δη­μό­σια Γή.-

Α­κό­μη ε­πί Ο­θω­να ε­φά­νη­σαν τα πρώ­τα προ­βλη­μα­τα με την α­νά­γκη για
α­παλ­λο­τριώ­σεις πρός δη­μιουρ­γί­α σχο­λεί­ων ,ο­δών βο­τα­νι­κών κή­πων α­κο­μη και α­να­κτό­ρων .- Πό­σα σχέ­δια της Πο­λης των Α­θη­νων δεν μα­ταιώ­θη­καν λό­γω της α­νυ­παρ­ξί­ας κον­δυ­λί­ων για τις α­παλ­λλο­τριώ­σεις ι­διω­τι­κών ι­διο­κτη­σί­ων που έ­πρε­πε να γί­νουν.- Πό­σοι ε­λεύ­θε­ροι χώ­ροι δεν οι­κο­δο­μή­θη­καν για τον ί­διο λό­γο....

Πι­στεύ­ω ό­τι έ­χου­με το δι­καί­ω­μα να πού­με πώς η νε­ώ­τε­ρη Α­θή­να α­πο κά­ποιους ο­δη­γή­θη­κε σε μια ι­διό­τυ­πη κα­τα­στα­ση αιχ­μα­λω­σί­ας α­πο την αρ­χή της δη­μιουρ­γί­ας της.-Και δεν πρό­κει­ται για μια κα­τα­στα­ση στην ο­ποί­α δό­θη­καν λύ­σεις με το πε­ρα­σμα των χρό­νων.-

Ο­σο περ­νού­σε και­ρός τό­σο η Α­θή­να προ­σείλ­κυε πε­ρισ­σό­τε­ρο
πλη­θυ­σμό.- Τό­σο πε­ρισ­σό­τε­ρο η α­ξί­α της Γής α­νε­βαι­νε.-Τό­σο
πε­ρισ­σό­τε­ρο τα συμ­φέ­ρο­ντα που ή­ταν συν­δε­δε­μέ­να με ό­λη αυ­τή την
ι­στο­ρί­α των κα­τα­πα­τή­σε­ων Δη­μό­σιας Γής α­πο­κτού­σαν ε­ρεί­σμα­τα και
ε­ξου­σί­α ώ­στε να κερ­δο­σκο­πούν α­σύ­στο­λα α­πο ο­λη αυ­τή την
κα­τα­στα­ση.-Κα­τά έ­να πε­ρί­ερ­γο μά­λι­στα παι­χνί­δι της ι­στο­ρί­ας με­τά
το 1950, τό­τε που στην Ατ­τι­κή άρ­χι­σαν να συ­γκε­ντρώ­νο­νται
τε­ρά­στιες μά­ζες Ελ­λη­νι­κού πλη­θυ­σμού, η με­γά­λη γαιο­κτη­σί­α του
1830 , που εί­χε σχη­μα­τι­στεί στα πλαί­σια μιας α­γρο­τι­κης κοι­νω­νί­ας
με βα­σι­κό στό­χο την γαιο­πρό­σο­δο α­πό την α­γρο­τι­κή πα­ρα­γω­γή και
την κτη­νο­τρο­φί­α, κα­τόρ­θω­σε και καρ­πώ­θη­κε μια εκ­πλη­κτι­κά υ­ψη­λή
γαιο­πρό­σο­δο σαν οι­κο­πε­δι­κή α­ξί­α πλέ­ον.-Για τού­το δεν εί­ναι
ά­μοι­ρη η ά­τολ­μη και δει­λή πο­λι­τι­κή του Ελ­λη­νι­κού κρά­τους στο
ζή­τη­μα των α­παλ­λο­τριώ­σε­ων α­πο το 1917 και με­τά αλ­λά και η
σω­ρη­δόν έ­ντα­ξη πε­ριο­χών στο σχέ­διο πό­λε­ως με­τά το 1950 χω­ρίς την
πρό­βλε­ψη στοι­χειώ­δους α­ντι­πα­ρο­χής α­πο μέ­ρους της με­γά­λης
γαιο­κτη­σί­ας σε ε­λεύ­θε­ρη γή για κοι­νό­χρη­στους χώ­ρους.- Αλ­λά αυ­τά
βέ­βαια εί­ναι για μια άλ­λη φο­ρά και για μιά άλ­λη ι­στο­ρί­α.-

Α­κό­μη και σή­με­ρα,και μά­λι­στα σή­με­ρα, τα Βου­νά και τα Δά­ση της
Ατ­τι­κής, η οι­κο­πε­δο­ποί­η­ση τους και οι συ­χνές κα­τα­στρο­φι­κές
πυρ­καιές, δεν εί­ναι κά­θο­λου ά­σχε­τες με τα ι­διω­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα
και δί­καια που προ­βάλ­λο­νται πά­νω σε αυ­τά με την ε­πί­κλη­ση των
τό­τε χο­τζε­τιών των Τούρ­κων α­γά­δων....

4ο Απόσπασμα από το βιβλίο

«Οι πωλήσεις των Οθωμανικών Ιδιοκτησιών της Αττικής. 1830-1831»του Θωμά Δρίκου.
Μάρτης 1993. εκδόσεις Τροχαλία.