Διακοπές και καπιταλισμός
«Στις δυτικές χώρες οι κοινωνικές κατακτήσεις βελτιώνουν την βούληση και αποτελεσματικότητα της εργασίας για ανώτερα επίπεδα παραγωγικότητας. Οι ΗΠΑ δίνουν το αντιπαράδειγμα, η υψηλή αμερικανική παραγωγικότητα δεν βασίζεται στην ποιοτική βελτίωση της εργασίας αλλά στην ποσοτική επέκταση του εργάσιμου χρόνου»
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ
Η συνεχής και μη-αντιστάσιμη «απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου από κανόνες, προδιαγραφές και όρια εμφανίζει τα ιστορικά κοινωνικά κεκτημένα των ευρωπαίων εργαζομένων ως «επαχθή προνόμια» σε σχέση με την ανυπαρξία παρόμοιων δικαιωμάτων στον υπόλοιπο πλανήτη. Οι ρυθμίσεις στις αγορές εργασίας των δυτικών κοινωνιών υπονομεύονται με τον «άγριο συναγωνισμό» από την μη-ρυθμιζόμενη ασιατική εργασία. Το κεφάλαιο ενθαρρύνει ακατάπαυστα τον χωρίς όρια, χωρίς προδιαγραφές και χωρίς δεοντολογία παγκόσμιο συναγωνισμό, εφόσον ακυρώνει έτσι και ανακαλεί ιστορικές «παραχωρήσεις» του έναντι των μισθωτών. Οσοι σήμερα καταγγέλλουν τον «αθέμιτο διεθνή συναγωνισμό» από χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, στιγματίζονται ως «εργατική αριστοκρατία», «εθνικιστές», «προνομιούχοι», «συντεχνίες», «συνδικαλιστική γραφειοκρατία».Στις δυτικές χώρες, ιστορικό υπόβαθρο για κοινωνικές «παραχωρήσεις» ήταν και παραμένει η ανάπτυξη της παραγωγικότητας. Οι υψηλές επιδόσεις της επιτρέπουν την χρηματοδότηση των κοινωνικών κατακτήσεων, χωρίς εξ αυτού να θίγεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Αλλά και οι κοινωνικές κατακτήσεις, εξασφαλίζοντας την αξιοπρέπεια των εργαζομένων, βελτιώνουν τη βούληση και αποτελεσματικότητα της εργασίας για ανώτερα επίπεδα παραγωγικότητας. Οι σκανδιναβικές χώρες πρώτες έχουν συνδυάσει την υψηλή παραγωγικότητα με εξίσου υψηλό επίπεδο κοινωνικών κατακτήσεων. Με τις ΗΠΑ δίδεται το αντιπαράδειγμα: η υψηλή αμερικανική παραγωγικότητα δεν βασίζεται στην ποιοτική βελτίωση της εργασίας, αλλά στην ποσοτική επέκταση του
εργάσιμου χρόνου, μέχρι την εξαφάνιση στις μέρες μας της έννοιας του ελεύθερου χρόνου. Με μαρξιστική ορολογία, η δυτικο-ευρωπαϊκή περιοχή διέπεται από τους κανόνες της «σχετικής υπεραξίας», με διακύβευμα την κατανομή των καρπών της παραγωγικότητας, ενώ η Αμερική οπισθοδρομεί προς πρωτόγονες μορφές «απόλυτης υπεραξίας», με διακύβευμα την διαρκή επιμήκυνση του χρόνου εργασίας εις βάρος του ελεύθερου χρόνου.Στη Γαλλία, ο χρόνος εργασίας αντιστοιχεί σήμερα στο 12% του συνολικά διαθέσιμου χρόνου, ενώ προ του 1914 αντιστοιχούσε σε 40%. Στις ΗΠΑ, ο χρόνος εργασίας δεν μειώνεται σε σχέση με τον συνολικά διαθέσιμο χρόνο, αλλά αυξάνεται και είναι σήμερα κατά 30% ανώτερος του αντίστοιχου γαλλικού. Η κοινωνική Ευρώπη κινείται στον γαλλικό αστερισμό, ενώ η Αμερική απομακρύνεται από αυτόν υπό την επίδραση ασιατικών προτύπων.Το Κέντρο Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής του Λονδίνου δημοσίευσε πρόσφατα συγκριτική μελέτη σχετικά με την έκταση και χρηματοδότηση των διακοπών των εργαζομένων σε 29 χώρες του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με τους Ρεβέκα Ρέι και Τζον Σμιτ (1), οι ΗΠΑ αποτελούν την μοναδική ανεπτυγμένη οικονομία στην οποία δεν αναγνωρίζεται νόμιμο δικαίωμα μετ' αποδοχών διακοπών ούτε για μία ημέρα εργασίας είτε στον ιδιωτικό τομέα είτε στον δημόσιο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ανυπαρξία νόμιμων και μετ' αποδοχών διακοπών έχει καταθλιπτικές και αντιπαραγωγικές επιπτώσεις στους χαμηλόμισθους, στους μερικά απασχολούμενους και στους υπαλλήλους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Κάποιες κατηγορίες μισθωτών αναλαμβάνουν το κόστος των διακοπών τους με κίνδυνο αρνητικών συνεπειών στην εργασία και σταδιοδρομία τους, ενώ οι ασθενέστερες αδυνατούν.Η κατάσταση στην Αμερική δεν ήταν πάντοτε έτσι, εφόσον από την εποχή του Ρούζβελτ (1935) είχαν κατοχυρωθεί πολλές κοινωνικές κατακτήσεις, που όμως αίρονται κατά την τελευταία 15ετία, υπό το επιχείρημα της παγκοσμιοποίησης και του διεθνούς συναγωνισμού. Ενώ οι Σκανδιναβοί και οι Ευρωπαίοι αναζήτησαν μεταπολεμικά το πλεόνασμα παραγωγικότητας στην αξιοπρέπεια του εργαζόμενου, η σημερινή «άγρια» αμερικανική επιχειρηματικότητα το αναζητά στην συντριβή του.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΚΕΟΠ, το σύνολο των ημερών της νόμιμης και μετ' αποδοχών απουσίας και διακοπών είναι 35 ημέρες κατ' έτος στη Γαλλία, 39 στη Φιλανδία, 27 στη Νορβηγία, 35 στην Πορτογαλία, 34 στην Ισπανία, 33 στην Ιταλία, 30 στη Γερμανία, 35 στην Αυστρία, 26 στην Ελλάδα. Ο αντίστοιχος αριθμός ημερών νόμιμης και μετ' αποδοχών απουσίας είναι 18 κατ' έτος στον Καναδά, 10 στην Ιαπωνία, 0 στις ΗΠΑ. Συνέπεια του αυξημένου αριθμού εργάσιμων ημερών και του επίσης αυξημένου κατά 30% εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας έναντι των Ευρωπαίων, ο αμερικανός εργαζόμενος εργάζεται περίπου 1.800 ώρες ετησίως, ενώ ο Γάλλος 1.431 και ο Γερμανός 1.446.Ομως, εφόσον η αμερικανική παραγωγικότητα βασίζεται στην επιμήκυνση του χρόνου εργασίας, έπεται ότι το παραγωγικό αποτέλεσμα ανά μονάδα εργάσιμου χρόνου παραμένει κατώτερο από το αντίστοιχο γαλλογερμανικό και ευρωπαϊκό. Σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό «Forbes», με στοιχεία του Eurostat, η γαλλική παραγωγικότητα παραμένει από τις πρώτες στον κόσμο, υπερέχει κατά 30% της αμερικανικής και αυτό επιτρέπει στη χώρα αυτή να χρηματοδοτεί διακοπές, περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τους εργαζόμενους, αλλά και πληρέστερη υγειονομική, ασφαλιστική και συνταξιοδοτική κάλυψη.Στην Αμερική, ακόμη και εργαζόμενοι που είναι σε θέση να φύγουν σε διακοπές δεν το συνηθίζουν, στο μέτρο που αυτό κινδυνεύει να θεωρηθεί «πρόκληση» έναντι των άλλων εργαζομένων και «έλλειψη νομιμοφροσύνης» έναντι της επιχείρησης. Ενας «φαύλος κύκλος» ωθεί τους αμερικανούς εργαζόμενους να παραδίδουν στην επιχείρηση όλο και περισσότερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους, στιγματίζοντας, από την άλλη πλευρά, τις χώρες «παρατεταμένων» διακοπών, όπως η Γαλλία, και τους εργαζόμενους που κάνουν χρήση παρόμοιων δυνατοτήτων.Οπως πάντα, ο αντίλογος στην σύγχρονη αμερικανική «ορθοφροσύνη» προκύπτει από την ίδια την Αμερική. Πρόσφατη μελέτη του καθηγητή Ουάλας Χούφμαν στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, τεκμηριώνει στατιστικά ότι οι διακοπές αποτελούν τον καλύτερο τρόπο για να επανέρχεται ο εργαζόμενος στην εργασία του με ανανεωμένη εργασιακή δύναμη και ηθικό, να αισθάνεται ευτυχής και να αποβαίνει έτσι δημιουργικότερος, ακόμη και για την επιχείρηση. «Επειτα από 15 ημέρες διακοπών, σημειώνεται συνήθως αύξηση της παραγωγικότητας των αμερικανών εργαζομένων μέχρι και 60% σε σχέση με την προ των διακοπών περίοδο, με διάρκεια πολλών μηνών» (2).Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας επιτρέπει καλύτερα αποτελέσματα, 
ακόμη και στο οικονομικό πεδίο, απ' ό,τι ο δεσποτισμός, η βουλιμία και η ασυδοσία εις βάρος της εργασίας. Εντούτοις, το υπόδειγμα των αποτελεσμάτων διαβάλλεται σήμερα ως «αρχαϊκό», ενώ στη θέση του προβάλλεται το «μετανεωτερικό», αυτό που εξουθενώνει τον εργαζόμενο και την εργασία, χωρίς όμως πειστικό οικονομικό αποτέλεσμα. Στην Ευρώπη, η ηθική διαβάλλεται ότι εξυπηρετεί το οικονομικό αποτέλεσμα. Στην σημερινή Αμερική, η παράκαμψη της ηθικής δικαιώνεται όλο και λιγότερο με το πενιχρό οικονομικό αποτέλεσμα.(1). Βλ. Rebecca RAY, John SCMITT, No-Vacation Nation. OECD Comparisons, Center for Economic Policy Research (CEPR), Μάιος 2007.(2). Βλ. Wallace HUFFMAN, Americans need longer vacations, ανακοίνωση στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, 31 Μαΐου 2007. Υπό δημοσίευση στο «Journal Of Population Economics».
Kυριακάτικη Ελευθεροτυπία ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 29/07/2007
«Στις δυτικές χώρες οι κοινωνικές κατακτήσεις βελτιώνουν την βούληση και αποτελεσματικότητα της εργασίας για ανώτερα επίπεδα παραγωγικότητας. Οι ΗΠΑ δίνουν το αντιπαράδειγμα, η υψηλή αμερικανική παραγωγικότητα δεν βασίζεται στην ποιοτική βελτίωση της εργασίας αλλά στην ποσοτική επέκταση του εργάσιμου χρόνου»
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ
Η συνεχής και μη-αντιστάσιμη «απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου από κανόνες, προδιαγραφές και όρια εμφανίζει τα ιστορικά κοινωνικά κεκτημένα των ευρωπαίων εργαζομένων ως «επαχθή προνόμια» σε σχέση με την ανυπαρξία παρόμοιων δικαιωμάτων στον υπόλοιπο πλανήτη. Οι ρυθμίσεις στις αγορές εργασίας των δυτικών κοινωνιών υπονομεύονται με τον «άγριο συναγωνισμό» από την μη-ρυθμιζόμενη ασιατική εργασία. Το κεφάλαιο ενθαρρύνει ακατάπαυστα τον χωρίς όρια, χωρίς προδιαγραφές και χωρίς δεοντολογία παγκόσμιο συναγωνισμό, εφόσον ακυρώνει έτσι και ανακαλεί ιστορικές «παραχωρήσεις» του έναντι των μισθωτών. Οσοι σήμερα καταγγέλλουν τον «αθέμιτο διεθνή συναγωνισμό» από χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, στιγματίζονται ως «εργατική αριστοκρατία», «εθνικιστές», «προνομιούχοι», «συντεχνίες», «συνδικαλιστική γραφειοκρατία».Στις δυτικές χώρες, ιστορικό υπόβαθρο για κοινωνικές «παραχωρήσεις» ήταν και παραμένει η ανάπτυξη της παραγωγικότητας. Οι υψηλές επιδόσεις της επιτρέπουν την χρηματοδότηση των κοινωνικών κατακτήσεων, χωρίς εξ αυτού να θίγεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Αλλά και οι κοινωνικές κατακτήσεις, εξασφαλίζοντας την αξιοπρέπεια των εργαζομένων, βελτιώνουν τη βούληση και αποτελεσματικότητα της εργασίας για ανώτερα επίπεδα παραγωγικότητας. Οι σκανδιναβικές χώρες πρώτες έχουν συνδυάσει την υψηλή παραγωγικότητα με εξίσου υψηλό επίπεδο κοινωνικών κατακτήσεων. Με τις ΗΠΑ δίδεται το αντιπαράδειγμα: η υψηλή αμερικανική παραγωγικότητα δεν βασίζεται στην ποιοτική βελτίωση της εργασίας, αλλά στην ποσοτική επέκταση του
εργάσιμου χρόνου, μέχρι την εξαφάνιση στις μέρες μας της έννοιας του ελεύθερου χρόνου. Με μαρξιστική ορολογία, η δυτικο-ευρωπαϊκή περιοχή διέπεται από τους κανόνες της «σχετικής υπεραξίας», με διακύβευμα την κατανομή των καρπών της παραγωγικότητας, ενώ η Αμερική οπισθοδρομεί προς πρωτόγονες μορφές «απόλυτης υπεραξίας», με διακύβευμα την διαρκή επιμήκυνση του χρόνου εργασίας εις βάρος του ελεύθερου χρόνου.Στη Γαλλία, ο χρόνος εργασίας αντιστοιχεί σήμερα στο 12% του συνολικά διαθέσιμου χρόνου, ενώ προ του 1914 αντιστοιχούσε σε 40%. Στις ΗΠΑ, ο χρόνος εργασίας δεν μειώνεται σε σχέση με τον συνολικά διαθέσιμο χρόνο, αλλά αυξάνεται και είναι σήμερα κατά 30% ανώτερος του αντίστοιχου γαλλικού. Η κοινωνική Ευρώπη κινείται στον γαλλικό αστερισμό, ενώ η Αμερική απομακρύνεται από αυτόν υπό την επίδραση ασιατικών προτύπων.Το Κέντρο Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής του Λονδίνου δημοσίευσε πρόσφατα συγκριτική μελέτη σχετικά με την έκταση και χρηματοδότηση των διακοπών των εργαζομένων σε 29 χώρες του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με τους Ρεβέκα Ρέι και Τζον Σμιτ (1), οι ΗΠΑ αποτελούν την μοναδική ανεπτυγμένη οικονομία στην οποία δεν αναγνωρίζεται νόμιμο δικαίωμα μετ' αποδοχών διακοπών ούτε για μία ημέρα εργασίας είτε στον ιδιωτικό τομέα είτε στον δημόσιο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ανυπαρξία νόμιμων και μετ' αποδοχών διακοπών έχει καταθλιπτικές και αντιπαραγωγικές επιπτώσεις στους χαμηλόμισθους, στους μερικά απασχολούμενους και στους υπαλλήλους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Κάποιες κατηγορίες μισθωτών αναλαμβάνουν το κόστος των διακοπών τους με κίνδυνο αρνητικών συνεπειών στην εργασία και σταδιοδρομία τους, ενώ οι ασθενέστερες αδυνατούν.Η κατάσταση στην Αμερική δεν ήταν πάντοτε έτσι, εφόσον από την εποχή του Ρούζβελτ (1935) είχαν κατοχυρωθεί πολλές κοινωνικές κατακτήσεις, που όμως αίρονται κατά την τελευταία 15ετία, υπό το επιχείρημα της παγκοσμιοποίησης και του διεθνούς συναγωνισμού. Ενώ οι Σκανδιναβοί και οι Ευρωπαίοι αναζήτησαν μεταπολεμικά το πλεόνασμα παραγωγικότητας στην αξιοπρέπεια του εργαζόμενου, η σημερινή «άγρια» αμερικανική επιχειρηματικότητα το αναζητά στην συντριβή του.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΚΕΟΠ, το σύνολο των ημερών της νόμιμης και μετ' αποδοχών απουσίας και διακοπών είναι 35 ημέρες κατ' έτος στη Γαλλία, 39 στη Φιλανδία, 27 στη Νορβηγία, 35 στην Πορτογαλία, 34 στην Ισπανία, 33 στην Ιταλία, 30 στη Γερμανία, 35 στην Αυστρία, 26 στην Ελλάδα. Ο αντίστοιχος αριθμός ημερών νόμιμης και μετ' αποδοχών απουσίας είναι 18 κατ' έτος στον Καναδά, 10 στην Ιαπωνία, 0 στις ΗΠΑ. Συνέπεια του αυξημένου αριθμού εργάσιμων ημερών και του επίσης αυξημένου κατά 30% εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας έναντι των Ευρωπαίων, ο αμερικανός εργαζόμενος εργάζεται περίπου 1.800 ώρες ετησίως, ενώ ο Γάλλος 1.431 και ο Γερμανός 1.446.Ομως, εφόσον η αμερικανική παραγωγικότητα βασίζεται στην επιμήκυνση του χρόνου εργασίας, έπεται ότι το παραγωγικό αποτέλεσμα ανά μονάδα εργάσιμου χρόνου παραμένει κατώτερο από το αντίστοιχο γαλλογερμανικό και ευρωπαϊκό. Σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό «Forbes», με στοιχεία του Eurostat, η γαλλική παραγωγικότητα παραμένει από τις πρώτες στον κόσμο, υπερέχει κατά 30% της αμερικανικής και αυτό επιτρέπει στη χώρα αυτή να χρηματοδοτεί διακοπές, περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τους εργαζόμενους, αλλά και πληρέστερη υγειονομική, ασφαλιστική και συνταξιοδοτική κάλυψη.Στην Αμερική, ακόμη και εργαζόμενοι που είναι σε θέση να φύγουν σε διακοπές δεν το συνηθίζουν, στο μέτρο που αυτό κινδυνεύει να θεωρηθεί «πρόκληση» έναντι των άλλων εργαζομένων και «έλλειψη νομιμοφροσύνης» έναντι της επιχείρησης. Ενας «φαύλος κύκλος» ωθεί τους αμερικανούς εργαζόμενους να παραδίδουν στην επιχείρηση όλο και περισσότερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους, στιγματίζοντας, από την άλλη πλευρά, τις χώρες «παρατεταμένων» διακοπών, όπως η Γαλλία, και τους εργαζόμενους που κάνουν χρήση παρόμοιων δυνατοτήτων.Οπως πάντα, ο αντίλογος στην σύγχρονη αμερικανική «ορθοφροσύνη» προκύπτει από την ίδια την Αμερική. Πρόσφατη μελέτη του καθηγητή Ουάλας Χούφμαν στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, τεκμηριώνει στατιστικά ότι οι διακοπές αποτελούν τον καλύτερο τρόπο για να επανέρχεται ο εργαζόμενος στην εργασία του με ανανεωμένη εργασιακή δύναμη και ηθικό, να αισθάνεται ευτυχής και να αποβαίνει έτσι δημιουργικότερος, ακόμη και για την επιχείρηση. «Επειτα από 15 ημέρες διακοπών, σημειώνεται συνήθως αύξηση της παραγωγικότητας των αμερικανών εργαζομένων μέχρι και 60% σε σχέση με την προ των διακοπών περίοδο, με διάρκεια πολλών μηνών» (2).Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας επιτρέπει καλύτερα αποτελέσματα, 
ακόμη και στο οικονομικό πεδίο, απ' ό,τι ο δεσποτισμός, η βουλιμία και η ασυδοσία εις βάρος της εργασίας. Εντούτοις, το υπόδειγμα των αποτελεσμάτων διαβάλλεται σήμερα ως «αρχαϊκό», ενώ στη θέση του προβάλλεται το «μετανεωτερικό», αυτό που εξουθενώνει τον εργαζόμενο και την εργασία, χωρίς όμως πειστικό οικονομικό αποτέλεσμα. Στην Ευρώπη, η ηθική διαβάλλεται ότι εξυπηρετεί το οικονομικό αποτέλεσμα. Στην σημερινή Αμερική, η παράκαμψη της ηθικής δικαιώνεται όλο και λιγότερο με το πενιχρό οικονομικό αποτέλεσμα.(1). Βλ. Rebecca RAY, John SCMITT, No-Vacation Nation. OECD Comparisons, Center for Economic Policy Research (CEPR), Μάιος 2007.(2). Βλ. Wallace HUFFMAN, Americans need longer vacations, ανακοίνωση στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, 31 Μαΐου 2007. Υπό δημοσίευση στο «Journal Of Population Economics».Kυριακάτικη Ελευθεροτυπία ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 29/07/2007
0 التعليقات:
إرسال تعليق