Ποιός θα φορολογήσει τα Ακίνητα;;

Διάτρητος ο ΦΜΑΠ - τεράστια η φοροδιαφυγή

Του ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Πρόσφατα ανακοινώθηκε από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών ότι 1.000 ιδιοκτήτες μεγάλης ακίνητης περιουσίας δεν έχουν υποβάλει καν δήλωση. Πρόκειται για την κορυφή του παγόβουνου, όπως θα φανεί από τη σύντομη ανάλυση που ακολουθεί.

Η ιστορία της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας στη χώρα μας είναι, πραγματικά, θλιβερή. Πρώτα καθιερώνεται και μετά καταργείται πριν από το 1981. Καθιερώνεται το 1982 (με το Ν. 1249/82 τον οποίο -εφαρμόζοντας την προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ για την καθιέρωσή της- είχε την τιμή να εισηγηθεί ο γράφων ως υπουργός Οικονομικών στη Βουλή). Το ίδιο έτος, με μονομερή απόφαση του πρωθυπουργού καταργείται, ουσιαστικά, δυστυχώς, γεγονός που οδήγησε τον γράφοντα σε παραίτηση τον Ιούνιο του έτους εκείνου. Στη συνέχεια η φορολογία αυτή καταργήθηκε.Το έτος 1997, με καθυστέρηση 15 ετών, έγινε μια προσπάθεια καταγραφής της ακίνητης περιουσίας στη χώρα μας με το έντυπο Ε9. Στην καταγραφή αυτή στηρίχτηκε η πρώτη εφαρμογή (το έτος 1997) της Φορολογίας της Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ) που καθιερώθηκε με το Ν. 2459/97. Με τη ΦΜΑΠ επανήλθε, κατά περιορισμένο όμως και αναιμικό τρόπο, ο φόρος της ακίνητης περιουσίας. Στην εφαρμογή του φόρου αυτού φαίνεται ότι από τη μια μεριά δεν υποβάλλει καν δήλωση ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από εκείνους οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση και, επιπλέον, φαίνεται ότι δεν γίνεται κανένας έλεγχος ακόμα και εκείνων που υποβάλλουν δήλωση.Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία είναι του οικονομικού έτους 2006 και αφορούν τις δηλώσεις για τα ακίνητα που κατείχαν το 2005 εκείνοι που υπέβαλαν δηλώσεις. Μια συνοπτική εικόνα κατά μεγάλα κλιμάκια της ακίνητης περιουσίας εκείνων που υπέβαλαν δηλώσεις το έτος αυτό δίνεται στον πίνακα που παρατίθεται.Στην 1η στήλη του πρώτου μέρους του πίνακα δίνεται ο αριθμός των δηλώσεων, στη 2η η δηλωθείσα αξία σε χιλιάδες ευρώ και στην 3η ο φόρος που επιβλήθηκε σε ευρώ.Από τον πίνακα αυτό φαίνεται ότι:**Η συνολική αξία των δηλωθέντων ακινήτων από φυσικά πρόσωπα το 2006 ήταν 30,5 δισ. ευρώ. Τα ποσά αυτά αντιπροσωπεύουν το 20% της αντικειμενικής αξίας των κατοικιών, μονοκατοικιών και οικοπέδων που είχαν δηλωθεί με το έντυπο Ε9 το 1997. Αν όμως λάβει κανείς υπόψη ότι: (α) η πραγματική αξία των ακινήτων αυτών το 1997 ήταν υψηλότερη από την αντικειμενική, (β) η τιμή των ακινήτων αυξήθηκε θεαματικά τη δεκαετία 1997-2007 και (γ) τα νέα ακίνητα που κατασκευάστηκαν μετά το 1997, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αξία των ακινήτων που δηλώθηκαν το 2006 αντιπροσωπεύει ένα ποσοστό που ίσως δεν ξεπερνά το 5%-10%.**Μόνο 7.848 δηλώσεις ή το 20,2% του συνόλου των δηλώσεων που υποβλήθηκαν αφορούν ακίνητη περιουσία άνω του 1 εκατ. ευρώ. Αν ληφθεί υπόψη το πλήθος των πολυτελών μονοκατοικιών εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων σε ακριβές περιοχές, τόσο στην Αττική όσο και ανά την υπόλοιπη χώρα, γίνεται αντιληπτό ότι ένας πολύ μεγάλος αριθμός μεγαλοϊδιοκτητών είτε δεν δηλώνει καθόλου τη μεγάλη ακίνητη περιουσία του είτε δηλώνει μόνο ένα μέρος της.Εκτός, όμως, από τα όσα προαναφέρθηκαν, έχει παρουσιαστεί το προκλητικό φαινόμενο αντί ο αριθμός των δηλώσεων φόρου ακίνητης περιουσίας να αυξάνεται, τόσο εξαιτίας της αύξησης των αντικειμενικών αξιών όσο και της μεγάλης αύξησης των κατοικιών και μονοκατοικιών μεγάλης αξίας, ο αριθμός τους μειώνεται στις περισσότερες ΔΟΥ. Προκειμένου να εξετάσουμε αυτή την πλευρά της συμπεριφοράς των μεγαλοϊδιοκτητών κατατάξαμε τις ΔΟΥ (Εφορίες) κατά ομάδες ανάλογα αν σ' αυτές το 2006 υποβλήθηκαν περισσότερες, οι ίδιες, λιγότερες δηλώσεις ή καμιά δήλωση μεγάλης ακίνητης περιουσίας σε σύγκριση με τον αριθμό των δηλώσεων που υποβλήθηκαν σ' αυτές το έτος 2002.Από την εξέταση αυτής της πλευράς αυτής της φορολογίας της μεγάλης ακίνητης περιουσίας διαπιστώσαμε ότι:**Μόνο σε 27 ΔΟΥ (δηλαδή ούτε στο 10% του συνόλου) υποβλήθηκαν 549 περισσότερες δηλώσεις.**Αντίθετα σε 184 ΔΟΥ (τα 2/3 του συνόλου) υποβλήθηκαν 4.792 λιγότερες, (!) Σ' αυτές περιλαμβάνονται οι ΔΟΥ: Δ' Αθηνών, Κορωπίου, Δ' Θεσσαλονίκης, Αμαρουσίου, κατοίκων εξωτερικού, Ρόδου, Β' Ηρακλείου και Α' Πατρών με 100 λιγότερες δηλώσεις το 2006 σε σχέση με το 2002.**Σε 6 ΔΟΥ ενώ το 2002 είχαν υποβληθεί 16 δηλώσεις, το 2006 δεν υποβλήθηκε καμία, τέλος,**Τόσο το 2002 όσο και το 2006 σε 25 ΔΟΥ δεν υποβλήθηκε καμία δήλωση.Τόσο το μικρό ποσοστό που αντιπροσωπεύει η αξία της ακίνητης περιουσίας που δηλώθηκε όσο και η μείωση του αριθμού των δηλώσεων που υποβλήθηκαν καθώς και το γεγονός ότι η φορολογία της μεγάλης ακίνητης περιουσίας φυσικών προσώπων το 2006 απέδωσε μόλις 89 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 1% του ποσού που απέδωσε η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων το 2006, κάνουν φανερή την τεράστια έκταση φοροδιαφυγή των πραγματικά πολύ πλουσίων στη χώρα μας.ΗΝ.Δ. έχει εξαγγείλει ότι -αν κερδίσει τις επικείμενες εκλογές- θα καταργήσει τη φορολογία μεγάλης ακίνητης περιουσίας και θα την αντικαταστήσει με έναν ενιαίο φόρο στα ακίνητα. Είναι σαφές ότι αν αυτό συμβεί, θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο η φορολογική επιβάρυνση των μεσαίων στρωμάτων και θα ελαφρυνθεί εκείνη των πραγματικά πλουσίων, δηλαδή το κοινωνικά άδικο φορολογικό μας σύστημα θα γίνει περισσότερο άδικο.Με δεδομένη, όπως φάνηκε στο άρθρο αυτό, την τεράστια φοροδιαφυγή στη φορολογία ακίνητης περιουσίας, η φορολόγησή της δεν πρέπει να καταργηθεί. Αυτό το οποίο θα πρέπει να γίνει είναι να εντοπιστούν συστηματικά όλοι εκείνοι που δεν έχουν κάνει δήλωση ενώ θα έπρεπε να κάνουν και να ελεγχθεί η ακρίβεια των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί και να φορολογηθούν οι φοροφυγάδες (καταβάλλοντας και τα προβλεπόμενα πρόστιμα). Στο έργο αυτό θα βοηθήσουν οι αναγκαίες διασταυρώσεις με τα στοιχεία από το έντυπο Ε9, που επανυποβλήθηκε, καθώς και από άλλες πηγές (ΔΕΗ, υποθηκοφυλακεία κ.λπ.).Αν αυτά γίνουν και, επιπλέον, αν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων πλησιάσουν ακόμα περισσότερο τις πραγματικές, η κοινωνικά δίκαιη φορολογία της μεγάλης ακίνητης περιουσίας θα αποδώσει πολύ περισσότερα έσοδα και θα συμβάλει σημαντικά στη μείωση του δημόσιου ελλείμματος και τη φορολογική ελάφρυνση των φτωχότερων στρωμάτων.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: Αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/07/2007
http://www.enet.gr/online/online_text/c=114,dt=28.07.2007,id=76723848